- Nazwa przedmiotu:
- Logika dla prawników
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. Zbigniew Król
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Administracja
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- A12_LDP
- Semestr nominalny:
- 4 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 1
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Udział w wykładach 15h
Konsultacje 3h
Praca własna:
- przygotowanie do zajęć 2h
- czytanie literatury 5h
Ogółem praca studenta 25 h
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 0,6 p. ECTS
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 0
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład15h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Związki korelacyjne: Przedmiot rozwija umiejętności, takie jak zdolność do systematycznego i uporządkowanego myślenia, wyciągania wniosków, analizy sytuacji, planowania i zdolności klasyfikacyjno-definicyjnych, które potrzebne są w nauce dowolnego przedmiotu z zakresu programowego i problemowego na kierunku administracja. Przedmiot może być szczególnie przydatny dla radzenia sobie w sytuacjach problemowych oraz przy realizacji przedmiotów administracyjno-prawnych.
Przedmiot nie wymaga wstępnego wprowadzenia. Wymagane są podstawowe wiadomości z matematyki nabyte w edukacji na poziomie licealnym oraz uzyskane w ramach przedmiotów: logika formalna, matematyka i informatyka.
- Limit liczby studentów:
- cały rok
- Cel przedmiotu:
- Cel:
Głównym celem jest zapoznanie z podstawami logiki współczesnej, jej osiągnięciami oraz z praktycznymi zastosowaniami w prawie, rozwiązywaniu problemów w życiu codziennym, nauce i administracji.
Do szczegółowych celów należą: przedstawienie informacji o kategoriach semantycznych wyrażeń, logice zdań, klasycznym rachunku predykatów, logikach nieklasycznych, definicjach, podziałach logicznych, a także podanie wstępnych informacji o retoryce i teorii argumentacji wraz z omówieniem metod logicznych używanych w formułowaniu myśli, wypowiedzi, dyskusji i analizie aktów prawnych.
Przedmiot jest zorganizowany w układzie problemowym.
Wykłady dotyczą teoretycznego przedstawienia najważniejszych problemów i kwestii pojęciowych.
- Treści kształcenia:
- Wykłady (tematy oraz zagadnienia)
1. Co to jest logika? Rola logiki w życiu codziennym. Współczesny stan logiki. Historia logiki (informacje na ten temat będą podawane sukcesywnie w trakcie każdego wykładu). Przedmiot badań logiki i przedmioty abstrakcyjne. Błędy logiczne i językowe. Wieloznaczność języka. Antynomie i paradoksy.
2. Kategorie semantyczne, znak, symbol, nazwa, rodzaje nazw, oznaczanie, znaczenie. Podział nazw, relacje między zakresami nazw (diagramy Venna).
3. Logika zdań I: pojęcie zdania, rodzaje zdań, pojęcie prawdy i logiki prawdziwościowej. funktory prawdziwościowe, funkcje zdaniowe, tautologie rachunku zdań. Klasyczny rachunek zdań a logiki nieklasyczne.
4. Pojęcie i rodzaje relacji. Elementy semantyki logicznej: pojęcie prawdy, jej definicje i podstawowe teorie (klasyczna, korespondencyjna teoria prawdy, teorie nieklasyczne: koherencyjna, pragmatyczna, bezcudzysłowowa, redundancyjna itp.). Pojęcie prawdy w naukach humanistycznych i przyrodniczych.
5. Pojęcie definicji. Rodzaje definicji. Rola definicji w prawie.
6. Wypowiedzi intensjonalne: rola wypowiedzi intensjonalnych w prawie i naukach społeczno-historycznych, rodzaje wypowiedzi intensjonalnych. Wypowiedzi oceniające i pojęcie normy. Norma postępowania. Wypowiedzi modalne.
7. Wstęp do hermeneutyki prawa i nauk humanistycznych I. (Logika a uzasadnianie wyroków sądu i postępowanie dowodowe. Rodzaje wnioskowań w postępowaniu dowodowym.)
8. Uzasadnianie twierdzeń. Pojęcie wnioskowania. Wnioskowanie dedukcyjne, uprawdopodabniające (redukcyjne, indukcyjne, kanony indukcji, analogia). Dowodzenie twierdzeń. Dowody wprost i nie wprost. Wynikanie logiczne. Wnioskowanie dedukcyjne. Dowodzenie, sprawdzanie, wyjaśnianie. Kanony indukcji.
9. Klasyfikacja i podział logiczny. Logika a retoryka. Logika pytań: pytania i odpowiedzi. Logika dyskusji. Pytania i ich rodzaje. Stawianie pytań. Rodzaje argumentów. Sofizmaty.
10. Wstęp do hermeneutyki prawa i nauk humanistycznych II. (Wykładnia i interpretacja przepisów prawnych. Dyrektywy wykładnicze. Interpretacja i rozumienie źródeł historycznych. Hermeneutyka filozoficzna. Hermeneutyka faktów kulturowych.)
- Metody oceny:
- Podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnych oceny z pracy zaliczeniowej lub kolokwium oraz aktywność na wykładach. Wykłady kończą się kolokwium podsumowującym lub pracą zaliczeniową, które obejmują wiedzę z wykładów oraz zalecanej literatury. Ocena końcowa będzie określona na podstawie wyników kolokwium lub pracy zaliczeniowej oraz ocenie aktywności na zajęciach.
Warunki: aktywne uczestnictwo studenta w zajęciach lub pozytywna ocena pracy zaliczeniowej. Przygotowywanie się do zajęć na podstawie podanej literatury i materiałów źródłowych. Studenci wykazujący się aktywnością mogą być zwolnieni z kolokwium zaliczeniowego, jeśli tak zdecyduje prowadzący zajęcia.
Zagadnienia na kolokwium:
1. Rodzaje definicji i najczęstsze błędy definiowania. Podaj przykłady. [W_LP01, W_LP02] [U_LP01, U_LP03, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
2. Podaj klasyfikację aktów prawnych i sprawdź, czy spełnia zasady podziałów lub klasyfikacji logicznych. [W_LP01, W_LP02, W_LP03, W_LP04] [U_LP01, U_LP03, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
3. Podaj przykłady rozumowań subsumpcyjnych lub innych dotyczących analizy aktów prawnych, które wykorzystują podstawowe prawa klasycznego rachunku nazw. [W_LP01, W_LP03, W_LP04, W_LP05] [U_LP01, U_LP02, U_LP03, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
4. Poddaj analizie logicznej strukturę powiązań kilku wybranych aktów prawnych. [W_LP01, W_LP03, W_LP04, W_LP05] [U_LP01, U_LP02, U_LP03, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
5. Podaj przykład wykładni aktu prawnego wraz z uzasadnieniem dokonanej przez jeden z organów uprawnionych do wykładni w Polsce. [W_LP01, W_LP04, W_LP05] [U_LP01, U_LP02, U_LP03, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
6. Podstawowe prawa klasycznego rachunku nazw i przykłady ich zastosowań. [W_LP01] [U_LP02, U_LP03] [K_LP01]
7. Co to są kategorie syntaktyczne i jakie są podstawowe ich rodzaje. [W_LP01, W_LP02] [K_LP01]
8. Jakie są podstawowe zasady dokonywania wykładni przepisów prawnych. [W_LP01, W_LP04, W_LP05] [U_LP01, U_LP04] [K_LP01, K_LP02, K_LP03]
9. Znaki i rodzaje znaków. [W_LP01, W_LP05]
10. Scharakteryzuj syntaktycznie kategorię nazw. [W_LP01, W_LP02, W_LP05]
11. Scharakteryzuj syntaktycznie kategorię zdań. [W_LP01, W_LP02, W_LP05[
12. Scharakteryzuj syntaktycznie kategorię funktorów. [W_LP01, W_LP02, W_LP05[
13. Scharakteryzuj semantycznie kategorię nazw. [W_LP01, W_LP02, W_LP05]
14. Rodzaje nazw. Klasyfikacja nazw. [W_LP01, W_LP02, W_LP05]
15. Funkcje semantyczne nazw. [W_LP01, W_LP02, W_LP05]
16. Funkcje semantyczne zdań. [W_LP01, W_LP02, W_LP05[
17. Co to jest funkcja, a co to jest relacja. [W_LP01]
18. Rodzaje relacji. [W_LP01]
19. Rodzaje funkcji. [W_LP01[
20. Wypowiedzi intensjonalne: rodzaje i charakterystyka. [W_LP01, W_LP05] [U_LP03] [K_LP01, K_LP03]
21. Rodzaje pytań. [W_LP01, W_LP05] [U_LP03, U_LP04] [K_LP01]
22. Rodzaje wnioskowań. [W_LP01] [U_LP04]
23. Kanony indukcji Milla. [W_LP01]
Ocena za przedmiot
Ocena Student, który zaliczył przedmiot (moduł) wie / umie / potrafi:
3.0 Uzyskał co najmniej 40% maksymalnej łącznej liczby punktów ze wszystkich kolokwiów i zaliczył wszystkie kolokwia lub zaliczył pracę problemową oraz wykazał się obecnością na zajęciach.
3.5 Uzyskał co najmniej 50% maksymalnej łącznej liczby punktów ze wszystkich kolokwiów i zaliczył wszystkie kolokwia lub zaliczył pracę zaliczeniową na 3,5 oraz wykazał się obecnością na zajęciach.
4.0 Uzyskał co najmniej 65% maksymalnej łącznej liczby punktów ze wszystkich kolokwiów i zaliczył wszystkie kolokwia lub zaliczył pracę zaliczeniową na 4,0 oraz wykazał się obecnością na zajęciach,
4.5 Uzyskał co najmniej 75% maksymalnej łącznej liczby punktów ze wszystkich kolokwiów i zaliczył wszystkie kolokwia lub zaliczył pracę zaliczeniową na 4,5 oraz wykazał się aktywnością, wiedzą i systematycznym przygotowaniem, a także obecnością na wykładach
5.0 Uzyskał co najmniej 80% maksymalnej łącznej liczby punktów ze wszystkich kolokwiów i zaliczył wszystkie kolokwia lub zaliczył pracę problemową na 5,0 oraz wykazał się aktywnością, wiedzą i systematycznym przygotowaniem, a także obecnością na wykładach.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- Zalecana literatura i pomoce naukowe
Literatura podstawowa:
1. Zygmunt Ziembiński „Logika praktyczna” PWN, Warszawa (wiele wydań, lektura w zakresie omawianych na wykładzie zagadnień).
2. Chaim Perelman: Logika prawnicza. Nowa retoryka. Warszawa: PWN, 1984.
Literatura uzupełniająca:
1. Ludwik Borkowski „Elementy logiki formalnej.” Lublin 1991 (w zakresie omawianym na wykładach),
2. Barbara Stanosz „Ćwiczenia z logiki”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007 (w zakresie omawianym na wykładach).
- Witryna www przedmiotu:
- do uzupełnienia
- Uwagi:
- do uzupełnienia
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W_P01
- Zna podstawową terminologię w zakresie logiki rozumie jej źródła i zastosowania w praktyce.
Weryfikacja: Kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat, dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.X.P6S_WG.2
- Charakterystyka W_P02
- Zna zasady podziałów i klasyfikacji, definiowania, rodzaje nazw i kategorii syntaktycznych.
Weryfikacja: kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat, dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W03, K_W04, K_W01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, I.P6S_WG, II.X.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.S.P6S_WG.1, I.P6S_WK
- Charakterystyka W_P03
- Ma podstawową wiedzę o logicznej strukturze i funkcjach systemu prawnego oraz społecznego.
Weryfikacja: kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat, dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W06, K_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.H.P6S_WG.3, I.P6S_WK, II.T.P6S_WK
- Charakterystyka W_P04
- Zna zasady i podstawy logiczne dokonywania wykładni przepisów prawnych.
Weryfikacja: kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat, dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.H.P6S_WG.1.o, II.H.P6S_WG.3
- Charakterystyka W_P05
- Zna podstawowe zagadnienia logiki prawniczej.
Weryfikacja: kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub/i praca zaliczeniowa na zadany temat
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W03, K_W06, K_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG, I.P6S_WK, II.S.P6S_WG.1, II.S.P6S_WG.2, II.S.P6S_WG.3, II.H.P6S_WG/K.o, II.H.P6S_WG.3, II.T.P6S_WK, II.H.P6S_WG.1.o
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U_P01
- Potrafi rozpoznawać rodzaje definicji, błędy w definiowaniu, błędy w rozumowaniach, dokonywać podziałów logicznych i klasyfikacji w pracy administracyjno-prawnej.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, I.P6S_UO
- Charakterystyka U_P02
- Potrafi korzystać z sylogizmów, praw kwadratu logicznego, stosować obwersję, konwersję, kontrapozycję w rozumowaniach prawniczych
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, I.P6S_UO
- Charakterystyka U_P03
- Potrafi analizować logicznie akty prawne, teksty naukowe i sytuacje problemowe
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U05, K_U07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UO, I.P6S_UK
- Charakterystyka U_P04
- Potrafi interpretować teksty i przepisy prawne.
Weryfikacja: Rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć, kolokwium pisemne z pytaniami opisowymi lub testowymi lub dyskusja problemów (w czasie zajęć lub konsultacji) lub praca zaliczeniowa
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, I.P6S_UO
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K_01
- Ma świadomość konieczności zachowywania szeroko pojętej logiki i reguł w działalności społecznej, politycznej, administracyjnej, naukowej i antykryzysowej.
Weryfikacja: rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć i pracy problemowej
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K05, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KO
- Charakterystyka K_02
- Odpowiedzialnie przygotowuje się do pełnienia ważnej roli w społeczeństwie, projektuje i wykonuje zadania w zakresie pracy zawodowej.
Weryfikacja: rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć i pracy problemowej (zaliczeniowej)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K07, K_K05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KO
- Charakterystyka K_03
- Ma świadomość konieczności zachowania spójności logicznej aktów prawnych i reguł społecznych wraz ze świadomością użyteczności zachowywania konsekwencji w myśleniu i postępowaniu.
Weryfikacja: rozwiązywanie problemów i prezentacja uzasadnienia wyników w czasie zajęć i pracy problemowej (zaliczeniowej)
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K05, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KO