- Nazwa przedmiotu:
- Ochrona powietrza atmosferycznego
- Koordynator przedmiotu:
- Koordynator, Wykład: prof. dr hab. inż. Katarzyna Juda-Rezler; Projekt: dr inż. Magdalena Reizer, dr inż. Katarzyna Maciejewska
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Inżynieria Środowiska
- Grupa przedmiotów:
- Podstawowe
- Kod przedmiotu:
- 1110-ISCOW-MSP-2408
- Semestr nominalny:
- 2 / rok ak. 2023/2024
- Liczba punktów ECTS:
- 2
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Wykład: 30h; Projekt: 15h; Przygotowanie do zaliczenia wykładu - 10h; Przygotowanie projektu: - 5h.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- nie dotyczy
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Ciepłownictwo, Elementy termodynamiki i chemii środowiska
- Limit liczby studentów:
- .
- Cel przedmiotu:
- Przekazanie studentom podstawowej wiedzy z zakresu zanieczyszczenia i ochrony powietrza atmosferycznego. Poznanie systematyki zanieczyszczeń, poznanie i zrozumienie zjawisk i procesów, jakim podlegają w atmosferze. Wskazanie metod określania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, poznanie skutków zanieczyszczenia. Charakterystyka źródeł emisji zanieczyszczeń. Poznanie zasad działania podstawowych metod i technologii ograniczania emisji zanieczyszczeń. Opanowanie umiejętności wykonania dokumentacji o uzyskanie pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza dla przykładowego zakładu przemysłowego.
- Treści kształcenia:
- Analiza DPSIR w ochronie powietrza. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego, pojęcia podstawowe, systematyka zanieczyszczeń powietrza, właściwości zanieczyszczeń (podstawowe, specyficzne, gazowe, pyły, wtórne, prekursory, grupy zanieczyszczeń organicznych). Procesy atmosferyczne, rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze, oddziaływanie zanieczyszczeń na receptory (wpływ na zdrowie, roślinność, materiały, widzialność i klimat). Zanieczyszczenie powietrza w skali świata, specyfika zanieczyszczenia powietrza w miastach, zjawisko smogu – przyczyny, przebieg, skutki. Metody określania stanu zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego, metody pomiarowe, metody modelowania. Prawodawstwo UE, poziomy dopuszczalne/alarmowe, wytyczne WHO. Metody klasyfikacji źródeł emisji, wielkość, struktura, trendy i rozkłady emisji. Metody inwentaryzacji emisji (energetyka, ciepłownictwo, źródła komunalno-bytowe, transport), wskaźniki emisji. Spalanie paliw jako główne źródło emisji zanieczyszczeń do powietrza. Metody, procesy i technologie ograniczania emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. Metody zapobiegania zanieczyszczeniu. Metody „u źródła”: konwersja paliw, wzbogacanie paliw, zmiany technologii spalania (kotły fluidalne, inne czyste technologie węglowe), metody pierwotne redukcji NOx. Metody oczyszczania gazów odlotowych. Odpylanie spalin. Procesy oczyszczania spalin z zanieczyszczeń gazowych. Technologie odsiarczania spalin. Technologie redukcji tlenków azotu w spalinach. Metody redukcji rtęci oraz dioksyn w spalinach. Systemy oczyszczania spalin w LCP i w ZTPOK. Postępowanie z produktami powstałymi w trakcie spalania paliw i procesów oczyszczania spalin. Przyczyny złej jakości powietrza w Polsce, metody zarządzania jakością powietrza.
Zajęcia projektowe są prowadzone jako zajęcia wspomagające wykład. Służą do rozszerzenia, ugruntowania i sprawdzenia stopnia opanowania materiału wykładowego. W ramach ćwiczeń projektowych wykonywane są obliczenia dotyczące: stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu atmosferycznym, stężeń substancji zanieczyszczających w gazach odlotowych, standardów emisyjnych z instalacji, właściwości pyłów atmosferycznych, obliczenia wielkości charakterystycznych oraz bilansów masowych dla instalacji oczyszczania gazów odlotowych (odpylanie, odsiarczanie spalin, redukcja tlenków azotu). Zarządzanie emisjami w ochronie powietrza (standardy emisyjne, regulacje administracyjne, regulacje finansowe, regulacje technologiczne i ekonomiczne (BAT), handel emisjami). Wykonywany jest projekt dotyczący emisji zanieczyszczeń powietrza i gazów cieplarnianych dla przykładowej instalacji spalania paliw (ciepłowni), zawierający: (1) Obliczenia emisji (2) Dobór urządzeń oczyszczania gazów odlotowych i ich parametrów (3) Procedurę uzyskania pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza wraz z oceną wpływu instalacji na lokalny stan jakości powietrza, z wykorzystaniem metodyki referencyjnej modelowania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń powietrza (4) Wybrane koszty inwestycyjne i eksploatacyjne instalacji, w tym opłaty za korzystanie ze środowiska i koszty uprawnień do emisji CO2.
- Metody oceny:
- Zaliczenie wykładu odbywa się ustnie lub pisemnie. W przypadku zajęć w formie zdalnej zaliczenie pisemne realizowane z wykorzystaniem platformy Moodle, a zaliczenie ustne z wykorzystaniem aplikacji MS Teams.
Do zaliczenia wykładu niezbędne jest uzyskanie min. 51% możliwych do zdobycia punktów. Student ma prawo do jednej poprawy zaliczenia wykładu. Zaliczenie ćwiczeń projektowych – obrona projektów i zaliczenie kolokwium. Wymagane min. 51% punktów. Zaliczenie przedmiotu wymaga zaliczenia wykładu oraz zajęć projektowych przynajmniej na ocenę 3.0. Ocena zintegrowana z przedmiotu stanowi średnią ważoną z ocen z wykładu (60%) oraz zajęć projektowych (40%). W przypadku braku zaliczenia wykładu lub zajęć projektowych, student może zostać zwolniony z obowiązku powtórzenia zaliczonej części przedmiotu.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. EEA, 2020: Air quality in Europe 2020 report, EEA Report No 9/2020, Copenhagen.
2. Juda Rezler K., 2006: Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza na środowisko. OW PW, Warszawa.
3. Juda Rezler K., Toczko B. (red.), 2016: Pyły drobne w atmosferze. Kompendium wiedzy o zanieczyszczeniu powietrza pyłem zawieszonym w Polsce. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, Warszawa.
4. Kleczkowski P., 2019: Smog w Polsce. Przyczyny, skutki, przeciwdziałanie. PWN, Warszawa.
5. Kuropka J., 2012: Technologie oczyszczania gazów z dwutlenku siarki i tlenków azotu. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
6. Naumczyk J., 2017: Chemia środowiska, PWN, Warszawa.
7. Theodore L., 2008: Air pollution control equipment calculations. John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, New Jersey.
8. Vallero D.A., 2014. Fundamentals of air pollutions. 5th Edition. Academic Press, Elsevier, USA.
9. Zarzycki R., Wielgosiński G., 2018: Technologie i procesy ochrony powietrza. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
10. Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie standardów emisyjnych, wartości odniesienia oraz poziomów substancji w powietrzu.
- Witryna www przedmiotu:
- .
- Uwagi:
- .
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W01
- Student posiada wiedzę z zakresu zanieczyszczenia i ochrony powietrza atmosferycznego
Weryfikacja: Kolokwium zaliczające wykład i zaliczenie ćwiczeń projektowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W06, IS_W07, IS_W11, IS_W13, IS_W04, IS_W05
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P7S_WG.o, P7U_W, III.P7S_WK, III.P7S_WG
- Charakterystyka W02
- Student posiada wiedzę potrzebną do inżynierskich obliczeń stanu zanieczyszczenia atmosfery
Weryfikacja: Kolokwium zaliczające wykład i zaliczenie ćwiczeń projektowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W03, IS_W07, IS_W11, IS_W13
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WK, III.P7S_WG
- Charakterystyka W03
- Student posiada wiedzę dotyczącą zasad wykonywania dokumentacji o uzyskanie pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza z zakładu przemysłowego
Weryfikacja: Kolokwium zaliczające wykład i zaliczenie ćwiczeń projektowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W13, IS_W06, IS_W07
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P7S_WG, P7U_W, I.P7S_WG.o, III.P7S_WK
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U01
- Student potrafi obliczyć emisję gazowych i pyłowych zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery przy spalaniu paliw
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U01, IS_U03, IS_U09, IS_U12, IS_U16, IS_U21
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o, I.P7S_UO, I.P7S_UK
- Charakterystyka U02
- Student potrafi wykonywać inżynierskie obliczenia stanu zanieczyszczenia atmosfery
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U10, IS_U15, IS_U21, IS_U01, IS_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P7S_UW.o, P7U_U, I.P7S_UK, I.P7S_UW.o
- Charakterystyka U03
- Student posiada umiejętność oceny stanu jakości powietrza i możliwych skutków zanieczyszczenia powietrza
Weryfikacja: Kolokwium zaliczające wykład i zaliczenie ćwiczeń projektowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U01, IS_U03, IS_U05, IS_U10, IS_U15, IS_U21
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o, I.P7S_UK
- Charakterystyka U04
- Student potrafi wskazać konieczne do zastosowania technologie ograniczania emisji zanieczyszczeń do atmosfery
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U05, IS_U12, IS_U15, IS_U21, IS_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o, I.P7S_UK
- Charakterystyka U05
- Student potrafi przygotować dokumentację o wydanie pozwolenia na emisję gazów i pyłów do powietrza
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U03, IS_U05, IS_U15, IS_U20, IS_U21
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_U, I.P7S_UW.o, III.P7S_UW.o, I.P7S_UK, I.P7S_UO
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K01
- Student posiada umiejętność pracy w zespole
Weryfikacja: Wykonanie projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K01, IS_K02, IS_K03, IS_K04, IS_K06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P7S_KK, P7U_K, I.P7S_KR, I.P7S_KO
- Charakterystyka K02
- Student ma świadomość odpowiedzialności za wykonywane zadania
Weryfikacja: Wykonanie i obrona projektu
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K01, IS_K02, IS_K03, IS_K06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_K, I.P7S_KK, I.P7S_KR, I.P7S_KO
- Charakterystyka K03
- Student potrafi formułować problemy dotyczące przyczyn i skutków zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego i konieczności jego ochrony
Weryfikacja: Kolokwium zaliczające wykład i zaliczenie ćwiczeń projektowych
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K01, IS_K02, IS_K06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P7U_K, I.P7S_KK, I.P7S_KO