- Nazwa przedmiotu:
- Monitoring środowiska
- Koordynator przedmiotu:
- Prof. dr hab. inż. Jolanta Kwiatkowska-Malina
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Gospodarka Przestrzenna
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- GP.SMK104
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2022/2023
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1. Liczba godzin kontaktowych: 40, w tym:
a) wykład – 30 godz.
b) konsultacje – 10 godz.
2. Praca własna studenta – 35 godzin, w tym:
a) przygotowanie do zaliczenia: 35 godz.
Łączny nakład pracy studenta wynosi 75 godzin, co odpowiada 3 punktom ECTS.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,6 ECTS - liczba godzin kontaktowych: 40, w tym:
a) wykład – 30 godz.
b) konsultacje – 10 godz.
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- -
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Przed rozpoczęciem nauki z przedmiotu Monitoring środowiska Student powinien posiadać wiedzę z przedmiotów: Gleboznawstwo, Ekologia i ochrona środowiska, Zagadnienia prawne w ochronie środowiska.
- Limit liczby studentów:
- 60 - studentów na wykładzie
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest zaznajomienie studentów z organizacją i zasadami prowadzenia monitoringu środowiska, czynnikami powodującymi zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska oraz jego stanem, normami jakościowymi i oceną ich wiarygodności, a także do kwalifikacji elementów środowiska zgodnie z wymaganiami prawnymi. Wykształcenie umiejętności pozyskiwania, interpretacji i praktycznego wykorzystywania wyników pomiarów i ocen jako komponentów systemu zarządzania zasobami biotycznymi i abiotycznymi środowiska oraz umiejętności podejmowania decyzji co do działań gospodarczych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, a w szczególności odpowiedzialnego i racjonalnego planowania przestrzennego.
- Treści kształcenia:
- Omówienie zasad prowadzenia monitoringu stanu jakościowego i ilościowego środowiska w Polsce przede wszystkim w oparciu o system Państwowego Monitoringu Środowiska (PMŚ) w nawiązaniu do Komisji Europejskiej. W tym zakresie omawiane są źródła i przyczyny zanieczyszczenia środowiska, jego aktualny stan jakościowy i ilościowy oraz wskaźniki jakości. Wykłady obejmują: Podstawy monitoringu środowiska: definicje, przepisy prawne, cele i zadania, schemat funkcjonowania, sieć pomiarowa, wskaźniki jakości i system oceny/klasyfikacji. Organizacja monitoringu środowiska przyrodniczego w Polsce w ujęciu krajowym, regionalnym i lokalnym. Monitoring jakości powietrza (wielkość i zmienność emisji i immisji w Polsce na tle Europy, sieć krajowa oceny tła zanieczyszczeń wg programów międzynarodowych- EMEP, GAW/WMO), program ochrony powietrza. Monitoring jakości wód powierzchniowych, podziemnych, Morza Bałtyckiego. Monitoring gleby i ziemi. Monitoring przyrody (Monitoring Ptaków Polski, Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych, Monitoring lasów, Zintegrowane oceny stanu środowiska przyrodniczego) w powiązaniu z monitoringiem europejskim. Monitoring klimatu akustycznego. Monitoring promieniowania jonizującego. Monitoring pól elektromagnetycznych. Podstawę prezentacji stanu jakościowego i ilościowego poszczególnych komponentów środowiska stanowią wyniki PMŚ. Przedstawione są także metody statystyczne opracowywania wyników obserwacji oraz podstawowe wymagania prawne dotyczące jakości wód powierzchniowych, podziemnych, opadowych, powietrza i gleb.
Ostatni wykład będzie miał charakter interaktywny z wykorzystaniem innowacyjnych form kształcenia, w tym metod Design Thinking oraz Problem Based Learning & Teamworking. Studenci zostaną podzieleni na zespoły, w ramach zadania/projektu zostaną poproszeni o zaproponowanie najlepszych metod monitoringu powietrza, gleb, wód powierzchniowych i podziemnych.
Zajęcia zostały przygotowane i będą prowadzone z wykorzystaniem innowacyjnych i kreatywnych form kształcenia.
- Metody oceny:
- kolokwium w formie pisemnego testu otwartego w dwóch etapach w terminach podanych na początku semestru.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- Strategiczny program państwowego monitoringu środowiska na lata 2020-2025, Warszawa 2020
Ochrona środowiska 2020, Analizy statystyczne, GUS 2020
Stan środowiska Polsce, Raport 2018, BMŚ 2018
Sygnały EEA 2019 – Grunty i gleby w Europie
Sygnały EEA 2019 – Woda to życie
Wniosek dotyczący Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiająca ramy dla ochrony gleb oraz zmieniającej dyrektywę 2004/35/WE, Bruksela, 22.9.2006, KOM(2006) 232 wersja ostateczna, 2006/0086 (COD)
Hoffman Sz., Jasiński R.: Uzupełnianie brakujących danych w systemach monitoringu powietrza. Wyd. Politechniki Częstochowskiej, 2009
Kłos A.: Porosty w biomonitoringu środowiska, Wyd. Uniwersytetu Opolskiego, Opole 2009
Kwiatkowska-Malina J.: Monitoring środowiska przyrodniczego. Oficyna Wyd. PW, Warszawa 2012
Wardencki W. (praca zbiorowa) Bioanalityka w ocenie zanieczyszczeń środowiska, CEEAM, Gdańsk 2004
Wierzbicka M. (red.). Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metale. Uniwersytet Warszawski, 2015
Ustawa - Prawo ochrony środowiska, (Dz.U.2001.62.627, z późn. zm.)
Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U.2004.92.880)
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn. Dz.U.2004.121.1266 z późn. zm.).
Ustawa o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz.U.2007.75.493)
Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008.199.1227).
Ustawa prawo wodne (tekst jednolity Dz.U.2005.239.2019)
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U.2016.1395).
http://www.gios.gov.pl
http://www.wios.warszawa.pl
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt GP.SMK104_W1
- ma uporządkowaną, niezbędną wiedzę w zakresie systemów kontroli i oceny jakości stanu jakościowego i/lub ilościowego środowiska przyrodniczego w Polsce
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W03
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W04, T2A_W08, P2A_W03
- Efekt GP.SMK104_W2
- ma dotyczącą skali zagrożeń naturalnych i antropogenicznych środowiska przyrodniczego w Polsce i na świecie
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W03
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W04, T2A_W08, P2A_W03
- Efekt GP.SMK104_W3
- ma wiedzę na temat struktury i funkcjonowania Państwowego Monitoringu Środowiska w Polsce, rozumie problemy wymagające rozwiązania
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W03
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W04, T2A_W08, P2A_W03
- Efekt GP.SMK104_W4
- ma wiedzę z zakresu przepisów dotyczących planowania przestrzennego i ochrony środowiska
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W12_SR
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W03, T2A_W08
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt GP.SMK104_U1
- potrafi pozyskiwać informacje ze specjalistycznej literatury, baz danych i innych źródeł;
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U01
- Efekt GP.SMK104_U2
- potrafi określić cechy zasobów środowiska przyrodniczego mające wpływ na ich wartość w danej likalizacji
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U01
- Efekt GP.SMK104_U3
- potrafi integrować pozyskane informacje w szczególności dotyczące stanu środowiska, dokonywać ich interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i wyczerpująco uzasadniać opinie
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U01
- Efekt GP.SMK104_U4
- biegle wykorzystuje literaturę specjalistyczną oraz inne opracowania w języku polskim,
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U04
Powiązane efekty obszarowe:
P2A_U02
- Efekt GP.SMK104_U5
- czyta w języku angielskim ze zrozumieniem teksty naukowe oraz interpretuje
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U04
Powiązane efekty obszarowe:
P2A_U02
- Efekt GP.SMK104_U6
- potrafi interpretować wyniki dotyczące monitoringu stanu środowiska przyrodniczego
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
P2A_U05
- Efekt GP.SMK104_U7
- potrafi wskazać właściwe przeznaczenie obszaru z wykorzystaniem informacji dotyczących stanu środowiska
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
P2A_U05
- Efekt GP.SMK104_U8
- potrafi integrować pozyskane informacje z różnych źródeł, dokonywać ich
interpretacji, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie w zakresie stanu środowiska
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
P2A_U05
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt GP.SMK104_K1
- potrafi współpracować i pracować w zespole o różnej specjalności i podejmować wspólne decyzje
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K02
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_K03
- Efekt GP.SMK104_K2
- potrafi przewidywać skutki swojej działalności związanej z interpretacją danych o stanie środowiska
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K03
Powiązane efekty obszarowe:
S2A_K05
- Efekt GP.SMK104_K3
- potrafi przewidywać skutki swojej działalności i próbować niwelować ich znaczenie w odbiorze społecznym
Weryfikacja: zaliczenie kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K03
Powiązane efekty obszarowe:
S2A_K05