- Nazwa przedmiotu:
- Fizyka kwantowa i statystyczna
- Koordynator przedmiotu:
- Robert KOSIŃSKI
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Informatyka
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne
- Kod przedmiotu:
- FKS
- Semestr nominalny:
- 3 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- udział w wykładach: 30 godz.; udział w konsultacjach do wykładu: 2 godz.; przygotowanie do kolokwiów: 6 godz.; przygotowanie do kolokwium poprawkowego: 3 godz.; kolokwium poprawkowe: 2 godz.; udział w laboratoriach: 5 x 3 godz.= 15 godz.;
zapoznanie się z literaturą dotyczącą rachunku niepewności, zasad wykonywania pomiarów i zasad bezpieczeństwa: 3 godz.; przygotowanie do zajęć laboratoryjnych: 5 godz.; opracowanie wyników pomiarów laboratoryjnych, sporządzenie sprawozdania: 15 godz.;
konsultacje do zajęć laboratoryjnych: 2 godz.
Łączny nakład pracy studenta wynosi 83 godz.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 30+2+2+15+2 = 51 godz., co odpowiada 2.1 ECTS.
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2+6+3+2+15+3+5+15+2 = 53 godz., co odpowiada 2.2 ECTS
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Fizyka ogólna
- Limit liczby studentów:
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie studenta z podstawami doświadczalnymi i teoretycznymi mechaniki kwantowej i fizyki statystycznej, niezbędnymi do zrozumienie podstaw działania elementów elektronicznych, wykorzystywanych we współczesnej elektronice i informatyce.
- Treści kształcenia:
- Wykład
Powstanie mechaniki kwantowej i jej podstawy matematyczne. Równanie Schroedingera i jego rozwiązania dla prostych potencjałów jednowymiarowych - porównanie z doświadczeniem i wybrane układy niskowymiarowe; interpretacja otrzymanych rozwiązań i porównanie opisu klasycznego i kwantowego.
Efekt tunelowy i działanie mikroskopu tunelowego. Model atomu wodoru – interpretacja funkcji falowych i wartości własnych energii. Liczby kwantowe i zasada Pauliego a układ okresowy pierwiastków – obraz atomu we współczesnej fizyce. Momenty magnetyczne w atomie. Struktura pasmowa kryształu – dielektryki, półprzewodniki i metale. Opis działania najprostszego elementu spintronicznego
Opis statystyczny układu fizycznego (aparat matematyczny, dokładność opisu, fluktuacje). Zespół statystyczny, pojęcie entropii i temperatury statystycznej. Rozkłady mikrokanoniczny, kanoniczny i wielki kanoniczny i przykłady układów fizycznych do których mogą być stosowane. Obliczanie średnich wartości wielkości fizycznych. Opis gazu doskonałego w mechanice statystycznej. Zastosowania fizyki statystycznej w fizyce ciała stałego: układ dwupoziomowy i akcja laserowa, ciepło właściwe elektronów przewodnictwa, namagnesowanie prostego ferromagnetyka
Laboratorium
Przykładowe tematy ćwiczeń laboratoryjnych:
Badanie widma emisyjnego atomu wodoru
Pomiar długości fal elektromagnetycznych metodami interferencyjnymi
Badanie odbicia światła od powierzchni dielektryków
Badanie efektu Halla
Badanie zjawiska termoemisji w metalach
- Metody oceny:
- Wykład: 2 kolokwia w semestrze
Laboratorium: Kolokwium wstępne przed zajęciami laboratoryjnymi, sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. R.Kosiński „Wprowadzenie do mechaniki kwantowej i fizyki statystycznej”, Ofic. Wyd. PW, 2006
2. J. J. Orear, „Fizyka I i II”, PWN, Warszawa, 2000
3. K.Jezierski, B. Kołodka, K. Sierański, „Fizyka – zadania z rozwiązaniami cz.II, Wrocław, 1999.
- Witryna www przedmiotu:
- https://usosweb.usos.pw.edu.pl/kontroler.php?_action=katalog2/przedmioty/pokazPrzedmiot&prz_kod=103A-INxxx-ISP-FKS
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Charakterystyka FKS_W01
- Ma podstawową, uporządkowaną wiedzę zakresie podstaw teoretycznych i doświadczalnych mechaniki kwantowej w ujęciu Schroedingera i fizyki statystycznej i ich możliwych zastosowań w elektronice, telekomunikacji i informatyce.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG
- Charakterystyka FKS_W02
- Zna rozwiązania równania Schroedingera dla prostych układów, w tym modelu atomu jednoelektronowego, pojęcie równania własnego i interpretację jego rozwiązań, mechanizm powstawania struktury pasmowej w krysztale, podział kryształów na dielektryki, półprzewodniki i metale, ma podstawową wiedzę z zakresu właściwości magnetycznych atomu.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG
- Charakterystyka FKS_W03
- Ma podstawową, uporządkowaną wiedzę w zakresie opisu statystycznego układów wielu cząstek, zna pojęcie zespołu statystycznego i rozkładów statystycznych oraz ogólne zasady ich stosowania
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG
- Charakterystyka FKS_W04
- Ma podstawową wiedzę z zakresu zastosowania mechaniki statystycznej do opisu gazu doskonałego oraz wybranych właściwości ciał stałych, w tym przewodnictwa elektrycznego kryształu, właściwości magnetycznych układu momentów spinowych, akcji laserowej, zna podstawy konstrukcji elektronicznych elementów spintronicznych.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_W02
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_WG
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Charakterystyka FKS_U01
- Potrafi zapisać równanie Schroedingera, rozwiązać je dla najprostszych układów fizycznych i przedstawić interpretację rozwiązań.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
III.P6S_UW.1.o, III.P6S_UW.2.o, I.P6S_UW
- Charakterystyka FKS_U02
- Potrafi zapisać wyrażenia matematyczne do obliczania średnich różnych wielkości fizycznych w układach statystycznych i w najprostszych przypadkach obliczyć je oraz zinterpretować.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, III.P6S_UW.1.o, III.P6S_UW.2.o
- Charakterystyka FKS_U03
- Potrafi korzystać przy rozwiązywaniu zagadnień z zakresu wymaganej wiedzy fizycznej z odpowiednich narzędzi matematycznych, w tym matematyki wyższej.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U03
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, III.P6S_UW.1.o, III.P6S_UW.2.o
- Charakterystyka FKS_U04
- Potrafi przeprowadzić prosty eksperyment fizyczny, w którym ujawniają się zjawiska o charakterze kwantowym
Weryfikacja: Kolokwium wstępne przed zajęciami laboratoryjnymi, sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_U02, K_U04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UW, III.P6S_UW.1.o, III.P6S_UW.2.o
- Charakterystyka FKS_U05
- Potrafi pracować indywidualnie i w zespole
Weryfikacja: Kolokwium, sprawozdanie z ćwiczenia laboratoryjnego
Powiązane charakterystyki kierunkowe:
K_UK03, K_UK04
Powiązane charakterystyki obszarowe:
I.P6S_UO