Nazwa przedmiotu:
Metrologia chemiczna
Koordynator przedmiotu:
dr hab. Zofia Kowalewska, profesor Uczelni
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia II stopnia
Program:
Technologia Chemiczna
Grupa przedmiotów:
Wspólne dla kierunku
Kod przedmiotu:
CS2A_14
Semestr nominalny:
1 / rok ak. 2020/2021
Liczba punktów ECTS:
2
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Wykłady: liczba godzin według planu studiów - 30, przygotowanie do egzaminu - 20, razem - 50h
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
Wykłady - 30 h; Razem - 30 h = 1,2 ECTS
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
0
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium0h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
-
Limit liczby studentów:
Wykład min. 15
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest zdobycie przez studenta wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w zakresie metrologii chemicznej, sposobów wyrażania wyników badań i zapewniania ich jakości. Wiedza z zakresu metrologii chemicznej jest niezbędna zarówno w procesie projektowania, jak i sterowania procesem technologicznym, gdy na podstawie wyników pomiarów podejmowane są istotne decyzje o znaczeniu technicznym, ekonomicznym i środowiskowym.
Treści kształcenia:
Wprowadzenie do metrologii chemicznej. Miarodajność wyników badań. Układ jednostek miar. Akredytacja laboratoriów. Norma PN-EN ISO 17025 "Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących" - aspekty systemowe. Norma PN-EN ISO 17025 "Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących" - aspekty techniczne. Zapewnienie spójności pomiarowej: wzorce i certyfikowane materiały odniesienia. Badania biegłości i porównania między-laboratoryjne. Parametry walidacyjne. Walidacja procedury pomiarowej. Elementy statystyki. Niepewność pomiarów, podstawowe definicje, różne sposoby szacowania niepewności pomiarów, przykłady szacowania niepewności pomiarów. Kontrola jakości badań. Karty kontrolne. Kierunki zmian w metrologii chemicznej.
Metody oceny:
1. Obecność na wykładach jest zalecana. 2. Efekty uczenia się przypisane do wykładu będą weryfikowane podczas egzaminu. 3. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu pisemnego, która jest jednocześnie oceną zintegrowaną. Stosowana jest następująca skala ocen, w zależności od liczby zdobytych punktów: 91-100%: 5; 81-90%: 4,5; 71-80%: 4; 61-70%: 3,5; 51-60%:3. Istnieje możliwość podniesienia/obniżenia oceny końcowej (o jeden stopień) w zależności od aktywności na zajęciach. 4. Oceny z egzaminu są przekazywane do wiadomości studentów za pośrednictwem USOS lub poczty elektronicznej lub osobiście. Oceny z egzaminu są przekazywane niezwłocznie (najpóźniej 7 dni po zaliczeniu/egzaminie) i nie później niż 2 dni przed kolejnym terminem egzaminu. 5. Student ma prawo przystąpić do egzaminu w trzech wybranych terminach spośród wyznaczonych w sesjach egzaminacyjnych. Student może przystąpić do egzaminu w dodatkowym terminie, tzw. terminie zerowym oraz w innych terminach wyznaczonych przez prowadzącego zajęcia, po wcześniejszym uzgodnieniu. Student może poprawiać oceny z egzaminu w kolejnych terminach spośród wyznaczonych w sesjach egzaminacyjnych, przy czym obowiązuje ocena ostatniego egzaminu. 6. Podczas weryfikacji osiągnięcia efektów uczenia się na drodze egzaminu każdy zdający powinien mieć długopis (lub pióro), przeznaczony do zapisywania odpowiedzi. Pozostałe materiały i przybory pomocnicze, szczególnie telefony komórkowe, są zabronione. 7. Jeżeli podczas weryfikacji osiągnięcia efektów uczenia się zostanie stwierdzona niesamodzielność pracy studenta lub korzystanie przez niego z materiałów lub urządzeń innych niż dozwolone w regulaminie przedmiotu, student uzyskuje ocenę niedostateczną i traci prawo do zaliczenia przedmiotu w jego bieżącej realizacji. 8. Rejestrowanie dźwięku i obrazu przez studentów w trakcie zajęć jest zabronione. 9. Prowadzący zajęcia umożliwia studentowi wgląd do jego ocenionych prac pisemnych do końca danego roku akademickiego w terminach konsultacji.
Egzamin:
tak
Literatura:
1. PN-EN ISO 17025 - Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących. 2. E. Bulska, Metrologia chemiczna. Sztuka prowadzenia pomiarów, Wyd. II, Wyd. Malamut, Warszawa, 2012. 3. W. Hyk, A. Stojek, Analiza statystyczna w laboratorium analitycznym, Wyd. III, Wyd. Wydz. Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 2010. 4. Praca zbiorowa red. P. Konieczka, J. Namieśnik, Ocena i kontrola jakości wyników pomiarów analitycznych, WNT, Warszawa, 2007. 5. M. Dobecki, Zapewnienie jakości analiz chemicznych, Oficyna Wydawnicza IMP, Łodź, 1998. 6. Dokumenty Polskiego Centrum Akredytacji, w tym: DA-01 „Opis sytemu akredytacji”, DA-05 „Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości”, DA-06 „Polityka dotycząca zapewnienia spójności pomiarowej”, DAB-07 „Akredytacja laboratoriów. Wymagania szczegółowe”. 7. Wybrane dokumenty organizacji międzynarodowych, w tym: EA-4/14 „Wyrażanie niepewności w pomiarach ilościowych”, ILAC-G8:03/2009 „Wytyczne dotyczące przedstawiania zgodności ze specyfikacją”. 8. „Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów w metrologii” JGCM, Wyd. 3, 2012.
Witryna www przedmiotu:
-
Uwagi:
Program studiów opracowany na podstawie programu nauczania zmodyfikowanego w ramach Zadania 8 Programu NERW.

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Charakterystyka W03
Ma rozszerzoną i pogłębioną wiedzę z zakresu metrologii chemicznej przydatną do formułowania i rozwiązywania złożonych zadań z zakresu technologii chemicznej.
Weryfikacja: Egzamin (W1 - W10)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C2A_W03
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WG.o
Charakterystyka W17
Ma podstawową wiedzę dotyczącą zarządzania, w tym zarządzania jakością wyników badań
Weryfikacja: Egzamin (W1 - W10)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C2A_W17
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_WK

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Charakterystyka U01
Potrafi pozyskiwać informacje z literatury, baz danych oraz innych właściwie dobranych źródeł, także w języku obcym w zakresie metrologii chemicznej; potrafi integrować uzyskane informacje, dokonywać ich interpretacji i krytycznej oceny, a także wyciągać wnioski oraz formułować i uzasadniać opinie.
Weryfikacja: Egzamin (W1 - W10)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C2A_U01
Powiązane charakterystyki obszarowe: P7U_U
Charakterystyka U09
Potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich i prostych problemów badawczych metody i narzędzia metrologii chemicznej.
Weryfikacja: Egzamin (W1 - W10)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C2A_U09
Powiązane charakterystyki obszarowe: III.P7S_UW.o

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Charakterystyka K02
Ma świadomość ważności i rozumie pozatechniczne aspekty i skutki działalności inżynierskiej w zakresie metrologii chemicznej, w tym wpływ na środowisko i związanej z tym odpowiedzialności za podejmowane decyzje.
Weryfikacja: Egzamin (W1-W10)
Powiązane charakterystyki kierunkowe: C2A_K02
Powiązane charakterystyki obszarowe: I.P7S_KR