Nazwa przedmiotu:
Geofizyka
Koordynator przedmiotu:
dr hab. Michał Kruczyk
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Geodezja i Kartografia
Grupa przedmiotów:
Obowiązkowe
Kod przedmiotu:
GK.NIK515
Semestr nominalny:
5 / rok ak. 2020/2021
Liczba punktów ECTS:
2
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
1) Liczba godzin kontaktowych - 18, w tym: a) obecność na wykładzie -16 godzin b) konsultacje - 2 godziny 2) Praca własna studenta - 32 godziny, w tym: a) utrwalenie teorii (praca z literaturą, materiałami z wykładu) - 15 godzin, b) przygotowanie do zaliczenia - 17 godzin, razem: 50 godzin - 2 punkty ECTS
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
0,7 punktu ECTS - liczba godzin kontaktowych: 18, w tym: a) obecność na wykładzie - 16 godzin, b) konsultacje - 2 godziny.
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
1,3 punktu ECTS - liczba godzin 32, w tym: praca z literaturą, materiałami z wykładu - 15 godzin, przygotowanie do zaliczenia - 17 godzin.
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
fizyka na poziomie liceum, analiza matematyczna na poziomie matury
Limit liczby studentów:
-
Cel przedmiotu:
Zapoznanie z podstawowymi zjawiskami i procesami zachodzącymi we wnętrzu Ziemi, w hydrosferze i atmosferze oraz własnościami pola magnetycznego Ziemi. Wprowadzenie szeregu pojęć występujących później w geodezji: model ruchu płyt kontynentalnych, model ‘inverted barometer’, liczby Love’a, pływy, obciążenia atmosferyczne i oceaniczne, harmoniki sferyczne, elementy optyki geometrycznej (równanie promienia) itp.
Treści kształcenia:
1) Ziemia jako planeta. Miejsce Ziemi w Układzie Słonecznym. 2) Ogólne informacje na temat budowy Ziemi. Zjawisko izostazji, wypiętrzanie poglacjalne. Hipoteza Wegenera, ruch płyt tektonicznych. Typy styku płyt kontynentalnych. Modele płyt kontynentalnych i ich ruchu. Zjawiska wulkaniczne. 3) Przebieg gęstości, temperatury, przyspieszenia i ciśnienia wewnątrz Ziemi. Współczesny model budowy wnętrza Ziemi (model PREM). Trzęsienia Ziemi – rozmieszczenie geograficzne i przyczyny. Typy fal sejsmicznych i ich prędkości. Elementy sejsmologii: ognisko, hipocentrum i epicentrum trzęsienia, wyznaczanie trajektorii promienia sejsmicznego we wnętrzu Ziemi, hodograf. Stałe sprężystości Ziemi. Skala Richtera. Wykorzystanie fal sejsmicznych w badaniach (tomografii) wnętrza Ziemi. 4) Struktura pola magnetycznego Ziemi. Współrzędne kartezjańskie i krzywoliniowe w opisie pola magnetycznego Ziemi. Pole magnetyczne zewnętrzne i wewnętrzne - opis Gaussa i Szmidta Rozkład pola magnetycznego na składowe dipolowe i niedipolowe. Obliczanie współrzędnych bieguna geomagnetycznego Ziemi i współrzędnych geomagnetycznych stacji pomiarowej. Geneza pola magnetycznego Ziemi. Zmienne pole magnetyczne i jego składowe. Magnetosfera. 5) Elementy hydrologii. Cykl wodny. Własności fizyczne oceanu światowego (temperatura, zasolenie). Pionowy profil temperatury, zasolenia i gęstości w oceanie. Elementy optyki i akustyki morza. Prądy morskie i ich znaczenie dla klimatu, globalna cyrkulacja oceanów. Falowanie. Pływy oceaniczne. Tsunami. 6) Budowa i skład atmosfery ziemskiej. Przebieg temperatury i ciśnienia w profilu pionowym. Termodynamika i cyrkulacja atmosfery. Wiatr geostroficzny i cyklony. Strefy aktywności atmosfery, a pogoda (fronty atmosferyczne). Refrakcja i inne zjawiska optyczne w atmosferze. Para wodna w atmosferze. Zachmurzenie i opady. Czynniki klimatu. 7) Historia Ziemi i zmiany globalne systemu ziemskiego. Zmiany klimatu.
Metody oceny:
sprawdzian pisemny na końcu kursu
Egzamin:
nie
Literatura:
1. Barlik Marcin (1986). Wybrane zagadnienie z geofizyki, Wydawnictwa PW, Warszawa. 2. Bilski Edmund (1971). Geofizyka, Wydawnictwa PW, Warszawa 3. Stenz Edward, Maria Mackiewicz (1964). Geofizyka ogólna, PWN, Warszawa. 4. Lowrie W. (2007). Fundamentals of Geophysics. Cambridge University Press 5. Kożuchowski K. (red.) (2005). Meteorologia i klimatologia. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 6. Lambeck Kurt (1988). Geophysical Geodesy, Oxford University Press 7. Alyn C. Duxbury, Alison B. Duxbury, Keith A. Sverdrup (2002). Oceany świata. PWN. Warszawa 8. Stanley Steven M. (2005). Historia Ziemi, PWN, Warszawa 9. Woś Alojzy (2006). Meteorologia dla geografów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 10. Tamulewicz J. (1997). Pogoda i klimat Ziemi. Wielka Encyklopedia Geografii Powszechnej Świata. Wydawnictwo Kurpisz SA, Poznań 11. Tamulewicz J. (2001). Wody i klimat Ziemi. Wielka Encyklopedia Geografii Powszechnej Świata. Wydawnictwo Kurpisz SA, Poznań 12. Andrews D.G. (2000). An Introduction to Atmospheric Physics, Cambridge University Press, Cambridge 13. Encyklopedia fizyki współczesnej (1983): Opracowanie zbiorowe, PWN, Warszawa 14. Iribarne J.V., Cho H.-R (1988). Fizyka atmosfery. PWN, Warszawa 15. Mizerski W. (2010). Geologia dynamiczna. PWN, Warszawa 16. van Andel, Tjerd (2001). Nowe spojrzenie na starą planetę. PWN, Warszawa 17. Teisseyre Roman (redaktor monografii) (1983). Fizyka i ewolucja wnętrza Ziemi. PWN, Warszawa 18. Bujakiewicz-Grabowska E., Mikulski Z. (2013). Hydrologia ogólna, PWN, Warszawa 19. Klejnowski R. Atlas pogody, Wydawnistwo Pascal 20. Turcotte Donald L., Gerald Schubert (2002). Geodynamics. Cambridge University Press 21. Jones, Barrie W. (2007). Discovering the Solar System. Wiley 22. Dera Jerzy (2003). Fizyka morza. PWN, Warszawa 23. Goody R.M., J.C.G. Walker (1978). O atmosferach. PWN, Warszawa 24. Clark S.P. Jr. (1979). Budowa Ziemi. PWN, Warszawa 25. J. Leiwa-Kopystyński, R. Teisseyre (1984). Budowa wnętrza Ziemi. PWN, Warszawa 26. Trzeciak S. (2004). Meteorologia morska z oceanografią. PWN. Warszawa 27. Kossakowska-Cezak U., Bujakiewicz-Grabowska E. (2009). Podstawy hydrometeorologii. PWN, Warszawa 28. McIlven, R. (2010). Fundamentals of Weather and Climate. Second Edition, Oxford University Pess 29. Hackel Hans (2009). Pogoda i klimat. MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 30. Czechowski L. (1994). Tektonika płyt i konwekcja w płaszczu Ziemi. PWN, Warszawa 31. Fowler C.M.R. (2005). The solid Earth – an introduction to global geophysics. Cambridge University Press 32. Telford W. M. et al. (1990). Applied Geophysics. Second Edition. Cambridge Univ. Press
Witryna www przedmiotu:
-
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt GK.NIK515_W1
Osoba zna podstawowe zjawiska i procesy zachodzące we wnętrzu Ziemi, w hydrosferze i atmosferze oraz własnościami pola magnetycznego Ziemi. Operuje szeregiem pojęć występujących także w geodezji: model ruchu płyt kontynentalnych, model ‘inverted barometer’, liczby Love’a, pływy, obciążenia atmosferyczne i oceaniczne, harmoniki sferyczne, elementy optyki geometrycznej (równanie promienia) itp.
Weryfikacja: sprawdzian zaliczeniowy
Powiązane efekty kierunkowe: K_W02, K_W13
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W01, T1A_W02
Efekt GK.NIK515_W2
Osoba ma podstawową wiedzę z zakresu ruchu płyt litosferycznych i tektoniki płyt.
Weryfikacja: sprawdzian zaliczeniowy
Powiązane efekty kierunkowe: K_W02, K_W08, K_W13
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W01, T1A_W03, T1A_W02
Efekt GK.NIK515_W3
Osoba ma podstawową wiedzę z zakresu pola magnetycznego Ziemi: pole geomagnetyczne, parametry opisy pola w układzie kartezjańskim i sferycznym (deklinacja i inklinacja magnetyczna), biegun geomagnetyczny i współrzędne geomagnetyczne.
Weryfikacja: sprawdzian zaliczeniowy
Powiązane efekty kierunkowe: K_W02, K_W13
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W01, T1A_W02
Efekt GK.NIK515_W4
Osoba zna budowę atmosfery i zasady budowy modeli atmosfery używanych w geodezji i meteorologii.
Weryfikacja: sprawdzian zaliczeniowy
Powiązane efekty kierunkowe: K_W02
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W01