Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Pomiary złożonych elementów maszynowych
Koordynator przedmiotu:
Prof. Eugeniusz Ratajczyk, dr Ryszard Rudziński
Status przedmiotu:
Fakultatywny ograniczonego wyboru
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Mechatronika
Grupa przedmiotów:
Obieralne
Kod przedmiotu:
Semestr nominalny:
6 / rok ak. 2020/2021
Liczba punktów ECTS:
2
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
wykład 15 wykonanie ćwiczeń w laboratorium 15, przygotowanie do zajęć laboratoryjnych i opracowanie sprawozdań 10, zapoznanie się z literaturą 5, przygotowanie do zaliczeń w ramach wykładu 8, konsultacje 2 Razem 55 godz. odpowiada 2 ECTS
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
wykład 15, wykonanie ćwiczeń w laboratorium 15, konsultacje 2 Razem 32 godz. co odpowiada 1 ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
wykonanie ćwiczeń w laboratorium 15, wykonanie sprawozdań i przygotowanie do zajęć laboratoryjnych 10, Razem 25 godz. co odpowiada 1 ECTS
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład15h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium15h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Podstawy Metrologii, Pomiary i Analiza Wymiarowa, Metrologia Techniczna. Wymagana znajomość podstaw projektowania urządzeń mechatroniki i podstaw technik wytwarzania.
Limit liczby studentów:
30
Cel przedmiotu:
Opanowanie znajomości budowy, działania i własności metrologicznych urządzeń pomiarowych oraz procedur i metod pomiarowych ukierunkowanych na pomiary i kontrolę wymiarów przedmiotów stosowanych w przemyśle maszynowym, precyzyjnym, motoryzacyjnym, lotniczym, aparaturowym i sprzętu gospodarstwa domowego. Umiejętność tworzenia aparaturowych systemów stosowanych w kontroli jakości procesów i wyrobów.
Treści kształcenia:
WYKŁADY I.1.Pomiary katów, pochyleń i zbieżności 1. Tolerancje kątów i stożków. Wzorce kąta. Kręgi podziałowe, pryzmy wielościenne. Płytki kątowe. 2. Pomiary elementów stożkowych zewnętrznych i wewnętrznych metodami pośrednimi za pomocą mikrometru, wałeczków i kul. Procedura, ustalenie niepewności pomiaru. Pomiary przy użyciu liniału sinusowego i czujnika – procedura pomiaru, wyznaczenie niepewności pomiaru. 3. Pomiary za pomocą kątomierzy i poziomnic. Pomiary kątów na mikroskopach bezpośrednio przy użyciu głowic goniometrycznych i pośrednio poprzez pomiary długości, np. stożka zewnętrznego poprzez pomiary średnic i odległości między nimi. I.2.Pomiary gwintów 1. Parametry gwintów metrycznych i calowych. Tolerancje gwintów. Pasowania gwintów - złącza o pasowaniach suwliwych i luźnych. Własności układu pasowań gwintów – szeregi tolerancji, rodzaje odchyłek i ich oznaczenia, rodzaje długości skręcenia. Oznaczanie gwintów na rysunkach z uwzględnieniem dokładności ich wykonania – klasy dokładności. 2. Metody pomiaru poszczególnych parametrów gwintów zewnętrznych i wewnętrznych. Metody pomiaru średnicy podziałowej (metoda trójwałeczkowa, przyrządami czujnikowymi i na mikroskopie). Pomiary skoku gwintu przyrządami czujnikowymi i na mikroskopie – kompensacja błędu nieosiowego pomiaru). 3. Pomiary kąta gwintu na projektorze i na mikroskopie za pomocą głowicy goniometrycznej i rewolwerowej. 4. Metody pomiary gwintów wewnętrznych na długościomierzu i za pomocą przyrządów czujnikowych. 5. Algorytmy pomiarowe i ich opisy matematyczne. Ustalanie niepewności pomiaru dla poszczególnych metod pomiaru. I.3.Pomiary kół zębatych 1. Główne wymiary i parametry walcowych kół zębatych. Klasy dokładności z podziałem na grupy dokładności (wskaźniki dokładności kinematycznej, płynności pracy i przylegania). Oznaczanie na rysunkach. 2. Identyfikacja koła zębatego – pomiary wybranych parametrów (średnic i podziałki i ewent. kąta β) i obliczenia (moduł, współczynniki x i y, kąt zarysu, itp.). 3. Odchyłki tworzące wskaźniki luzu międzyzębnego. Odchyłki grubości zęba i metody jego pomiaru 4. Pomiary poszczególnych parametrów z podziałem na grupy dokładności – pomiary metodą współpracy jednostronnej i dwustronnej (odchyłka promieniowa i uskok), pomiary bicia promieniowego, grubości przez „n” zębów; pomiary podziałek, pomiary zarysu na ewolwentomierzu zwykłym i uniwersalnym, pomiary linii zęba. 5. Zautomatyzowane metody pomiaru kół zębatych za pomocą maszyn pomiarowych, w tym za pomocą współrzędnościowych maszyn pomiarowych. LABORATORIUM 1.Pomiary katów, zbieżności i pochyleń 1. Pomiary kątów za pomocą kątomierza i poziomnic. 2. Pomiary stożków zewnętrznych i wewnętrznych za pomocą głowic mikrometrycznych wałeczków i kul pomiarowych. Ustalenie wyniku pomiaru z oceną niepewności pomiaru. 3. Pomiary stożków i klinów przy użyciu liniału sinusowego i czujnika. Ocena niepewności pomiaru. 4. Pomiary stożka zewnętrznego na mikroskopie poprzez pomiary średnic i odległości między nimi. Obliczenia wyniku pomiaru z oceną niepewności pomiaru. 2.Pomiary gwintów 1. Pomiary średnicy podziałowej gwintu zewnętrznego za pomocą przyrządów czujnikowych . 2. Pomiary średnicy podziałowej gwintu zewnętrznego metodą trójwałeczkową . Ustalenie wyniku pomiaru z oceną niepewności pomiaru. 3. Pomiary gwintu zewnętrznego na mikroskopie uniwersalnym -średnicy podziałowej, skoku (podziałki) i kąta zarysu. 4. Pomiary średnicy podziałowej gwintu wewnętrznego na długościomierzu poziomym. 3.Pomiary kół zębatych 11. Proces identyfikacji koła zębatego. Pomiary średnic i podziałki zasadniczej. Ustalenie wartości modułu ”m”, współczynnika przesunięcia zarysu „x” i współczynnika wysokości zeba „y” oraz kąta zarysu α. 2. Pomiary wybranych parametrów koła zębatego – grubości zęba, odchyłki promieniowej koła i uskoku przy badaniu metodą współpracy obustronnej, bicia promieniowego, zarysu ewolwenty, podziałki zasadniczej, itp.
Metody oceny:
Wykład – zaliczenie pisemne i częściowo ustne Laboratorium - Na podstawie oceny ze sprawdzianu przygotowania do ćwiczenia i na podstawie oceny złożonych sprawozdań z poszczególnych ćwiczeń
Egzamin:
tak
Literatura:
W.Jakubiec, J.Malinowski: „Metrologia wielkości geometrycznych”. WNT. Warszawa, 2004. E.Ratajczyk: „Współrzędnościowa technika pomiarowa”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa,2005. J.Arendarski: „Niepewność pomiarów”. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 2003. Praca zbiorowa pod redakcja E.Ratajczyka „Laboratorium pomiarów wielkości geometrycznych” Skrypt. Wyd. Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 1985. PN-ISO 701:2001 Międzynarodowe oznaczenia kół zębatych – symbole parametrów geometrycznych. PN-ISO 1328:2000 Przekładnie zębate walcowe – dokładność wykonania wg ISO
Witryna www przedmiotu:
zmw.mchtr.pw.edu.pl/
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka
Student zna metody i rozumie wymagania przy pomiarach złożonych elementów mechanicznych takich jak gwinty, stożki, koła zębate
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe: P6U_W, I.P6S_WG.o, III.P6S_WG

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka
Student umie wykonać pomiary złożonych elementów mechanicznych takich jak gwinty, stożki, koła zębate. Umie poprawnie dobrać przyrząd do wymagań i zinterpretować wyniki.
Weryfikacja:
Powiązane charakterystyki kierunkowe: K_U11, K_U10
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P6S_UK, III.P6S_UW.o, P6U_U, I.P6S_UW.o