- Nazwa przedmiotu:
- Procesy stochastyczne
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. Jolanta Misiewicz
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny ograniczonego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Matematyka
- Grupa przedmiotów:
- Wspólne
- Kod przedmiotu:
- M1PS
- Semestr nominalny:
- 5 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 140
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 3
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 0
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
- 
            
                - Wykład30h
- Ćwiczenia30h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
 
- Wymagania wstępne:
- Rachunek prawdopodobieństwa
- Limit liczby studentów:
- Bez limitu
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studentów z podstawami teorii procesów stochastycznych i ich zastosowań. 
- Treści kształcenia:
- 1.	Podstawowe definicje i klasyfikacja procesów stochastycznych, pojęcie trajektorii, parametry liczbowe dla procesów drugiego rzędu..
2.	Łańcuchy Markowa: prawdopodobieństwa przejścia, klasyfikacja stanów, okresowość i powracalność stanów, stacjonarność i ergodyczność, przykłady zastosowania łańcuchów Markowa.
3.	Proces Poissona: podstawowe własności, bezpośrednia konstrukcja, złożony proces Poissona, poissonowskie pole losowe, warunkowy proces Poissona.
4.	Łańcuchy Markowa z czasem ciągłym: czysty proces urodzin, proces urodzin i śmierci, problemy eksplozji demograficznej i wymarcia populacji.
5.	Ogólne własności procesów: twierdzenie Kołmogorowa o istnieniu procesu o zadanych rozkładach, stochastyczna równoważność procesów, twierdzenia o istnieniu wersji ośrodkowych i cadlag dla procesów Levy’ego.
6.	Proces Wienera: definicja i podstawowe własności, nierówność Levy’ego i zasada odbicia, ciągłość trajektorii i nieróżniczkowalność, konstrukcja Ciesielskiego, lokalne i globalne prawo iterowanego logarytmu, prawdopodobieństwo przejścia.
7.	Procesy Markowa: rozkłady nieskończenie podzielne i markowska funkcja przejścia, istnienie wersji o ciągłych trajektoriach.
 
- Metody oceny:
- Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności, aktywności i wyników kartkówek, które będą przeprowadzane na każdych zajęciach. Do zaliczenia potrzebna jest połowa możliwych do uzyskania z kartkówek punktów. Aktywnością na zajęciach można odrobić ewentualne stracone na kartkówkach punkty. Do egzaminu przystępują wszyscy.
Egzamin składa się z testu, zadań i pytań teoretycznych. Do uzyskania zaległego zaliczenia ćwiczeń należy uzyskać 65 % punktów z testu. Na ocenę składa się liczba punktów uzyskana na egzaminie w 70 % oraz liczba punktów uzyskana w ciągu semestru na ćwiczeniach w 30 %.
 
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1.	A. Iwanik i J. Misiewicz, Wykłady z procesów stochastycznych z zadaniami. Część pierwsza: procesy Markowa.  Podręcznik akademicki – Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, 2009.
2.	A. Plucińska i E. Pluciński,  Probabilistyka, WNT, Warszawa, 2000.
3.	J. Jakubowski i R. Sztencel, Wstęp do teorii prawdopodobieństwa, Script, Warszawa, 2000.
 
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
Efekty uczenia się
    Profil ogólnoakademicki - wiedza
                    - Charakterystyka   PS_W_3
- Zna proces Wienera, jego konstrukcje i najważniejsze własności
 Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka   PS_W_4
- Zna proces Poissona, jego konstrukcje i najważniejsze własności
 Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka PS_W_1
- Zna definicje i podstawowe sposoby opisu własności procesów stochastycznych
 Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka PS_W_2
- Zna pojęcie zależności markowskiej, łańcucha i procesu Markowa, oraz ich podstawowe własności
 Weryfikacja: Egzamin – część teoretyczna
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
                    - Charakterystyka PS_U_1
- Umie badać własności trajektorii procesów stochastycznych.
 Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kartkówki
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka PS_U_2
- Umie modelować zjawiska losowe za pomocą błądzeń losowych i procesów urodzin i śmierci.
 Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kartkówki
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka PS_U_3
- Potrafi identyfikować podstawowe modele stochastyczne, takie jak ruch Browna, proces Poissona i złożony proces Poissona.
 Weryfikacja: Egzamin – część zadaniowa, kartkówki
 Powiązane charakterystyki kierunkowe:
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
                    - Charakterystyka PS_KS_01
- Rozumie potrzebę stałego podnoszenia kwalifikacji i kompetencji zawodowych
 Weryfikacja: Kartkówki
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        M1_K01, M1_K05
 Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka PS_KS_02
- Umie prawidłowo określić priorytety służące do realizacji określonego zadania
 Weryfikacja: Kartkówki i egzamin
 Powiązane charakterystyki kierunkowe: 
                        M1_K03
 Powiązane charakterystyki obszarowe: