Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Kontrola konstytucjonalności prawa w Polsce
Koordynator przedmiotu:
dr.hab. Piotr Radziewicz, prof. PW
Status przedmiotu:
Fakultatywny dowolnego wyboru
Poziom kształcenia:
Studia II stopnia
Program:
Administracja
Grupa przedmiotów:
Obieralne
Kod przedmiotu:
A21_KKPP
Semestr nominalny:
2 / rok ak. 2018/2019
Liczba punktów ECTS:
3
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Zajęcia stacjonarne (ćwiczenia) — 30 godz.; przeczytanie literatury i orzecznictwa — 30 godz.; przygotowanie do sprawdzianu pisemnego — 15 godz. ogółem 75h
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
1,2 p. ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
1,2 p. ECTS
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład0h
  • Ćwiczenia30h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Podstawowa znajomość prawa konstytucyjnego, w szczególności zagadnień ustroju państwa, systemu źródeł prawa oraz problematyki kontroli konstytucyjności prawa, a także ogólna wiedza z zakresu wstępu do prawoznawstwa.
Limit liczby studentów:
grupa obieralna
Cel przedmiotu:
Zapoznanie studenta z zagadnieniami kontroli konstytucyjności prawa, zasadami działania i organizacją Trybunału Konstytucyjnego, a także problematyką podziału i równoważenia władzy (relacja między sądem konstytucyjnym a parlamentem). Poszerzenie i ugruntowanie wiedzy z zakresu ogólnych pojęć prawa konstytucyjnego, źródeł prawa, procedur prawodawczych oraz procedur kontroli konstytucyjności prawa.
Treści kształcenia:
1. ISTOTA I MODELE KONTROLI KONSTYTUCYJNOŚCI PRAWA. Konstytucja jako akt normatywny o najwyższej mocy prawnej. Istota kontroli konstytucyjności prawa. Modele kontroli konstytucyjności prawa: kontrola skoncentrowana i kontrola rozproszona, kontrola następcza i uprzednia, kontrola abstrakcyjna i konkretna. 2. KSZTAŁTOWANIE POLSKIEGO MODEL KONTROLI KONSTYTUCYJNOŚCI PRAWA. Kontrola konstytucyjności prawa w II RP — kontrola konstytucyjności prawa w PRL — kontrola konstytucyjności prawa w latach 1989–1997 — obowiązujący model kontroli konstytucyjności prawa pod rządami Konstytucji RP z 1997 r. 3. TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY JAKO SĄD KONSTYTUCYJNY. Podstawa ustrojowa działania i kompetencje TK. Skład i gwarancje niezależności TK. Organizacja wewnętrzna TK. 4. KOGNICJA TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO. Przedmiot kontroli sprawowanej przez TK (pojęcie aktu normatywnego, pominięcia prawodawcze, kontrola prawa nieobowiązującego). Wzorzec kontroli i sposób jego rekonstrukcji. Kryteria kontroli konstytucyjności prawa. 5. TRYBY KONTROLI KONSTYTUCYJNOŚCI PRAWA. Kontrola konkretna — kontrola abstrakcyjna. Skarga konstytucyjna — pytanie prawne sądu — wniosek uprawnionego podmiotu. 6. PREWENCYJNA KONTROLA USTAWY. Pojęcie kontroli prewencyjnej ustawy. Funkcje i skutki kontroli prewencyjnej ustawy. Kontrola prewencyjna ustawy jako etap postępowania ustawodawczego. Swoiste cechy prewencyjnej kontroli ustawy. 7. PODSTAWOWE ZASADY POSTĘPOWANIA PRZED TRYBUNAŁEM KONSTYTUCYJNYM. Zasada skargowości. Zasada instrukcyjności. Zasada jednoinstancyjności. Domniemanie zgodności ustawy z konstytucją. Uczestnicy postępowania przed TK. Przebieg rozprawy przed TK. 8. ORZECZENIE TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO. Cechy orzeczenia TK. Ostateczność i moc powszechnie obowiązująca orzeczenia TK. Ogłoszenie orzeczenia TK. Rodzaje orzeczeń TK. 9. SKUTKI ORZECZEŃ TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO. Czasowy zakres skutków orzeczenia TK. Odroczenie terminu utraty mocy obowiązującej niekonstytucyjnego przepisu. Stwierdzenie niezgodności i skutek derogacyjny orzeczenia TK. Wznowienie postępowania po wyroku TK. Wykonanie orzeczenia TK przez prawodawcę i sądy. 10. BEZPOŚREDNIE STOSOWANIE KONSTYTUCJI PRZEZ SĄDY. Formy bezpośredniego stosowania konstytucji. Wykładnia prawa w zgodzie z konstytucją. Odmowa zastosowania ustawy przez sąd — przesłanki i ograniczenia. Bezpośrednie stosowania konstytucji przez sądy a rozproszona kontrola konstytucyjności prawa. 11. LEGITYMIZACJA KONTROLI KONSTYTUCYJNOŚCI PRAWA. TK jako tzw. negatywny ustawodawca. Między zasadą demokratyzmu a konstytucjonalizmu. TK jako składowa koncepcji konstytucyjnego państwa prawnego. 12. PISEMNY SPRAWDZIAN.
Metody oceny:
Podstawą zaliczenia przedmiotu jest obecność na zajęciach oraz pozytywna ocena ze sprawdzianu. Oceniana będzie także indywidualna praca studenta, przygotowanie do zajęć i aktywność (m.in. rozwiązywanie kazusów, udział w dyskusjach, znajomość terminologii prawniczej, umiejętność krótkiej wypowiedzi ustnej). Końcowy sprawdzian to pisemny test z całego materiału omówionego podczas zajęć (15 pytań w postaci testu jednokrotnego wyboru). Punktacja: 8–9 pkt — ocena dostateczna, 10 pkt — ocena dostateczna plus, 11–12 pkt — ocena dobra, 13 pkt — ocena dobra plus, 14–15 pkt — ocena bardzo dobra.
Egzamin:
nie
Literatura:
LITERATURA PODSTAWOWA: K. Wojtyczek, Sądownictwo konstytucyjne w Polsce. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2013; M. Florczak–Wątor, Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego i ich skutki prawne, Poznań 2006. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA: Kontrola konstytucyjności prawa. Zagadnienia ustrojowe, procesowe i materialno prawne, red. L. Bosek, M. Wild, Warszawa 2011, L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Wolters Kluwer, wyd. 4, Warszawa 2017. PODSTAWOWE AKTY NORMATYWNE: Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 319, ze zm.), rozdz. VIII; ustawa z dnia 13 grudnia 2016 r. — Przepisy wprowadzające ustawę o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz ustawę o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego (Dz. U. poz. 2074); ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o statusie sędziów Trybunału Konstytucyjnego (Dz. U. poz. 2073); ustawa z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. poz. 2072).
Witryna www przedmiotu:
---
Uwagi:
-

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W_1
Po ukończeniu zajęć student ma rozszerzoną wiedzę o zasadach organizacji i działania sądownictwa konstytucyjnego, a także istocie i znaczeniu pracy Trybunału Konstytucyjnego.
Weryfikacja: Ocena indywidualnej pracy studenta podczas zajęć, w tym jego aktywności i umiejętności samodzielnego formułowania stanowisk. Rozwiązywanie kazusów. Sprawdzian pisemny z całego materiału, który był omawiany podczas zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W03, K_W06, K_W09
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WK, II.X.P7S_WG.1.o, II.S.P7S_WG.1, II.S.P7S_WG.2, II.H.P7S_WG.1.o, II.H.P7S_WG.2, I.P7S_WG
Charakterystyka W_2
Student ma wiedzę o prawniczych aspektach zasady podziału władzy, zasady legalizmu, zasady praworządności oraz wpływie sądu konstytucyjnego na prawidłowe funkcjonowanie współczesnego demokratycznego państwa prawa.
Weryfikacja: Ocena indywidualnej pracy studenta podczas zajęć, w tym jego aktywności i umiejętności samodzielnego formułowania stanowisk. Rozwiązywanie kazusów. Sprawdzian pisemny z całego materiału, który był omawiany podczas zajęć.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W03, K_W06, K_W09
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.H.P7S_WG.2, I.P7S_WG, II.S.P7S_WG.1, I.P7S_WK, II.X.P7S_WG.1.o, II.S.P7S_WG.2, II.H.P7S_WG.1.o

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U_1
Student potrafi prawidłowo identyfikować modele sądownictwa konstytucyjnego i tryby kontroli prawa. Zna podstawowe zasady organizacji i działania Trybunału Konstytucyjnego, rozróżnia skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego, potrafi posługiwać się aktami normatywnymi regulującymi funkcjonowanie polskiego sądu konstytucyjnego.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U04, K_U05, K_U06
Powiązane charakterystyki obszarowe: II.S.P7S_UW.3.o, II.H.P7S_UW.1, II.H.P7S_UW.2.o, I.P7S_UW, II.X.P7S_UW.2, II.S.P7S_UW.1, II.S.P7S_UW.2.o, I.P7S_UK, II.X.P7S_UW.3.o

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K_1
Student rozumie wagę i znaczenie korzyści płynących z istnienia sądownictwa konstytucyjnego w państwie i obowiązywania prawa zgodnego z Konstytucją. Rozumie potrzebę doskonalenia rozwiązań instytucjonalnych z zakresu sądownictwa konstytucyjnego oraz skutki ustrojowe ograniczania kompetencji sądu konstytucyjnego.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K04, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_KK
Charakterystyka K_2
Student dostrzega związki między jakością życia zbiorowego oraz ochroną wolności i praw jednostki a należycie funkcjonującym Trybunałem Konstytucyjnym. Umie sięgać do odpowiednich źródeł nowej wiedzy (informacji), potrafi ocenić i wyjaśnić, jakie konsekwencje społeczne i prawne może mieć przyjęcie regulacji sprzecznej z Konstytucją.
Weryfikacja: Dyskusja podczas zajęć. Formułowanie stanowisk w krótkich wypowiedziach, z wykorzystaniem terminologii i pojęć poznanych podczas zajęć. Rozwiązywanie kazusów, przygotowywanie przykładowych regulacji prawnych i projektów aktów normatywnych.
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_K01, K_K04, K_K07
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_KK