Drukuj Eksport do pliku (MS Word)
Nazwa przedmiotu:
Wstęp do robotyki
Koordynator przedmiotu:
Wojciech Szynkiewicz
Status przedmiotu:
Obowiązkowy
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Program:
Automatyka i Robotyka
Grupa przedmiotów:
Przedmioty techniczne
Kod przedmiotu:
WR
Semestr nominalny:
3 / rok ak. 2014/2015
Liczba punktów ECTS:
5
Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
Udział w wykładach: 15 x 2 godz. = 30 godz. Udział w laboratoriach: 15 x 2 godz. = 30 godz. Praca własna: 60 godz. Udział w konsultacjach: 5 godz. Łączny nakład pracy studenta: 125 godz., co odpowiada 5 ECTS
Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
2
Język prowadzenia zajęć:
polski
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
2
Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
  • Wykład30h
  • Ćwiczenia0h
  • Laboratorium30h
  • Projekt0h
  • Lekcje komputerowe0h
Wymagania wstępne:
Limit liczby studentów:
60
Cel przedmiotu:
Celem przedmiotu jest przegląd podstawowych zagadnień z pogranicza robotyki i sztucznej inteligencji. Omawiane są elementy składowe robotów - efektory, czujniki, układ lokomocji, układ sterowania komputerowego. Przedstawiane są zagadnienia kinematyki robotów mobilnych i manipulatorów. Rozważany jest - kluczowy dla praktycznych zastosowań robotów mobilnych - problem nawigacji, w tym zadania samo-lokalizacji robota, planowania ścieżek ruchu i tworzenia map otoczenia. Omawiane są czujniki wykorzystywane do zbierania informacji o otoczeniu. Prezentowana jest także problematyka uczenia się robotów jako przykład uczenia maszynowego oraz wprowadzenie do systemów wielorobotowych/wieloagentowych. Ćwiczenia laboratoryjne mają na celu zapoznanie z praktycznymi problemami konstruowania, planowania ruchu i sterowania robotów. Są one także przykładem tworzenia oprogramowania dla układów wbudowanych. Wykonywane ćwiczenia polegają na zaprojektowaniu i zbudowaniu z klocków robota, opracowaniu algorytmu sterowania oraz jego implementacji programowej w środowisku BrickOS będącym systemem operacyjnym dla mikrosterownika RCX.
Treści kształcenia:
1. Podstawowe pojęcia z dziedziny robotyki: krótka historia robotyki, działy robotyki, definicje robota i elementy składowe systemu robotycznego: efektory, czujniki, układ lokomocji, układ sterowania komputerowego. 2. Rodzaje robotów i ich charakterystyka oraz zastosowania: roboty mobilne (pojazdy autonomiczne, maszyny kroczące), roboty humanoidalne, roboty manipulacyjne, roboty usługowe, roboty specjalne, itp. 3. Budowa i programowanie robotów modułowych - zestawy Lego Mindstorms: budowa i funkcje mikrosterownika RCX, architektura i cechy systemu operacyjnego BrickOS. Specyfika tworzenia oprogramowania dla układów wbudowanych na przykładzie mikrosterownika RCX: programowanie robotów w środowisku BrickOS, kompilator skrośny język C - kod RCX, komunikacja sieciowa przez łącze podczerwone. 4. Opis położenia i orientacji: podstawowe pojęcia matematyczne, wybrane reprezentacje położenia i orientacji, macierz przekształcenia jednorodnego. 5. Wprowadzenie w podstawowe zagadnienia kinematyki: struktury kinematyczne manipulatorów robotów, kinematyka manipulatorów - proste i odwrotne zadanie kinematyki. 6. Podstawowe rodzaje baz jezdnych (układów lokomocji) robotów mobilnych i ich charakterystyka. Roboty kołowe - rodzaje kół. Napędy kołowe: różnicowy, synchroniczny, wielokierunkowy, Ackermana. 7. Maszyny kroczące. Wprowadzenie, rodzaje maszyn kroczących, wzorce biologiczne. 8. Kinematyka robotów mobilnych: równania ruchu prostych robotów kołowych, pojęcia mobilności, sterowności i manewrowalności robotów kołowych, ograniczenia ruchu - więzy holonomiczne i nieholonomiczne, opis i klasyfikacja prostych robotów trójkołowych. 9. Czujniki stosowane w robotach i przetwarzanie informacji z czujników: klasyfikacja czujników, typy czujników: odometryczne (enkodery optyczne, rezolwery), dotykowe, zbliżeniowe, odległości, kierunku, kamery wizyjne. Interpretacja i wykorzystanie danych z czujników pomiarowych. 10. Zagadnienie autonomicznej nawigacji robota mobilnego: samo-lokalizacja, planowanie ścieżki, tworzenie mapy środowiska. Sformułowanie problemu i stosowane rozwiązania. 11. Przegląd i porównanie metod i algorytmów sterowania robotów: sterowanie reaktywne, behawioralne, bazujące na modelu, metody hybrydowe. 12. Uczenie się robotów/agentów: cele i rodzaje (sposoby) uczenia się, metody i algorytmy uczenia się. 13. Systemy wielorobotowe/wieloagentowe: cele tworzenia, problemy i typowe zadania. Systemy wielorobotowe jako przykład systemu wieloagentowego. Podział systemów wielorobotowych ze względu na: strukturę organizacji, sposoby komunikacji oraz stopień współpracy.
Metody oceny:
ocena sprawozdania z laboratorium, egzamin
Egzamin:
tak
Literatura:
Rozszerzony konspekt wykładu. Arkin R.: ,,Behavior-Based Robotics (Intelligent Robotics and Autonomous Agents)'', MIT Press, 1998. LCraig J.: ,,Wprowadzenie do robotyki", WNT, 1995. Dudek G., Jenkin M.: "Computational Principles of Mobile Robotics", Cambridge University Press, 2000. Kozłowski K., Dutkiewicz P., Wróblewski W.: ,,Modelowanie i sterowanie robotów'', PWN, Warszawa 2003. Russell S., Norvig P.: ,,Artificial Intelligence: A Modern Approach'' , Prentice Hall; 2nd edition, 2002. Tchoń K., Mazur A., Dulęba I., Hossa R., Muszyński R.: ,,Manipulatory i roboty mobilne", Akademicka Oficyna Wydawnicza PLJ, 2000. Zielińska T.: ,,Maszyny kroczące'' PWN, Warszawa 2003.
Witryna www przedmiotu:
Uwagi:

Efekty uczenia się

Profil ogólnoakademicki - wiedza

Efekt WR_W01
Znajomość podstawowych rodzajów robotów ich charakterystyk oraz zastosowań, w szczególności robotów mobilnych i ich mechanizmów lokomocji.
Weryfikacja: egzamin
Powiązane efekty kierunkowe: K_W07, K_W15
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07, T1A_W07
Efekt WR_W02
Znajomość podstawowych elementów składowych robota: efektorów, receptorów i układu sterowania.
Weryfikacja: egzamin, ćwiczenie laboratoryjne
Powiązane efekty kierunkowe: K_W07, K_W15
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07, T1A_W07
Efekt WR_W03
Znajomość podstawowych baz jezdnych kołowych robotów mobilnych oraz ich własności ruchowych, w tym więzów ruchu.
Weryfikacja: egzamin
Powiązane efekty kierunkowe: K_W07
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07
Efekt WR_W04
Znajomość podstawowych zagadnień sterowania ruchem kołowych robotów mobilnych.
Weryfikacja: egzamin ćwiczenie laboratoryjne
Powiązane efekty kierunkowe: K_W15
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W07
Efekt WR_W05
Znajomość problematyki autonomicznej nawigacji robota mobilnego: lokalizacji, budowy mapy, planowania ścieżek ruchu, wykrywania i unikania kolizji.
Weryfikacja: egzamin
Powiązane efekty kierunkowe: K_W07, K_W15
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W03, T1A_W04, T1A_W07, T1A_W07
Efekt WR_W06
Znajomość systemów wielorobotowych oraz kryteriów ich klasyfikacji i przykładowych zastosowań.
Weryfikacja: egzamin
Powiązane efekty kierunkowe: K_W13, K_W15
Powiązane efekty obszarowe: T1A_W05, T1A_W07

Profil ogólnoakademicki - umiejętności

Efekt WR_U01
Umiejętność zdefiniowania więzów ruchu oraz rozwiązania prostego i odwrotnego zadania kinematyki dla prostych kołowych robotów mobilnych.
Weryfikacja: egzamin, laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe: K_U12, K_U27
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U09, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16
Efekt WR_U02
Umiejętność dobrania właściwej metody rozwiązania zadania, które ma wykonać robot.
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe: K_U01, K_U12, K_U18
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U01, T1A_U09, T1A_U15
Efekt WR_U03
Umiejętność zaprojektowania i zbudowania z dostępnych elementów (klocków) prostego robota mobilnego.
Weryfikacja: kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe: K_U27
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U08, T1A_U09, T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16
Efekt WR_U04
Umiejętność dobrania właściwych czujników do realizacji zadania starowania robotem.
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe: K_U16
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U13
Efekt WR_U05
Umiejętność opracowania algorytmu sterowania oraz napisania oprogramowania dla sterownika pokładowego robota.
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe: K_U10, K_U11, K_U12, K_U19, K_U27, K_U28
Powiązane efekty obszarowe: T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U14, T1A_U15, T1A_U16

Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne

Efekt WR_K01
Umiejętność pracy w zespole
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe: K_K03
Powiązane efekty obszarowe: T1A_K03