- Nazwa przedmiotu:
- System ochrony praw człowieka
- Koordynator przedmiotu:
- dr Radosław Puchta
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny ograniczonego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Administracja
- Grupa przedmiotów:
- Obieralne
- Kod przedmiotu:
- A13_SOPC
- Semestr nominalny:
- 5 / rok ak. 2020/2021
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 75 godz., w tym: praca na ćwiczenia - 30 godz.; praca własna studenta - 45 godz. (przeczytanie i opanowanie literatury, aktów normatywnych i orzecznictwa; rozwiązywanie kazusów i innych prac pisemnych)
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,2 pkt ECTS
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 0
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład0h
- Ćwiczenia30h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Przedmiot dedykowany jest dla studentów III roku studiów licencjackich. Student, przystępując do zajęć, powinien mieć co najmniej podstawową wiedzę na temat wolności i praw człowieka – uzyskaną w szczególności w ramach przedmiotu obowiązkowego z prawa konstytucyjnego.
- Limit liczby studentów:
- grupa obieralna
- Cel przedmiotu:
- Celem zajęć jest przedstawienie, usystematyzowanie i pogłębienie wiedzy na temat krajowych i międzynarodowych systemów ochrony praw człowieka. Tematyka ćwiczeń obejmuje międzynarodowy, europejski (regionalny) i unijny systemy ochrony podstawowych praw i wolności, oparte na Międzynarodowych Paktach Praw Człowieka, Europejskiej Konwencji Praw Człowieka oraz Karcie Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Przedmiotem zajęć będą również szczegółowe zagadnienia związane z realizacją konstytucyjnych środków ochrony, składających się na prawo dostępu do sądu, prawo do złożenia skargi konstytucyjnej do Trybunału Konstytucyjnego oraz prawo dostępu do Rzecznika Praw Obywatelskich.
- Treści kształcenia:
- 1. PRAWA CZŁOWIEKA JAKO PRZEDMIOT REGULACJI PRAWNEJ.
1.1. Prawa człowieka jako instytucje prawne.
1.2. Systematyka i charakterystyka podstawowych systemów ochrony praw człowieka.
1.3. Kształtowanie się zarówno międzynarodowych i europejskich systemów ochrony, jak i krajowego systemu ochrony.
1.4. Podstawowe międzynarodowe i europejskie akty normatywne regulujące problematykę ochrony praw człowieka.
1.5. Konstytucja jako akt wysłowiający konstytucyjne prawa i wolności.
2. OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W SYSTEMIE ORGANIZACJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH (ONZ).
2.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych a ochrona praw człowieka. Karta Narodów Zjednoczonych.
2.2. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka – status prawny i treść.
2.3. Międzynarodowe Pakty Praw – status prawny i treść.
2.4. Komitet Praw Człowieka.
2.5. Inne traktaty w systemie ONZ.
3. EUROPEJSKI (REGIONALNY) SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA.
3.1. Rada Europy a ochrona praw człowieka.
3.2. Europejska Konwencja Praw Człowieka – status prawny i treść.
3.3. Europejski Trybunał Praw Człowieka – organizacja i zakres właściwości.
3.4. Typy skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i zasady ich rozpoznawania.
3.5. Wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i ich skutki.
3.6. Inne konwencje w systemie Rady Europy.
4. UNIJNY SYSTEM OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA.
4.1. Unia Europejska a ochrona praw człowieka.
4.2. Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej – status prawny, treść oraz warunki powoływania się na jej przepisy.
4.3. Przystąpienie Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
4.4. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej – organizacja i zakres właściwości.
4.5. Sądy krajowe jako sądu europejskie.
5. INNE REGIONALNE SYSTEMY OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA.
5.1. Międzyamerykański system ochrony praw człowieka.
5.2. Afrykański system ochrony praw człowieka.
6. OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA PRZED SĄDAMI KRAJOWYMI.
6.1. Istota i treść konstytucyjnego prawa do sądu. Zakaz zamykania sądowej drogi dochodzenia naruszonych praw i wolności.
6.2. Struktura sądów w Polsce i charakter spraw rozpoznawanych przez poszczególne kategorie sądów.
6.3. Ochrona praw człowieka w postępowaniach sądowych. Zasada bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji dotyczących praw i wolności oraz pierwszeństwo międzynarodowych i unijnych aktów prawnych przed ustawami.
7. OCHRONA PRAW KONSTYTUCYJNYCH PRZED TRYBUNAŁEM KONSTYTUCYJNYM.
7.1. Trybunał Konstytucyjny jako gwarant poszanowania konstytucyjnych praw i wolności.
7.2. Formy kontroli zgodności aktów prawnych z konstytucyjnymi prawami i wolnościami. Tryby inicjowania kontroli.
7.3. Skarga konstytucyjna jako indywidualny środek ochrony praw i wolności.
8. SKARGA KONSTYTUCYJNA DO TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO.
8.1. Polski model skargi konstytucyjnej na tle porównawczym.
8.2. Konstytucyjne przesłanki wniesienia skargi konstytucyjne.
8.3. Ustawowe wymagania formalne dotyczące sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej.
8.4. Tryb rozpoznania skargi konstytucyjnej przez Trybunał Konstytucyjny.
8.5. Skutki rozpoznania skargi konstytucyjnej dla skarżącego i całego systemu prawnego.
9. RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH I INNE ORGANY OCHRONY PRAW.
9.1. Geneza i charakter instytucji ombudsmana.
9.2. Polski model ombudsmana i jego geneza.
9.3. Pozycja ustrojowa, zadania i kompetencje Rzecznika Praw Obywatelskich obecnie.
9.4. Zasady dochodzenia ochrony praw człowieka przed Rzecznikiem Praw Obywatelskich.
9.5. Środki prawne przysługujące Rzecznikowi Praw Obywatelskich służące zapewnieniu ochrony praw człowieka.
9.6. Rzecznik Praw Dziecka i inne krajowe organy ochrony – ich status i zadania.
10. WSPÓŁCZESNE TENDENCJE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA.
- Metody oceny:
- Podstawą oceny końcowej z przedmiotu będzie wynik sprawdzianu pisemnego (kolokwium zaliczeniowego). Warunkiem przystąpienia do tego sprawdzianu będzie nieprzekroczenie limitu nieobecności.
Obecność studenta na zajęciach (ćwiczeniach) jest obowiązkowa i będzie weryfikowana na każdych zajęciach przez sprawdzenie listy obecności. W ciągu semestru student nie może przekroczyć limitu dwóch (2) nieobecności. W wypadku wystąpienia szczególnej sytuacji losowej zasady usprawiedliwienia nieobecności ponad wskazany limit, w tym sposób zaliczenia materiału, ustali indywidualnie kierownik przedmiotu.
Kolokwium zaliczeniowe będzie polegało na odpowiedzi na dwa (2) pytania otwarte (student wybiera dwa zagadnienie spośród trzech zaproponowanych). Za każdą odpowiedź student uzyskać może max. 5 pkt. Uzyskanie pozytywnego wyniku z kolokwium zaliczeniowego wymaga uzyskania co najmniej 50%+1 pkt możliwych do zdobycia z pracy. Punktacja: 6 pkt – 3,0 (dst), 7 pkt – 3,5 (dst+), 8 pkt – 4,0 (db), 9 pkt – 4,5 (db+), 10 pkt – 5,0 (bdb).
Kierownik przedmiotu, ustalając ocenę końcową z przedmiotu, uwzględnia również wyniki bieżącej weryfikacji wiedzy studenta, w szczególności przygotowanie merytoryczne do zajęć oraz aktywność podczas zajęć (w tym wygłoszenie referatu).
Studenci, którzy z kolokwium zaliczeniowego nie otrzymali wyniku pozytywnego albo byli nieobecni, będą mogli – tylko raz – przystąpić do kolokwium w terminie poprawkowym. Zasady dopuszczenia do sprawdzianu w terminie poprawkowym, jego forma oraz zasady zaliczenia są takie same jak sprawdzianu w pierwszym terminie.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- LITERATURA PODSTAWOWA:
- W. Brzozowski, A. Krzywoń, M. Wiącek, Prawa człowieka, Wydawnictwo Wolters Kluwer, wyd. 3, Warszawa 2021.
LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:
- M. Chmaj (red.), Wolności i prawa człowieka w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Wolters Kluwer, wyd. 3, Warszawa 2016;
- J. Hołda, Z. Hołda, D. Ostrowska, Prawa człowieka. Zarys wykładu, Wydawnictwo Wolters Kluwer, wyd. 4, Warszawa 2014.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się