- Nazwa przedmiotu:
- Technologia oczyszczania wody i ścieków
- Koordynator przedmiotu:
- dr hab. inż. Monika Żubrowska-Sudoł, prof. uczelni
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Inżynieria Środowiska
- Grupa przedmiotów:
- Kierunkowe i Specjalizacyjne
- Kod przedmiotu:
- 1110-ISITZ-ISP-5105
- Semestr nominalny:
- 5 / rok ak. 2023/2024
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Obecność na wykładach - 30 h,
Obecność na laboratoriach – 30 h,
Zapoznanie się ze wskazaną literaturą – 10 h,
Przygotowanie się do zajęć laboratoryjnych - 10 h,
Przygotowanie raportu - 20 h,
Przygotowanie do egzaminu i obecność na egzaminie – 20 h,
Razem - 120 h
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- nie dotyczy
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium30h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Chemia, Biologia i ekologia
- Limit liczby studentów:
- -
- Cel przedmiotu:
- Ad.Technologia wody:
Teoretyczne i praktyczne zapoznanie się z charakterystyką wód powierzchniowych i podziemnych ujmowanych do zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia, rodzajem i przebiegiem zabiegów technologicznych oraz procesów jednostkowych stosowanych do ich realizacji w układach technologicznych stosowanych w uzdatnianiu wody. W ramach zajęć laboratoryjnych wykonanie i obserwacja przebiegu wybranych fizycznych i chemicznych procesów jednostkowych stosowanych w uzdatnianiu wody i określenie wpływu wybranych parametrów na efektywność poszczególnych zabiegów technologicznych i uzyskiwaną jakość wody.
Ad. Technologia ścieków:
Identyfikacja zanieczyszczeń występujących w ściekach komunalnych, zapoznanie się z podstawowymi układami technologicznymi i procesami jednostkowymi stosowanymi w oczyszczalniach ścieków do ich usuwania oraz omówienie obowiązujących wymagań prawnych stawianym ściekom oczyszczonym odprowadzanym do wód i do ziemi. W ramach zajęć laboratoryjnych nabycie umiejętności prowadzenia badań technologicznych mechanicznego i biologicznego oczyszczania ścieków oraz interpretacji wyników analizy fizyczno-chemicznej ścieków pod kątem prawidłowości przebiegu i uzyskiwanej efektywności procesów jednostkowych.
- Treści kształcenia:
- Program wykładu:
1. Ogólna charakterystyka składników naturalnego i antropogenicznego zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych ujmowanych na cele komunalne 2. Usuwanie z wody domieszek powodujących barwę i zmętnienie wody (koagulacja, sedymentacja, filtracja, utlenianie chemiczne, sorpcja) 3. Odkwaszanie wody i usuwanie z wody żelaza i manganu (utlenianie, alkalizacja, filtrowanie w filtrach z wypełnieniem aktywnym i nieaktywnym chemicznie) 4. Dezynfekcja wody metodami chemicznymi i fizycznymi (zastosowanie związków chloru, ozonu, promieni UV) 5. Charakterystyka jakościowa ścieków (rodzaje ścieków, rodzaje zanieczyszczeń zawartych w ściekach, wskaźniki zanieczyszczeń).Cel oczyszczania ścieków. Rodzaje odbiorników ścieków. Wpływ ścieków na odbiornik. Obowiązujący akt prawny dotyczący jakości ścieków oczyszczonych odprowadzanych do odbiorników naturalnych. 6. Mechaniczne procesy oczyszczania ścieków: rozdzielanie układów niejednorodnych za pomocą przegród (cedzenie, filtracja, procesy membranowe); rozdzielanie frakcji z wykorzystaniem różnicy gęstości (sedymentacja zawiesin ziarnistych, sedymentacja zawiesin kłaczkowatych, teoria Hazena i Campa, sedymentacja strefowa, flotacja, koalescencja). 7. Fizyczno-chemiczne procesy oczyszczania ścieków (koagulacja, strącanie chemiczne związków fosforu). Dezynfekcja ścieków promieniami UV. 8. Biochemiczne procesy oczyszczania ścieków: usuwanie związków węgla organicznego (tlenowe i beztlenowe procesy przemiany materii); usuwanie związków azotu (amonifikacja; asymilacja azotanów; nitryfikacja; denitryfikacja dysymilacyjna; denitryfikacja w warunkach tlenowych; tlenowa deamonifikacja; pojęcia: denitryfikacja wydzielona, symultaniczna, naprzemienna; anaerobowe utlenianie amoniaku (Anammox), procesy technologiczne: Sharon, Oland, Canon); biologiczne usuwanie związków fosforu (zasada procesu, zjawisko uprzywilejowanej selekcji bakterii akumulujących fosforany, nadmiarowy pobór ortofosforanów w warunkach tlenowych i anoksycznych 9. Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego (ogólna charakterystyka procesu i parametry technologiczne, sposoby i układy technologiczne oczyszczania, zjawisko puchnięcia osadu i sposoby zapobiegania). 10. Oczyszczanie ścieków metodą złóż biologicznych (ogólna charakterystyka procesu, parametry technologiczne) 11. Osady ściekowe, jako produkt uboczny oczyszczania ścieków: miejsca powstawania oraz podstawowe metody ich przeróbki.
Program ćwiczeń laboratoryjnych:
1. Usuwanie z wód powierzchniowych domieszek wywołujących barwę i mętność metodą koagulacji objętościowej
2. Odżelazianie i odmanganianie wody metodą napowietrzania i dwustopniowej filtracji lub metodą napowietrzania, alkalizacji i jednostopniowej filtracji
3. Mechaniczne oczyszczanie ścieków na drodze sedymentacji
4. Oczyszczanie ścieków metodą osadu czynnego
- Metody oceny:
- Egzamin pisemny z treści wykładów
Obecność na zajęciach laboratoryjnych,odpowiedzi na pytania przed rozpoczęciem doświadczenia, sprawozdania z laboratoriów, kolokwium końcowe.
Ocena zintegrowana = 0,6 E + 0,4 ocena z laboratorium
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- [1] Kowal A., Świderska-Bróż M.; Oczyszczanie wody. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
[2] Nawrocki J., Biłozor S.; Uzdatnianie wody. Wydawnictwa Naukowe PWN 2004.
[3] Apolinarski M, Perchuć M., Wąsowski J.; Procesy jednostkowe w technologii wody. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008.
[4] Praca zbiorowa pod redakcją Korneliusza Mikscha; Biotechnologia ścieków. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2000.
[5] Klimiuk E., Łebkowska M.: Biotechnologia w ochronie środowiska. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
[6] Apolinarski M., Bartkiewicz B., Wąsowski J.; Ćwiczenia laboratoryjne z technologii ścieków, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2001.
[7] Apolinarski M., Perchuć M.., Wąsowski J.; Procesy jednostkowe w technologii wody. Laboratorium, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2008.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W01
- Ma uporządkowaną wiedzę na temat składników i właściwości wód ujmowanych na cele komunalne i ich wpływu na materiały stosowane w systemach zaopatrzenia w wodę.
Weryfikacja: egzamin pisemny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W11, IS_W19
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W02
- Ma uporządkowaną wiedzę na temat składu ścieków komunalnych i ich wpływu na odbiornik w świetle obowiązujących przepisów.
Weryfikacja: egzamin pisemny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W07, IS_W11
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W03
- Zna podstawowe procesy, operacje jednostkowe i zabiegi technologiczne stosowane do klarowania i odbarwiania wody, usuwania gazów, żelaza i manganu z wody oraz dezynfekcji wody, ich wpływ na zmianę stabilności wody oraz kierunki rozwoju i modernizacji technologii uzdatniania wody.
Weryfikacja: egzamin pisemny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W06, IS_W15, IS_W20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG.o, P6U_W
- Charakterystyka W04
- Zna podstawowe procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne oraz metody stosowane do usuwania mechanicznych zanieczyszczeń ze ścieków oraz zachodzące w reaktorach do biologicznego oczyszczania ścieków oraz kierunki ich rozwoju.
Weryfikacja: egzamin pisemny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W06, IS_W15, IS_W20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W05
- Ma uporządkowaną wiedzę nt. składu osadów ściekowych i zna podstawowe procesy fizyczne, chemiczne i biologiczne oraz metody zachodzące w reaktorach do ich unieszkodliwiania oraz kierunki ich rozwoju.
Weryfikacja: egzamin pisemny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W06, IS_W15, IS_W20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U01
- Potrafi przeprowadzić, opisać proces oczyszczania wody metoda koagulacji i zinterpretować zmiany składu wody w zależności od dawki stosowanego reagentu i warunków prowadzenia procesu.
Weryfikacja: ustna odpowiedź przed i po zajęciach laboratoryjnych oraz kolokwium pisemne z całości materiału
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U06, IS_U16, IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK, I.P6S_UO
- Charakterystyka U02
- Potrafi przeprowadzić uzdatnianie wody podziemnej oraz opisać i zinterpretować zmiany składu wody w zależności od stosowanych parametrów technologicznych.
Weryfikacja: ustna odpowiedź przed i po zajęciach laboratoryjnych oraz kolokwium pisemne z całości materiału
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U06, IS_U16, IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK, I.P6S_UO
- Charakterystyka U03
- Potrafi przeprowadzić mechaniczne oczyszczanie ścieków metodą napowietrzania i koagulacji oraz opisać i zinterpretować zmiany składu ścieków w zależności od czasu napowietrzania i dawki koagulantu.
Weryfikacja: ustna odpowiedź przed i po zajęciach laboratoryjnych oraz kolokwium pisemne z całości materiału
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U06, IS_U16, IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK, I.P6S_UO
- Charakterystyka U04
- Potrafi przeprowadzić biologiczne oczyszczanie ścieków w komorze osadu czynnego, opisać, zinterpretować zmiany składu ścieków i wyznaczyć parametry pracy reaktora
Weryfikacja: ustna odpowiedź przed i po zajęciach laboratoryjnych oraz kolokwium pisemne z całości materiału
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U06, IS_U16, IS_U22
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK, I.P6S_UO
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K01
- Ma świadomość społecznych konsekwencji wyboru i stosowania rozwiązania technologicznego i technicznego oczyszczania wody i ścieków
Weryfikacja: ustna dyskusja przed i po zajęciach laboratoryjnych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KR, P6U_K
- Charakterystyka K02
- Zna odpowiedzialność i skutki pracy zespołowej
Weryfikacja: wspólne sprawozdanie z ćwiczeń wykonywanych w zespole
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_K, I.P6S_KK