- Nazwa przedmiotu:
- Sygnały, modulacje i systemy
- Koordynator przedmiotu:
- Kajetana Marta SNOPEK
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Elektronika
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne
- Kod przedmiotu:
- SYMSE
- Semestr nominalny:
- 3 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 5
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Łącznie 125 h, w tym: udział w wykładach: 15 x 2h = 30h;udział w ćwiczeniach audytoryjnych: 15 x 1 h = 15 h;udział w ćwiczeniach laboratoryjnych: 5 x 3 h = 15 h; przygotowanie do wykładów: 10 h; przygotowanie do ćwiczeń audytoryjnych: 20 h; przygotowanie do ćwiczeń laboratoryjnych: 15 h; przygotowanie do sprawdzianów 20 h
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia15h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Wymagana jest ugruntowana wiedza podstawowa z zakresu analizy matematycznej (całkowanie, różniczkowanie, obliczanie granic ciągów liczbowych i funkcji, rozwijanie w szeregi funkcyjne, rysowanie wykresów funkcji 1-wymiarowych).
Student powinien mieć opanowane podstawy teorii obwodów oraz analizy częstotliwościowej przebiegów okresowych (szereg Fouriera).
- Limit liczby studentów:
- 90
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z szeroko rozumianymi podstawowymi pojęciami teorii sygnałów i systemów czasu ciągłego i dyskretnego oraz przekazanie wiadomości niezbędnych do samodzielnego studiowania przedmiotów specjalistycznych.
- Treści kształcenia:
- TREŚĆ WYKŁADU
1. Sygnały (2h):
- pojęcie sygnału;
- klasyfikacja sygnałów;
- parametry sygnałów czasu ciągłego i dyskretnego (wartość średnia, energia, moc);
- przykłady sygnałów;
- proste przekształcenia sygnałów (przesunięcie, zmiana skali czasu, mnożenie sygnałów);
- dystrybucja Diraca i dystrybucja grzebieniowa;
- splot sygnałów czasu ciągłego i dyskretnego.
2. Systemy (3h):
- klasyfikacja systemów;
- schematy blokowe. Sprzężenie zwrotne;
- równania systemów w dziedzinie czasu;
- pojęcie odpowiedzi impulsowej i jednostkowej;
- zastosowanie splotu w analizie systemów liniowych.
3.Opis sygnałów czasu ciągłego w dziedzinie częstotliwości (4 h):
- reprezentacje ortogonalne sygnałów;
- uogólniony szereg Fouriera, równość Parsevala;
- uzupełnienie wiadomości z teorii trygonometrycznego i wykładniczego szeregu Fouriera oraz całkowego przekształcenia Fouriera;
- przekształcenie Fouriera w sensie granicznym dla sygnałów o skończonej mocy;
- pojęcie widma sygnału i widma gęstości mocy;
- widma podstawowych sygnałów;
- widmo dystrybucji Diraca i dystrybucji grzebieniowej.
4. Wybrane właściwości całkowego przekształcenia Fouriera (2 h):
- przesuniecie w dziedzinie czasu i w dziedzinie częstotliwości;
- twierdzenie o splocie.
5. Modulacje analogowe:
- modulacja amplitudy;
- modulacje kątowe (fazy i częstotliwości).
6. Próbkowanie sygnałów (2 h):
- twierdzenie Shannona o próbkowaniu;
- częstotliwość Nyquista;
- próbkowanie idealne (aliasing, efekt stroboskopowy);
- odtwarzanie sygnału analogowego na podstawie jego próbek;
- odtwarzanie schodkowe (interpolacja zerowego rzędu);
- zniekształcenia widma sygnału odtworzonego;
- zastosowanie w modulacji amplitudowo-impulsowej (PAM).
7. Sygnały czasu dyskretnego (4 h):
- pojęcie sygnału dyskretnego w czasie;
- opis operatorowy, przekształcenie Z;
- podstawowe twierdzenia;
- przekształcenie odwrotne.
8. Analiza systemów liniowych czasu ciągłego (5 h):
- charakterystyki czasowe systemu: odpowiedź impulsowa i jednostkowa;
- przekształcenie Laplace (przypomnienie);
- opis systemu w dziedzinie zespolonej (transmitancja, zera i bieguny transmitancji i ich związek ze stabilnością);
- opis systemu w dziedzinie częstotliwości (charakterystyki częstotliwościowe: amplitudowa, fazowa i amplitudowo-fazowa);
- przejście sygnału przez system (filtracja sygnałów, filtr idealny).
9. Analiza systemów czasu dyskretnego (6 h):
- charakterystyki czasowe systemu: odpowiedź impulsowa i jednostkowa systemu;
- opis systemu w dziedzinie zespolonej (transmitancja, zera i bieguny transmitancji, ich związek ze stabilnością i przyczynowością);
- opis systemu w dziedzinie częstotliwości;
- filtry SOI i NOI;
- filtr dyskretny rzędu pierwszego i drugiego.
10. Stan i stabilność systemów (4 h):
- opis systemu równaniami stanu;
- warunki stabilności systemu transmisyjnego analogowego (kryterium Hurwitza);
- stabilność systemów ze sprzężeniem zwrotnym (kryterium Nyquista);
- stabilność systemów dyskretnych;
- metody symulacji dyskretnej systemów analogowych.
TREŚĆ ĆWICZEŃ
1. Sygnały (2h):
- obliczanie parametrów sygnałów czasu ciągłego i dyskretnego;
- ilustracja graficznej metody wyznaczania splotu;
- rysowanie wykresów sygnałów;
- przykłady innych szeregów funkcyjnych.
2. Widmo sygnałów czasu ciągłego (3 h):
- wyznaczanie widma sygnałów okresowych z wykorzystaniem szeregu Fouriera;
- wyznaczanie widma sygnału z wykorzystaniem całkowego przekształcenia Fouriera;
- zastosowanie twierdzenia Parsevala do obliczenia mocy lub energii sygnału;
3. Zastosowanie przekształcenia Fouriera w analizie systemów analogowych (2 h):
- ilustracja związku pomiędzy odpowiedzią impulsową a charakterystyką częstotliwościową;
- wyznaczanie odpowiedzi filtru rzeczywistego pobudzonego sygnałem harmonicznym;
- wyznaczanie odpowiedzi filtru pobudzonego sygnałem dowolnym;
- rysowanie charakterystyk częstotliwościowych;
- wyznaczanie pasma 3-decybelowego filtru rzeczywistego.
4. Próbkowanie (2h):
- wyznaczanie i rysowanie widma sygnału spróbkowanego przy spełnionym i niespełnionym warunku Nyquista;
- odtwarzanie sygnału z próbek przy spełnionym i niespełnionym warunku Nyquista.
5. Systemy czasu ciągłego (3 h):
- rozwiązywanie równania systemu z wykorzystaniem przekształcenia Laplace'a;
- ilustracja związku pomiędzy odpowiedzią impulsową i jednostkową;
- rysowanie schematu blokowego na podstawie równania systemu;
- wyznaczanie transmitancji systemów złożonych;
- badanie położenia zer i biegunów w płaszczyźnie zespolonej;
- badanie stabilności systemu.
6. Systemy czasu dyskretnego (3 h):
- rozwiązywanie równania systemu z wykorzystaniem przekształcenia Z;
- ilustracja związku pomiędzy odpowiedzią impulsową i jednostkową;
- rysowanie schematu blokowego na podstawie równania systemu;
- wyznaczanie transmitancji systemów złożonych;
- badanie położenia zer i biegunów w płaszczyźnie zespolonej;
- badanie stabilności systemu;
- wyznaczanie cyfrowego symulatora układu analogowego metodą niezmienności odpowiedzi impulsowej.
ZAKRES LABORATORIUM
W ramach laboratorium studenci (w zespołach 2-osobowych) wykonują 5 trzygodzinnych ćwiczeń o następującej tematyce:
Lab1. Analiza i synteza sygnałów czasu ciągłego;
Lab2. Modulacje analogowe;
Lab3. Badanie właściwości układów analogowych;
Lab4. Próbkowanie;
Lab5. Badanie właściwości układów cyfrowych.
- Metody oceny:
- Na ćwiczeniach audytoryjnych studenci zdobywają podstawowe umiejętności rozwiązywania zadań z zakresu teorii sygnałów i systemów, które powinny być pogłębiane indywidualnie i z pomocą prowadzących przedmiot w ramach konsultacji. Stopień opanowania wiedzy oceniany jest podczas dwóch pisemnych sprawdzianów audytoryjnych (Spr1 i Spr2).
Każdy student otrzymuje instrukcję laboratoryjną z wykazem zadań do rozwiązania w domu. Każde ćwiczenie laboratoryjne oceniane jest na podstawie: indywidualnie wykonanej pracy domowej, pisemnego sprawdzianu na początku ćwiczenia oraz sprawozdania redagowanego przez zespół realizujący ćwiczenie.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- J.Wojciechowski: Sygnały i Systemy. WKiŁ, 2008.
K.Snopek, J.Wojciechowski: Sygnały i Systemy. Zbiór zadań, Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2009.
J.Szabatin: Postawy Teorii Sygnałów. WKiŁ, 2003.
A.Jakubiak, M.Radomski: Sygnały i Systemy. Oficyna Wydawnicza PW, Warszawa 2004.
- Witryna www przedmiotu:
- http://www.ire.pw.edu.pl/~ksnopek/SYMSE/symse.htm
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka W1
- ma podstawową wiedzę na temat badania właściwości sygnałów w dziedzinie czasu i częstotliwości
Weryfikacja: ocena wyników Spr1 oraz Lab1 i Lab2
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W01, K_W08, K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka W2
- ma podstawową wiedzę na temat modulacji analogowych oraz przetwarzania A/C i C/A
Weryfikacja: ocena wyników Spr2 oraz Lab2 i Lab3
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W10
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka W3
- ma podstawową wiedzę na temat wyznaczania charakterystyk czasowych i częstotliwościowych systemów liniowych
Weryfikacja: ocena wyników Spr2 oraz Lab3 i Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W09, K_W08
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka U1
- potrafi pozyskiwać informacje z literatury z zakresu teorii sygnałów i systemów
Weryfikacja: ocena wyników Spr1 i Spr2 oraz ocena zadań domowych do Lab1-Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U2
- potrafi zredagować pisemne sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego
Weryfikacja: ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych Lab1-Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U06
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U3
- potrafi przeprowadzać pomiary laboratoryjne i symulacje komputerowe, interpretować otrzymane wyniki i wyciągać wnioski
Weryfikacja: ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych Lab1-Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U11
Powiązane charakterystyki obszarowe:
- Charakterystyka U4
- potrafi wykorzystać do formułowania i rozwiązywania zadań inżynierskich metody analityczne, symulacyjne i eksperymentalne
Weryfikacja: ocena wyników Spr1 i Spr2 oraz ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych Lab1-Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Charakterystyka K1
- potrafi pracować w zespole 2-osobowym
Weryfikacja: ocena sprawozdań z ćwiczeń laboratoryjnych Lab1-Lab5
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_K03
Powiązane charakterystyki obszarowe: