- Nazwa przedmiotu:
- Aparatura automatyki
- Koordynator przedmiotu:
- Tomasz Winiarski, Tomasz Kornuta
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Automatyka i Robotyka
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne - podstawowe
- Kod przedmiotu:
- APA
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2014/2015
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Udział w wykładach: 15 x 2 godz. = 30 godz.
Udział w laboratoriach: 15 x 1 godz. = 15 godz.
Praca własna: 45 godz.
Udział w konsultacjach: 5 godz.
Łączny nakład pracy studenta: 95 godz., co odpowiada 4 ECTS
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 3
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- brak
- Limit liczby studentów:
- 30
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest zaprezentowanie aparatury stosowanej w układach automatyki. Wykład kładzie nacisk na praktyczne zastosowania prezentowanych urządzeń oraz uczy sposobów projektowania układów automatyki. Wykład podzielony jest na trzy główne działy, związane z trzema głównymi elementami układu automatyki - urządzania wykonawcze, urządzenia pomiarowe oraz urządzenia sterujące. Po przypomnieniu podstawowych pojęć z zakresu automatyki uwaga skupiona jest na omówieniu urządzeń wykonawczych: silników różnej budowy i przeznaczenia, przekładni, siłowników hydraulicznych i pneumatycznych, a także zaworów. W ramach urządzeń sterujących przedstawiane są serwowzmacniacze i serwofalowniki. W ramach urządzeń sterujących przedstawiane są mikrokontrolery i inne elementy układu sterującego, w szczególności w zastosowaniu w serwowzmacniaczach i serwofalownikach. W przypadku urządzeń pomiarowych w ramach wykładu szczegółowo omawiane są typy oraz zasady działania różnego rodzaju czujników wykorzystywanych w automatyce przemysłowej (pomiary temperatury, ciśnienia, parametrów przepływu oraz poziomu). Dla stworzenia pełniejszego obrazu dokonany jest również przegląd czujników wykorzystywanych w robotyce. W ramach wykładu omawiane są również kwestie bezpieczeństwa, w szczególności normy, z którymi każdy inżynier automatyk powinien być zaznajomiony.
- Treści kształcenia:
- 1. Wprowadzenie: automatyka - pojęcia podstawowe i definicje; sterowanie w układzie zamkniętym i otwartym, przykłady takich układów. Układy regulacji automatycznej - pojęcia podstawowe i definicje. Punkt PA (pomiarowy i/lub układ sterowania automatycznego).
2. Urządzenia wykonawcze: rola i miejsce elementów wykonawczych w systemie pomiarów i automatyki, Silnik mechaniczny, Elektromagnesy, Elektryczny silnik liniowy, Elektryczny silnik obrotowy, Silnik prądu stałego.
3. Silniki prądu przemiennego: porównanie cech użytkowych silników prądu przemiennego i ich zastosowania, Silniki indukcyjne (asynchroniczne), Porównanie cech użytkowych silników skokowych (krokowych) i ich zastosowania.
4. Przekładnie, Siłowniki pneumatyczne i hydrauliczne, nastawniki - zawory: przekładnie mechaniczne, zębate, śrubowa-toczna, wielostopniowa, planetarna, ślimakowa, falowa, siłowniki pneumatyczne i hydrauliczne, Zawory przelotowe, Charakterystyki otwarcia zaworów, Kształty grzybków zaworów.
5. Serwowzmacniacze i serwofalowniki (falowniki): funkcja serwowzmacniacza w systemie sterowania silnikiem, Pomocnicze urządzenia elektroniczne stosowane w serwonapędach: enkodery, czujniki hallotronowe, prądnice tachometryczne. Schemat blokowy i konfiguracja falownika.
6. Bezpieczeństwo, standardy, urządzenia pomocnicze: wprowadzenie, cele związane z bezpieczeństwem urządzeń elektrycznych (UEL) i drogi prowadzące do tych celów, środki minimalizujące zagrożenie; Normy dotyczące bezpieczeństwa UEL, przekaźnik, stycznik, podstawowe charakterystyki, właściwości czasowe, zasady stosowania.
7. Urządzenia pomiarowe - wprowadzenie: rola zmysłów u zwierząt, zadania czujników i przetworników pomiarowych w układach regulacji automatycznej, klasyfikacja urządzeń pomiarowych, wyjaśnienie podstawowych pojęć, klasyfikacja pomiarów i metod pomiarowych.
8. Urządzenia pomiarowe - pomiary temperatury: definicja, jednostki i skale temperatury, klasyfikacja i omówienie termometrów, ich budowy i cech, przykłady urządzeń obecnych na rynku.
9. Urządzenia pomiarowe - pomiary ciśnienia: definicja i jednostki ciśnienia, działanie ciśnieniomierzy ze względu na rodzaj wykorzystywanych zjawisk, omówienie urządzeń obecnych na rynku.
10. Urządzenia pomiarowe - pomiary parametrów przepływu: metrologia przepływów, klasyfikacja przepływomierzy, charakterystyczne wartości przepływomierzy, cechy, zasady działania, przykłady.
11. Urządzenia pomiarowe - pomiary poziomu: omówienie cech oraz zasad działania poziomomierzy zastosowanie, przykłady.
12. Urządzenia pomiarowe - pomiar lepkości, gęstości, wilgotności, przewodności cieczy, pH i zawartości tlenu w cieczy.
- Metody oceny:
- zaliczenie projektu (40 punktów max, wymagane 21)
egzamin (60 punktów max, wymagane 31)
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. B. Chorowski, M. Werszko. Mechaniczne urządzenia automatyki. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne WNT, Warszawa, 1996.
2. Jerzy Honczarenko. Roboty Przemysłowe: Budowa i zastosowanie. WNT, 2004.
3. Zygmunt Komor. Aparatura Automatyki. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 1995.
4. Stanisław Kuta. Elementy, urządzenia i układy automatyki. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, wydanie 6, 2003.
5. J. Kwaśniewski. Przetworniki pomiarowe. Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 1994.
6. W. Nawrocki. Rozproszone systemy pomiarowe. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 2006.
7. Harry N. Norton. Handbook of Transducers for Electric Measuring Systems. Prentice-Hall, 1969.
8. Janusz Piotrowski, Dariusz Buchczik, Witold Illewicz. Pomiary: Czujniki i metody pomiarowe wybranych wielkości fizycznych i składu chemicznego. WNT, 2009.
9. Leszek Trybus. Regulatory wielofunkcyjne. Wydawnictwo Naukowo-Techniczne WNT, Warszawa, 1992.
10. M. Turkowski. Przemysłowe sensory i przetworniki pomiarowe. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warsaw, 2000.
11. Andrzej Urbaniak. Podstawy automatyki. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, wydanie 3, 2007.
12. W. Tłaczała. Środowisko LabVIEW w eksperymencie wspomaganym komputerowo. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2002.
- Witryna www przedmiotu:
- -
- Uwagi:
- -
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt APA_W01
- Zna urządzenia wykonawcze, pomiarowe i sterujące stosowane w układach automatyki i robotach, zna kwestie bezpieczeństwa i odpowiednie normy.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W04, K_W05, K_W10
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W01, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W05, T2A_W02, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W07
- Efekt APA_W02
- Ma podstawową wiedzę o trendach rozwojowych z zakresu automatyki i robotyki, elektroniki oraz informatyki.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W04, K_W05, K_W10
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W01, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W05, T2A_W02, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W07
- Efekt APA_W03
- Ma podstawową wiedzę o cyklu życia urządzeń, obiektów i systemów technicznych.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W04, K_W05, K_W10
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W01, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W05, T2A_W02, T2A_W03, T2A_W04, T2A_W07
- Efekt APA_W04
- Zna podstawowe metody, techniki, narzędzia i materiały stosowane przy rozwiązywaniu prostych zadań inżynierskich z zakresu automatyki i robotyki oraz programy komputerowe wspomagające projektowanie.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
Powiązane efekty obszarowe:
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt APA_U01
- Potrafi – przy formułowaniu i rozwiązywaniu zadań inżynierskich –
dostrzegać ich aspekty systemowe i pozatechniczne.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U10
- Efekt APA_U02
- Potrafi dokonać wstępnej oceny ekonomicznej podejmowanych działań
Inżynierskich.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U10
- Efekt APA_U03
- Potrafi dobrać odpowiedni sprzęt automatyki i robotyki do realizacji rozwiązywanego zadania.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10, K_U12, K_U13
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U10, T2A_U12, T2A_U13
- Efekt APA_U04
- Potrafi ocenić przydatność rutynowych metod i narzędzi służących do
rozwiązania prostego zadania inżynierskiego o charakterze praktycznym,
charakterystycznego dla automatyki i robotyki oraz wybrać i zastosować
właściwą metodę i narzędzia.
Weryfikacja: kolokwia, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10, K_U12, K_U13
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U10, T2A_U12, T2A_U13
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt APA_K01
- Potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_K06