- Nazwa przedmiotu:
- Metrologia
- Koordynator przedmiotu:
- dr inż. / Grzegorz Michalak / starszy wykładowca
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Mechanika i Budowa Maszyn
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- MN1A_18
- Semestr nominalny:
- 2 / rok ak. 2018/2019
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Wykłady: liczba godzin według planu studiów - 20, zapoznanie ze wskazaną literaturą - 5, przygotowanie do zaliczenia - 25, razem - 50; Laboratoria: liczba godzin według planu studiów - 20, przygotowanie się do zajęć - 10, zapoznanie ze wskazaną literaturą - 5, opracowanie wyników - 10, napisanie sprawozdania - 10, razem - 55; Razem - 105
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- Wykłady - 20 h; Laboratoria - 20 h; Razem - 40 h = 1,6 ECTS
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład20h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium20h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- -
- Limit liczby studentów:
- Wykład: min. 15; Laboratorium: 8 - 12
- Cel przedmiotu:
- Celem nauczania jest uzyskanie przez studentów wiedzy z podstaw metrologii ogólnej i prawnej, pojęć związanych z niepewnością pomiaru, tolerancjami geometrycznymi i strukturą geometryczną powierzchni, a także budową podstawowego sprzętu technicznego ogólnego przeznaczenia i techniką pomiarową, stosowaną w budowie maszyn.
- Treści kształcenia:
- W1 - Przedmiot i zadania metrologii, podstawowe pojęcia metrologiczne.; W2 - Ogólny zarys teorii pomiaru.; W3 - Teoria błędów pomiarów i matematyczne opracowanie wyników pomiarów. Jednostki miar długości i kąta.; W4 - Ogólne zasady doboru narzędzi i przyrządów pomiarowych. Charakterystyki i dane techniczne narzędzi i przyrządów pomiarowych.; W5 - Tolerowanie wymiarów i pasowania.; W6 - Układ tolerancji i pasowań wg Polskich Norm. Arytmetyka wymiarów tolerowanych.; W7 - Łańcuchy wymiarowe (łańcuch wymiarowy i jego opis matematyczny, analiza i synteza łańcuchów wymiarowych).; W8 - Mechanizacja i automatyzacja kontroli.; W9 - Statystyczna kontrola jakości i metody sterowania jakością.
L1 - Pomiary przyrządami suwmiarkowymi, L2 - Pomiary przyrządami mikrometrycznymi, L3 - Pomiary przyrządami czujnikowymi, L4 - Ocena stanu technicznego i sprawdzanie dokładności wskazań wybranych przyrządów pomiarowych, L5 - Pomiary kątów, stożków i pochyleń, L6 - Pomiary długościomierzem poziomym Abbego, L7 - Identyfikacja i pomiary gwintu przyrządami mikrometrycznymi i mikroskopem warsztatowym, L8 - Pomiary kół zębatych, L9 - Pomiary chropowatości powierzchni.
- Metody oceny:
- Warunkiem zaliczenia części wykładowej przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z pisemnego kolokwium obejmującego sprawdzenie wiedzy z zakresu zagadnień omawianych podczas wykładów, w tym również wiedzy nabytej samodzielnie przez studenta ze wskazanej przez prowadzącego literatury i innych źródeł. Zaliczenie z części wykładowej odbywa się nie później niż na ostatnich zajęciach wykładowych w semestrze. Szczegółowe zasady organizacji dla kolokwium zaliczeniowego i poprawkowego, zasady korzystania z materiałów pomocniczych oraz zasady oceny podawane są na początku zajęć dydaktycznych. Warunkiem zaliczenia laboratorium jest aktywne uczestnictwo w zajęciach oraz pozytywne zaliczenie wszystkich ćwiczeń. Ocena z ćwiczenia jest średnią pozytywnych ocen ze sprawdzianu oraz części praktycznej, ocenianej na podstawie sprawozdania wykonanego indywidualnie przez każdego studenta lub grupę według podziału dokonanego na danym ćwiczeniu. W przypadku, gdy student otrzyma ocenę negatywną (2) ze sprawdzianu, dopuszczony jest warunkowo do wykonania części praktycznej ćwiczenia. Zaliczenie sprawdzianu na ocenę pozytywną odbywa się podczas konsultacji u prowadzącego zajęcia, w terminie nie dłuższym niż 2 tygodnie. W przypadku oceny negatywnej z części praktycznej, student w ciągu tygodnia musi ponownie przeanalizować przebieg ćwiczenia, poprawić sprawozdanie i wykonać dodatkowe zadanie podane przez prowadzącego. Dopuszcza się jednokrotną poprawę, co najwyżej 2 ćwiczeń dla laboratorium 20 godzinnego. Ocena końcowa z laboratorium jest średnią arytmetyczną z ocen uzyskanych z wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych.
W sprawach nieuregulowanych w regulaminie przedmiotu, zastosowanie znajdują odpowiednie przepisy Regulaminu Studiów w Politechnice Warszawskiej.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. Białas S.: Metrologia techniczna z podstawami tolerowania wielkości geometrycznych dla mechaników, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2006. 2. Humienny Zb. i inni: Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS), WNT, Warszawa 2004. 3. Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych, WNT, Warszawa 2004. 4. Jezierski J.: Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn, WNT, Warszawa 1994. 5. Jezierski J.: Analiza tolerancji i zamienności części maszyn, WNT, Warszawa 2006. 6. Paczyński P.: Metrologia techniczna – Przewodnik do wykładów, ćwiczeń i laboratoriów, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2003. 7. Praca zbiorowa: Poradnik metrologa warsztatowego, WNT, Warszawa 1973. 8. Ratajczyk E.: Laboratorium pomiarów wielkości geometrycznych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1986. 9. Sadowski A., Miernik E., Sobol J.: Metrologia długości i kąta, WNT, Warszawa 1979.
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt W01_01
- Potrafi w oparciu o wiedzę w zakresie matematyki dokonywać obliczeń dotyczących błędów pomiarowych, tolerowania wymiarów, odchyłek, analizy i syntezy łańcuchów wymiarowych.
Weryfikacja: Kolokwium (W3, W5, W6, W7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_W01_01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01
- Efekt W03_03
- Potrafi zdefiniować podstawowe pojęcia metrologiczne, wskazać wielkości wpływowe zakłócające tok pomiaru, metody pomiarów bezpośrednich, pośrednich i złożonych. Potrafi scharakteryzować na czym polega mechanizacja i automatyzacja kontroli wielkości geometrycznych oraz zasady zamienności w budowie maszyn.
Weryfikacja: Kolokwium (W1, W2, W3, W8, W9).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_W03_03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W03
- Efekt W07_02
- Zna podstawowe metody i zasady wykonywania pomiarów wielkości geometrycznych elementów maszynowych i oceny stanu ich powierzchni. Ma podstawową wiedzę dotyczącą doboru narzędzi i przyrządów pomiarowych. Ma wiedzę dotyczącą błędów pomiarowych i opracowywania wyników pomiarów wielkości geometrycznych.
Weryfikacja: Kolokwium (W3 - W9). Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_W07_02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W07
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt U01_02
- Potrafi korzystać z układu tolerancji i pasowań zawartych w Polskich Normach. Stosuje zasady analizy i syntezy łańcuchów wymiarowych wykorzystywanych podczas projektowania elementów i zespołów maszynowych. Potrafi wykonać obliczenia związane ze statystyczną kontrolą jakości w produkcji wielkoseryjnej i masowej.
Weryfikacja: Kolokwium (W3, W7, W9). Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_U01_02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01
- Efekt U08_02
- Potrafi opracować i interpretować uzyskane wyniki pomiarów mierzonych wielkości i formułować wnioski.
Weryfikacja: Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_U08_02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U08
- Efekt U09_03
- Potrafi zastosować poznane zasady do rozwiązywania typowych zadań z dziedziny metrologii w tym obliczać wymiary tolerowane, odchyłki i inne wielkości metrologiczne.
Weryfikacja: Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_U09_03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U09
- Efekt U10_01
- Potrafi dostrzec aspekty systemowe dotyczące właściwego doboru tolerancji wykonania części maszynowych, aby spełniały one warunek zamienności.
Weryfikacja: Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_U10_01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U10
- Efekt U15_02
- Potrafi zastosować właściwe metody, techniki oraz odpowiedni dobór narzędzi i przyrządów (w zależności od wymaganej dokładności pomiarowej) do pomiaru różnego rodzaju wielkości geometrycznych.
Weryfikacja: Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1 - L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_U15_02
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U15
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt K03_01
- Ma świadomość odpowiedzialności za umiejętność i dokładność wykonywanych indywidualnie lub w zespole zadań inżynierskich polegających na pomiarach elementów maszynowych.
Weryfikacja: Sprawdzian i opracowanie sprawozdania z ćwiczenia laboratoryjnego (L1- L7).
Powiązane efekty kierunkowe:
M1A_K03_01
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K03