- Nazwa przedmiotu:
- Geodezja satelitarna
- Koordynator przedmiotu:
- dr hab. inż. Janusz Walo
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Geodezja i Kartografia
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- GK.SIK403
- Semestr nominalny:
- 4 / rok ak. 2023/2024
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1) Liczba godzin kontaktowych - 65, w tym:
a) udział w wykładach: 15 x 2 godz. =30 godz.,
b) udział w ćwiczeniach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 6 x 0.5 godz. = 3 godz.,
d) egzamin: 2 godz.
2) Praca własna studenta - 35 godzin, w tym:
a) przygotowanie do zajęć projektowych: 3 godz.,
b) realizacja zadań projektowych: 12 godz.,
c) analiza dodatkowej literatury: 5 godz.,
d) przygotowanie do egzaminu i zaliczeń: 15 godz., )
Łączny nakład pracy studenta wynosi 100 godz., co odpowiada 4 punktom ECTS.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2,6 punktu ECTS - liczba godzin kontaktowych - 65, w tym:
a) udział w wykładach: 15 x 2 godz. =30 godz.,
b) udział w ćwiczeniach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
c) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 6 x 0.5 godz. = 3 godz.,
d) egzamin: 2 godz.
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2,3 punktu ECTS - liczba godzin o charakterze praktycznym - 57, w tym:
a) udział w zajęciach projektowych: 15 x 2 godz. = 30 godz.,
b) udział w konsultacjach związanych z realizacją projektu: 4 x 0.5 godz. = 2 godz.,
c) przygotowanie do zajęć projektowych: 3 godz.,
d) realizacja zadań projektowych: 12 godz.,
e) analiza dodatkowej literatury: 2 godz.,
f) przygotowanie do zaliczeń: 8 godz.
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt30h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawowe wiadomości z trygonometrii sferycznej, geometrii elipsoidy i układów współrzędnych, algebry liniowej, geometrii różniczkowej, rachunku różniczkowego i całkowego oraz znajomość fizyki zakresu szkoły średniej.
- Limit liczby studentów:
- -
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z metodami pomiarów wykorzystywanych w geodezji satelitarnej, w tym przede wszystkim z technologiami pomiarów satelitarnych GNSS i ich wykorzystaniem w zastosowaniach geodezyjnych.
- Treści kształcenia:
- Wykład: Wiadomości podstawowe z teorii ruchu sztucznych satelitów Ziemi: ruch keplerowski i perturbowany; prawa Keplera dla ruchu SSZ; elementy orbity; rodzaje orbit; równanie ruchu SSZ; całkowanie równań ruchu; równanie orbity; ruch po orbicie kołowej i eliptycznej; równanie Keplera; współrzędne orbitalne i przestrzenne satelity; elementy orbity prawie kołowej; wyznaczanie tras przelotów satelitów; satelita stacjonarny i jego zastosowania; ruch perturbowany; podział sił perturbujących; elementy oskulacyjne; perturbacje wiekowe, długookresowe, krótkookresowe i dobowe; perturbacje spowodowane niecentralnym polem grawitacyjnym i oporem atmosfery. Techniki obserwacji SSZ: podział i klasyfikacja technik obserwacyjnych; zasady wykorzystania satelitarnych pomiarów laserowych, altimetrycznych i gradiometrycznych; encyklopedia wiadomości o technikach fotograficznej i dopplerowskiej. Pomiary GNSS: budowa systemu GPS; analiza sygnału satelitów GPS; odbiorniki i anteny GPS; metoda kodowa i fazowa pomiaru odległości do satelity.
problem inicjalizacji w pomiarach GPS; pomiary absolutne i różnicowe. Technologie pomiarów GNSS: pomiary statyczne, szybkie statyczne, kinematyczne, RTK i DGPS; błędy pomiarów GPS; tworzenie różnic obserwacji GPS, liniowe kombinacje obserwacji fazowych i możliwości ich wykorzystania; zalety i wady pomiarów opartych na globalnym systemie pozycyjnym GPS. Inne istniejące i planowane globalne satelitarne systemy nawigacyjne: Systemy GLONASS, Compass i Galileo. Podobieństwa i różnice systemów; korzyści z łącznego stosowania systemów. Przegląd regionalnych systemów QZSS, IRNSS GAGAN, NIGCOMSAT etc. Satelitarne i naziemne systemy wspomagania w tym system ASG-EUPOS. Krótki przegląd działających obecnie misji satelitarnych (DORIS, GOCE, CHAMP, GRACE).
Ćwiczenia projektowe: zadania z teorii ruchu sztucznych satelitów Ziemi; wyznaczenie współrzędnych horyzontalnych satelity geostacjonarnego; obliczenie współrzędnych geocentrycznych satelity GPS na podstawie efemerydy pokładowej; obliczenie współczynników DOP; planowanie i pomiar w terenie technologią statyczną i szybką statyczną; opracowanie obserwacji GNSS - wyznaczenie wektorów i wyrównanie sieci satelitarnej; ocena jakości rozwiązania; przygotowanie i pomiar w terenie technologią RTK; zasady korzystania z serwisów ASG-EUPOS.
- Metody oceny:
- Warunkiem zaliczenia ćwiczeń projektowych jest wykonanie wszystkich tematów/projektów przewidzianych programem zajęć, sporządzenie sprawozdań oraz pozytywne oceny ze sprawdzianów. Wymagana jest obecność na zajęciach projektowych w celu bieżącej kontroli realizacji tematów. Egzamin odbywa się w formie pisemnej i obejmuje pytania problemowe i krótkie zadania. Na ocenę ostateczną składają się: ocena z ćwiczeń projektowych z wagą 0.5 oraz ocena z egzaminu z wagą 0.5.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- Czarnecki, K.: Geodezja współczesna w zarysie. WiŻ, 1996
Hofmann-Wallenhof, B., H.Lichtenegger, J.Collins: GPS - Theory and Practice. Springer, 1997
Hofmann-Wallenhof, B., H.Lichtenegger, E.Wasle: GNSS – Global Navigation Satellite Systems – GPS, GLONASS, Galileo and more. Springer-Verlag, 2008
Lamparski, J.: NAVSTAR GPS. Od teorii do praktyki. Wyd. UW-M, Olsztyn, 2001
Leick, A.: GPS satellite surveying. John Wiley & Sons, 1990
Narkiewicz, J.: GPS i inne satelitarne systemy nawigacyjne. Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, wyd. I, 2007
Seeber, G.: Satellite geodesy. 2nd Edition. Walter de Gruyter, 2004
Specht, C.: System GPS. Biblioteka Nawigacji nr 1. Wydawnictwo Bernardinum. Pelplin 2007.
Śledziński, J.: Geodezja satelitarna. PPWK, Warszawa, 1978
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- Zaliczenie ćwiczeń projektowych z geodezji satelitarnej stanowi warunek dopuszczenia do ćwiczeń terenowych z geodezji wyższej i satelitarnej po II roku studiów.
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt GK.SIK403_W01
- zna zasady ruchu keplerowskiego i perturbowanego sztucznych satelitów Ziemi
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01
- Efekt GK.SIK403_W02
- rozumie zasady wykorzystania satelitarnych pomiarów laserowych, altimetrycznych, gradiometrycznych oraz ma podstawowe wiadomości o technikach fotograficznej i dopplerowskiej.
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W02, K_W03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W03, T1A_W05, T1A_W06, T1A_W07
- Efekt GK.SIK403_W03
- ma uporządkowaną wiedzę na temat zasad działania systemów nawigacji satelitarnej GNSS w tym systemów GPS, Glonass, Compass i Galileo
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W07, K_W08
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W06, T1A_W03
- Efekt GK.SIK403_W04
- ma wiedzę na temat zasad wykonywania pomiarów GNSS, ich opracowania oraz przygotowania dokumentacji geodezyjnej
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W07, K_W08, K_W09, K_W16
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W06, T1A_W03, T1A_W03, T1A_W05, T1A_W06, T1A_W07
- Efekt GK.SIK403_W05
- ma wiedzę w zakresie budowy i wykorzystania satelitarnych i naziemnych systemów wspomagania GNSS w tym serwisów systemu ASG-EUPOS
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W07
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W06
- Efekt GK.SIK403_W06
- ma podstawową wiedzę na temat budowy i zasady działania odbiorników satelitarnych GNSS
Weryfikacja: Egzamin
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W03, K_W04, K_W07, K_W09
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03, T1A_W05, T1A_W06, T1A_W07, T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07, T1A_W03, T1A_W06, T1A_W03
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt GK.SIK403_U01
- potrafi obliczać podstawowe parametry ruchu sztucznego satelity Ziemi takie jak prędkość, wysokość, okres obiegu, zakres widzialności etc.
Weryfikacja: Sprawozdanie i sprawdzian pisemny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U03
- Efekt GK.SIK403_U02
- potrafi obliczyć współrzędne horyzontalne satelity w celu określenia widoczności sztucznego satelity Ziemi (planowania pomiaru)
Weryfikacja: Sprawozdanie i sprawdzian pisemny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U03
- Efekt GK.SIK403_U03
- potrafi obliczyć współrzędne geocentryczne kartezjańskie satelity GPS na podstawie efemerydy pokładowej oraz obliczyć szacowaną dokładność wyznaczenia pozycji i czasu w pomiarach satelitarnych GPS (współczynniki DOP)
Weryfikacja: Sprawozdanie i sprawdzian pisemny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U09
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U08, T1A_U09
- Efekt GK.SIK403_U04
- potrafi wykonać pomiary GNSS na potrzeby zakładania sieci satelitarnych oraz wyznaczenia położenia szczegółów terenowych (technologie statyczna, szybka statyczna i RTK) oraz potrafi wykonać opracowanie wyników tych pomiarów (wyznaczenie wektorów i wyrównanie sieci satelitarnej)
Weryfikacja: Obserwacja pracy w terenie, sprawozdanie i sprawdzian pisemny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02, K_U03, K_U10, K_U11, K_U17
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U02, T1A_U03, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U13, T1A_U15, T1A_U14, T1A_U13, T1A_U14, T1A_U16
- Efekt GK.SIK403_U05
- potrafi korzystać z serwisów systemów wspomagania pomiarów GNSS w tym serwisów systemu ASG-EUPOS
Weryfikacja: Sprawozdanie i sprawdzian pisemny
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U03, K_U17
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U03, T1A_U13, T1A_U14, T1A_U16
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt GK.SIK403_K01
- Rozumie potrzebę podnoszenia kompetencji zawodowych i społecznych
Weryfikacja: Sprawdzanie przygotowania do zajęć i obserwacja współpracy w ramach wykonywanych zadań
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K01