- Nazwa przedmiotu:
- Podstawy automatyki procesów
- Koordynator przedmiotu:
- Dr hab. inż. Bernard Zawada - prof. PW
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Inżynieria Środowiska
- Grupa przedmiotów:
- Kierunkowe i Specjalizacyjne
- Kod przedmiotu:
- 1110-ISCOG-ISP-7301
- Semestr nominalny:
- 7 / rok ak. 2023/2024
- Liczba punktów ECTS:
- 6
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- .Wykład - 30 h.
Zajęcia laboratoryjne - 30 h.
Zapoznanie z literaturą i przygotowanie do egzaminu oraz przystąpienie do egzamin 30.
Zapoznanie z literaturą uzupełniającą - 20h,
przygotowanie do zajęć laboratoryjnych i sprawozdania 40 h.
Łącznie 150 h.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2,4
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 3,6
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium30h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- 1. Matematyka z semestru I, II i III.
2. Podstawy informatyki z semestru I, II i III.
3. Miernictwo cieplne,
4. Przedmioty specjalizacyjne: Ogrzewnictwo, ciepłownictwo, wentylacja, klimatyzacja, gazownictwo (podstawy)
- Limit liczby studentów:
- brak
- Cel przedmiotu:
- Głównym celem przedmiotu będzie poznanie podstawowych zasad sterowania procesami COWiG (ang. HVAC), Wod-Kan oraz uzyskanie informacji umożliwiających nawiązanie właściwej współpracy ze specjalistą z zakresu automatycznej regulacji.
- Treści kształcenia:
- Program wykładów
Rola, zadanie i potrzeba stosowania regulacji automatycznej w ciepłownictwie, ogrzewnictwie, wentylacji i klimatyzacji. Pojęcia podstawowe; sygnał, informacja, element automatyki. Układ automatycznej regulacji; zasada działania, elementy składowe, klasyfikacja. Zasady opisu właściwości elementów i układów automatyki. Opisy nieparametryczne: charakterystyki statyczne, czasowe (impulsowa i skokowa) oraz częstotliwościowe (amplitudowa, fazowa i amplitudowo-fazowa). Opisy parametryczne w dziedzinie sygnałów ciągłych: transmitancja operatorowa i widmowa, równania stanu. Przekształcenie Laplace’a. Właściwości podstawowych bloków dynamicznych automatyki. Schematy blokowe układów regulacji; zasady budowy i przekształcania schematów, wyznaczanie transmitancji zastępczych. Właściwości wybranych procesów w COW jako obiektów regulacji. Regulatory i sterowniki cyfrowe; rodzaje sygnałów wykorzystywanych w sterownikach cyfrowych, standardowe algorytmy regulacji. Wymagania stawiane układom regulacji; stabilność, jakość statyczna i dynamiczna, kryteria oceny stabilności i jakości regulacji. Zasady doboru optymalnych wartości parametrów w standardowych algorytmach regulacji. Pozostałe urządzenia regulacyjne stosowane w systemach COW: czujniki i przetworniki pomiarowe, sterowniki i urządzenia wykonawcze. Typy czujników stosowanych w COW, ich charakterystyki oraz dokładność i szybkość przetwarzania. Urządzenia wykonawcze i regulatory bezpośredniego działania: rodzaje, właściwości, zasady doboru. Schematy i zasada działania układów automatycznej regulacji stosowanych w pomieszczeniach, węzłach ciepłowniczych, kotłowniach wbudowanych i centralach klimatyzacyjnych.
2. Program ćwiczeń laboratoryjnych:
Modelowanie przy wykorzystaniu programu symulacyjnego MATLAB i badanie właściwości elementów i układów regulacji
- badanie charakterystyk statycznych, skokowych i częstotliwościowych: podstawowych bloków funkcjonalnych, standardowych algorytmów regulacji i typowych obiektów regulacji z zakresu COW.
- badanie obszarów stabilności oraz jakości regulacji w przykładowym układzie regulacji
Badanie wybranych rzeczywistych elementów i układów regulacji
- badanie jakości regulacji w układach regulacji temperatury wody zasilającej c.o. i c.w.u. w przykładowym węźle ciepłowniczym,
- badanie jakości regulacji w układach regulacji w przykładowym systemie klimatyzacji VAV,
- ustawianie i badanie sterownika w układzie regulacji temperatury wody zasilającej instalację c.o. i c.w.u. w przykładowym węźle ciepłowniczym,
- dobór struktury regulacji oraz urządzeń regulacyjnych w układzie regulacji przykładowej centrali klimatyzacyjnej CAV,
- ustawianie zaworów równoważących i badanie dokładności utrzymania różnicy ciśnienia i przepływu w obwodach hydraulicznych,
- ustawianie przygrzejnikowych zaworów regulacyjnych i badanie ich charakterystyk przepływowych
- ustawianie zespołu wykonawczego w klimatyzacji VAV i badanie jego charakterystyk przepływowych
- Metody oceny:
- Warunki zaliczenia wykładu Egzamin
Warunki zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych Przeprowadzenie badań, opracowanie i zaliczenie sprawozdań, zaliczenie pisemne.
Zasady ustalania oceny zintegrowanej Ocena zintegrowana = 0,5* Ow+0,5*Ol
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- Literatura
1. Chmielnicki W.J.: Podstawy automatyki w IS. WPW, Warszawa 1986.
2. Chmielnicki W.J., Kołodziejczyk L.: Automatyka i dynamika procesów IS. PWN, Warszawa 1987.
3. Mazurek T., Voigt K., Żydanowicz H.: Podstawy automatyki. WPW Warszawa 1995.
4. ASHRAE 2004 Handbook.Fundamentals, American Society of Heating, Refrigerating and Air Conditioning Engineers, Inc.
5. Wurstlin D.: Regulacja urządzeń ogrzewczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych. Arkady, Warszawa 1978
6. Poradnik Recknagel Sprenger.: Ogrzewanie i klimatyzacja, EWFE, Gdańsk 1995.
7. Chmielnicki W.J.: Poradnik Ciepłownictwo. Regulacja automatyczna urządzeń ciepłowniczych. FRC Unia Ciepłownictwa (Wyd. 3), Warszawa 2000.
8. Zawada B.: Układy sterowania w systemach wentylacji i klimatyzacji. Oficyna Wydawnicza PW. Warszawa 2006
9. Materiały pomocnicze i instrukcje do ćwiczeń, dostępne na wydziałowej stronie internetowej Moodle
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
- .
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W01
- Zna analityczne i graficzne metody uzyskiwania opisów stosowanych w teorii automatycznej regulacji;
Weryfikacja: Egzamin pisemny i ustny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W08, IS_W20
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o
- Charakterystyka W02
- Zna elementy składowe i zasady działania układów automatycznej regulacji oraz metody oceny ich stabilności i jakości regulacji, a także zasady doboru i ustawiania urządzeń regulacyjnych
Weryfikacja: Egzamin pisemny i ustny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W08, IS_W14
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_W, I.P6S_WG.o, III.P6S_WG
- Charakterystyka W03
- Zna podstawowe struktury układów regulacji i zabezpieczenia w systemach wentylacji i klimatyzacji: w pomieszczeniach; węzłach ciepłowniczych, wbudowanych źródłach ciepła. Zna metody poprawy jakości w układach regulacji temperatury i wilgotności względnej
Weryfikacja: egzamin pisemny i ustny
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_W14, IS_W15, IS_W08, IS_W13
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P6S_WG, P6U_W, I.P6S_WG.o
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U01
- Potrafi samodzielnie dobrać urządzenia regulacyjne, ustawić sterownik, sprawdzić stabilność i ocenić jakość regulacji w zamodelowanym lub rzeczywistym (eksploatowanym) układzie regulacji.
Weryfikacja: Zaliczenie sprawozdania
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U04, IS_U08, IS_U10, IS_U15, IS_U16
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK
- Charakterystyka U02
- Potrafi ocenić jakości regulacji i zużycie energii, dobrać optymalne nastawy algorytmu w układach regulacji temperatury lub wilgotności względnej w pomieszczeniu, temperatury wody zasilającej instalację c.o. i c.w.u. lub też przeprowadzić symulację stanów awaryjnych i ocenić prawidłowość działania układów zabezpieczających.
Weryfikacja: Zaliczenie sprawozdania
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_U10, IS_U15, IS_U16, IS_U04, IS_U07, IS_U08
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_U, I.P6S_UW.o, III.P6S_UW.o, I.P6S_UK
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K01
- Rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i osobistych przez ciągłe śledzenie nowości technicznych w prasie fachowej i katalogach firm produkujących urządzenia. umiejętność korzystania z nowości technicznych, prasy branżowej i katalogów firm produkujących urządzenia
Weryfikacja: Egzamin Ćwiczenia laboratoryjne: Sprawozdania z ćwiczeń
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K01
Powiązane charakterystyki obszarowe:
P6U_K, I.P6S_KK
- Charakterystyka K02
- Ma poczucie odpowiedzialności za wspólnie realizowane zadania związane z pracą zespołową umiejętność pracy w zespole
Weryfikacja: Egzamin Ćwiczenia laboratoryjne: Sprawozdania z ćwiczeń
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
IS_K04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_KK, P6U_K