- Nazwa przedmiotu:
- Obliczeniowa teoria liczb w informatyce i telekomunikacji
- Koordynator przedmiotu:
- Andrzej Paszkiewicz
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny dowolnego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Telekomunikacja
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne - zaawansowane
- Kod przedmiotu:
- OTL
- Semestr nominalny:
- 7 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 100
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 3
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 3
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia15h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Brak
- Limit liczby studentów:
- 48
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów z metodami teorii liczb w odniesieniu do kryptografii, kodowania informacji, projektowania układów logicznych oraz obliczeń rozproszonych. Omawiane są metody i algorytmy teorii liczb, które znajdują ważne zastosowania w ramach współczesnej informatyki i telekomunikacji. Większość prezentowanych metod i algorytmów została opracowana w ciągu ostatnich lat i jest doskonalona w dalszym ciągu.
- Treści kształcenia:
- 1. Liczby pierwsze, złożone, osobliwości rozkładu liczb pierwszych w zbiorze liczb naturalnych. Metody sita. Szybkie algorytmy wyznaczanie wartości funkcji zliczającej liczby pierwsze. Algorytmy Meissela, Lehmera, Odlyzki i Deleglise'a;
2. Operacje arytmetyczne na liczbach naturalnych. Reprezentacja długich liczb naturalnych. Pakiety do działań arytmetycznych na liczbach długich. Sprzętowa reprezentacja wielkich liczb naturalnych i działania na nich.
3. Klasyczne algorytmy generowania liczb pierwszych. Probabilistyczne i deterministyczne testy pierwszości. Testy typu p-1 i p+1, Ciągi Lucasa, liczby pseudopierwsze i silnie pseudopierwsze, liczby Carmichaela i ich rozkład;
4. Niereszty kwadratowe i ich rozmieszczenie. Kwadratowe prawo wzajemności. Zastosowanie niereszt kwadratowych w kryptografii silnych szyfrów strumieniowych;
5. Pierwiastki pierwotne a logarytm dyskretny. Zastosowanie pierwiastków pierwotnych w kodowaniu nadmiarowym. Rozkład asymptotyczny liczb pierwszych o zadanych najmniejszych pierwiastkach pierwotnych;
6. Arytmetyka modularna w rozszerzeniach arytmetycznych. Twierdzenie chińskie o resztach i jego zastosowania, ;
7. Indeks i logarytm dyskretny. Nowoczesne metody szybkiego wyznaczania logarytmu dyskretnego w ciałach skończonych prostych i rozszerzonych;
8. Algorytmy faktoryzacji liczb naturalnych i wielomianów pod w kontekście kryptoanalizy niektórych asymetrycznych systemów szyfrowania;
9. Arytmetyka krzywych eliptycznych. Szybkie działania arytmetyczne na krzywych eliptycznych realizowane programowo i sprzętowo.. Generowanie krzywych eliptycznych nadających się do kryptografii;
10. Arytmetyka krzywych eliptycznych i jej zastosowanie do do badania pierwszości (ECPP), test Kiliana-Goldwasser oraz Atkina Moraina;
11. Bazy wielomianowe i normalne jako jedna z koncepcji realizacji szybkich działań arytmetycznych w arytmetyce rozszerzonej. Optymalne bazy normalne. Wykorzystanie baz normalnych do efektywnej implementacji działań arytmetycznych z wykorzystaniem sprzętu;
12. Transformacje teorioliczbowe i ich wykorzystanie do szybkiego mnożenia modularnego.
13. Wielomiany nierozkładalne i pierwotne. Rozmnażanie wielomianów pierwotnych. Algorytmy wyszukiwania wielomianów nierozkładalnych oraz faktoryzacji.
14. Sieciowe projekty obliczeniowej teorii liczb (Projekt Cunninghama, GIMPS, wyznaczanie wartości funkcji );
15. Obliczeń rozproszone jako efektywna metoda projektowania skomplikowanych schematów szyfrowania oraz wyznaczania ich słabych punktów.
- Metody oceny:
- projekt, kolokwia cząstkowe, egzamin
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. M. Bressoud: Factorization and Primality Testing, Springer-Verlag, New York, Berlin, 1989;
2. H. Cohen: A Course in Computational and Algebraic Number Theory, Berlin, Heidelberg;
3. R. Crandall, C. Pomerance: Prime Numbers, A Computational Perspective, Springer-Verlag, New York, Berlin, 2001;
4. R. J. MCEliece, Finite Fields for Computer Scientists and Engineers, Kluwer Accad. Publ., Boston, 1987;
5. A. Paszkiewicz, A. Schinzel:: Numerical calcation of the density of prime numbers with a given least primitive root, Math. Comp. V. 71, No. 240, pp. 1781-1797, Nov. 2001;
6. A. Paszkiewicz, A. Schinzel: On the least prime primitive root modulo a prime, Math. Comp. V. 71, No. 239, pp. 1307-1321, Jan. 2002;
7. A. Paszkiewicz: Some observations concerning irreducible trinomials and pentanomials over, Tatra Mt. Math. Publ. 32 (2005), 129-142
8. A. Paszkiewicz: Przegląd Telekomunikacyjny Wiadomości Telekomunikacyjne, Cykl artykułów drukowanych w latach 2006-2011;
9. J. H. Silverman, The arithmetic of elliptic curves, Springer Verl. 1992
- Witryna www przedmiotu:
- www.zpt.tele.pw.edu.pl
- Uwagi:
- Brak
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka T2A_W01
- Znajomość metod teorii liczb i ich wykorzystania w telekomunikacji i informatyce, ze szczegolnym uwzględnieniem kryptografii i kodowania.
Weryfikacja: kolokwia czastkowe, egzamin
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W03, K_W05, K_W07, K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P7S_WG
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka T2A_U01
- Zastosować poznane metody praktycznie.
Weryfikacja: ćwiczenia, projekt
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U15, K_U01, K_U05, K_U06, K_U09, K_U13, K_U14
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P7S_UW.2.o, III.P7S_UW.4.o, I.P7S_UK, I.P7S_UW, III.P7S_UW.1.o, III.P7S_UW.3.o, I.P7S_UO
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka T2A-K01
- potrafi współdziałać i pracować w grupie, potrafi stawiać hipotezy i je weryfikować, potrafi odpowiednio określać priorytety realizowanego zadania,
Weryfikacja: ćwiczenia, projekt
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P7S_KO