- Nazwa przedmiotu:
- Metrologia Przepływów
- Koordynator przedmiotu:
- dr hab.inż. Mateusz Turkowski
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Mechatronika
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 7 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 1) Liczba godzin bezpośrednich – 49 godz., w tym:
•	wykład 30 godz, 
•	laboratorium 15 godz.,
•	konsultacje – 2 godz
•	egzamin – 2 godz..,
2) Praca własna studenta  - 35 godz., w tym:
•	przygotowanie do egzaminu 15 godz., 
•	przygotowanie do laboratorium 5 godz., 
•	opracowanie sprawozdań z laboratorium 15 godz.
RAZEM – 84 godz. -3 punkty ECTS.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2 punkty ECTS - Liczba godzin bezpośrednich – 49 godz., w tym:
•	wykład 30 godz, 
•	laboratorium 15 godz.,
•	konsultacje – 2 godz
•	egzamin – 2 godz..,
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1,5  punktu ECTS – 37 godz., w tym:
•	laboratorium 15 godz.,
•	konsultacje – 2 godz.,
•	przygotowanie do laboratorium 5 godz., 
•	opracowanie sprawozdań z laboratorium 15 godz.
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
- 
            
                - Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
 
- Wymagania wstępne:
- Podstawy metrologii, Metrologia przemysłowa, Miernictwo elektryczne, Mechanika płynów, podstawy termodynamiki (z kursu Fizyki)
- Limit liczby studentów:
- Cel przedmiotu:
- Zapoznanie się ze współczesnymi zasadami pomiaru parametrów przepływu (prędkość lokalna i średnia, strumień masy i objętości, masa i objętość w przepływie). Umiejętność doboru aparatury i zaprojektowania systemu pomiarowego do pomiaru strumienia lub ilości płynu w przepływie do celów technologicznych i rozliczeniowych. Zapoznanie się z zasadami pomiaru przepływów wielofazowych, pulsujących oraz w kanałach otwartych i niecałkowicie wypełnionych. Zapoznanie się z metodami i stanowiskami do wzorcowania przepływomierzy. Zapoznanie się z metodami badawczymi stosowanymi podczas projektowania przepływomierzy.
- Treści kształcenia:
- 1. Wstęp. Parametry będące przedmiotem zainteresowania metrologii przepływu. Lokalna prędkość przepływu. Strumień objętości. Prędkość średnia. Strumień masy. Objętość i masa w przepływie. 2. Zasady pomiaru wektora lokalnej prędkości przepływu. Rurki piętrzące. Sondy wielootworowe. Termoanemometry. Anemometry laserowe. 3. Podstawowe zasady pomiaru strumienia płynów za pomocą przepływomierzy zwężkowych, piętrzących, rotametrów, turbinowych, komorowych, elektromagnetycznych, ultradźwiękowych, oscylacyjnych, Coriolisa. 4. Kryteria podziału na przepływ ustalony/nieustalony. Metody pomiaru parametrów pulsacji. Modele matematyczne wybranych przepływomierzy w stanach nieustalonych. Ograniczenia stosowania przepływomierzy do przepływów pulsujących i nieustalonych. Metody ograniczenia wpływu pulsacji dla przepływomierzy zwężkowych, turbinowych i oscylacyjnych. 5. Pomiary przepływów w kanałach otwartych. Przelewy i koryta pomiarowe. Pomiar w oparciu o wyznaczenie rozkładu prędkości. Metody znacznikowe. Specjalne przepływomierze elektromagnetyczne dla kanałów otwartych i przewodów niecałkowicie wypełnionych. 6. Pomiary przepływów wielofazowych. Rodzaje i parametry przepływów wielofazowych. Struktury przepływów wielofazowych i metody ich badania. Tomografia procesowa. Sensory stosowane do pomiarów przepływów wielofazowych. Metody korelacyjne i oparte o sieci neuronowe.  Pomiary mieszanin ciała stałe – gaz, ciecz – gaz, ciecz a – ciecz b – gaz, ciecz – ciało stałe. 7. Przepływomierze próbkujące: piętrzące, turbinowe, termiczne, elektromagnetyczne, wirowe. Usytuowanie sensora przepływomierza próbkującego. 8. Wzorcowanie przepływomierzy. Spójność pomiarowa. Układy sprawdzań. Wzorce pierwotne, przejściowe i robocze. Stanowiska do wzorcowania przepływomierzy do cieczy. Stanowiska niskociśnieniowe do wzorcowania przepływomierzy gazów nisko- i wysokociśnieniowe. Stacje pomiarowe do pomiarów rozliczeniowych. 9. Metodyka badań nad nowymi rozwiązaniami przepływomierzy. Metody opisu matematycznego: równania zachowania masy, energii, pędu. Badania eksperymentalne charakterystyk podstawowych. Badania błędów dodatkowych spowodowanych wpływem gęstości, lepkości, temperatury, ciśnienia, elementów zaburzających profil prędkości. Badania z zastosowaniem CFD (Computed Fluid Dynamics). Wizualizacja przepływu. Zastosowanie metrologii przepływów w diagnostyce rurociągów i detekcji nieszczelności.
- Metody oceny:
- Egzamin, ocena sprawozdań z laboratorium, krótkie kartkówki przed przystąpieniem do ćwiczenia.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. Turkowski M.: Przemysłowe sensory i przetworniki pomiarowe. OWPW, Warszawa 2000 lub 2001                           2. Turkowski M.: Pomiary przepływów. WPW, Warszawa, 1989  3. Praca zbiorowa, Stauss T. (redaktor): Flow Handbook. Endress+Hauser Flowtec AG, Reinbach 2004           4. Kabza Z., Kostyrko K.: Metrologia przepływów, gęstości i lepkości. Wyd. WSI Opole, 1995     
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
Efekty uczenia się
    Profil ogólnoakademicki - wiedza
                    - Efekt K_W10
- Posiada wiedzę w zakresie metrologii przepływów - prędkości, strumienia objętości i masy, objętości i masy w przepływie, składników przepływów wielofazowych, przepływów nieustalonych, w kanałach zamkniętych i otwartych.
 Weryfikacja: Egzamin
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_W10
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_W02, T1A_W04
- Efekt K_W11
- Posiada wiedzę w zakresie budowy i podstaw teoretycznych funkcjoowania czujników i przetworników przepływu: elektromagnetycznych, ultradźwiękoych, turbinowych, korelacyjnych, wirowych, Coriolisa
 Weryfikacja: Egazmin
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_W11
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_W02, T1A_W03
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
                    - Efekt K_U10
- Potrafi zaplanować i przeprowadzić eksperymenty związane z badaniami zjawisk zachodzących podczas przepływu
 Weryfikacja: Laboratorium - wykonywanie ćwiczenia i sprawozdania
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_U10
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09
- Efekt K_U16
- Potrafi przeprowadzić analizę widmową sygnału przepływu z nałożonymi pulsacjami
 Weryfikacja: Sprawozdanie z laboratorium
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_U16
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_U07
- Efekt K_U13
- Potrafi dokonać analizy niepewności wyników pomiarów, oszacowaćniepewności standardowe i zsumować je.
 Weryfikacja: Sprawozdania z laboratorium
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_U13
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_U08, T1A_U16
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
                    - Efekt K_K04
- Potrafi zorganizować i uczestniczyć w pracy małego zespołu do wykonania zadania badawczego
 Weryfikacja: Obserwacja przebiegu ćwiczenia laboratoryjnego
 Powiązane efekty kierunkowe: 
                        K_K04
 Powiązane efekty obszarowe: 
                        T1A_K03, T1A_K04, T1A_K05