- Nazwa przedmiotu:
- Prawo konstytucyjne
- Koordynator przedmiotu:
- wykłady: Prof. nzw. dr hab. Gołębiewska Anna, dr Jacek Połowianiuk, ćwiczenia: dr Jacek Połowianiuk, dr Katarzyna Chrostowska-Malak, mgr Olga Kazalska, mgr Sylwia Arasiewicz-Dulnik
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Administracja
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- A11_PK
- Semestr nominalny:
- 1 / rok ak. 2016/2017
- Liczba punktów ECTS:
- 5
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Obciążenie studenta [h]:
Udział w wykładach 20
Udział w ćwiczeniach 15
Praca własna:
przygotowanie do zajęć 40
czytanie wskazanej literatury 40
napisanie referatu / eseju 10
Sumaryczne obciążenie pracą studenta 125
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład300h
- Ćwiczenia225h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Związki korelacyjne: Przedmiot rozwija umiejętności, takie jak zdolność do analizy przepisów prawnych zawartych w Konstytucji RP, które potrzebne są w nauce dowolnego przedmiotu z zakresu programowego kierunku administracja.
Przedmiotami wprowadzającymi są: prawoznawstwo oraz logika prawnicza.
- Limit liczby studentów:
- cały rok
- Cel przedmiotu:
- Głównym celem jest zapoznanie z podstawowymi pojęciami i instytucjami prawa konstytucyjnego, kształtowanie umiejętności wykorzystywania wiedzy z prawa konstytucyjnego w praktyce stosowania prawa, w korelacji z innymi dyscyplinami prawa oraz przy analizie zjawisk politycznych. W związku z realizacją celu głównego, należy poznać podstawowe pojęcia oraz instytucje prawne. Celem dydaktycznym jest osiągnięcie określonych umiejętności praktycznych poprzez dokonywanie wykładni przepisów prawnych w zakresie prawa konstytucyjnego umożliwiających ich poprawne zastosowanie w praktyce.
Wykłady dotyczą teoretycznego przedstawienia najważniejszych problemów i kwestii pojęciowych.
Ćwiczenia rozwijają i kształtują praktyczną umiejętność zastosowania aparatury pojęciowej oraz ugruntowują i pogłębiają problematykę niektórych zagadnień z wykładów oraz będą sprawdzianem samodzielnego przygotowania i opracowania niektórych zagadnień (tematów). Są także okazją do dyskusji między słuchaczami a prowadzącym.
- Treści kształcenia:
- Wykłady
1. Przedmiot, charakter i źródła prawa konstytucyjnego
a) Pojęcie prawa konstytucyjnego.
b) Pozycja prawa konstytucyjnego w systemie prawa.
c) Źródła prawa konstytucyjnego.
d) Umowa międzynarodowa jako źródło prawa w Polsce.
2. Nauka o konstytucji
a) Pojęcie konstytucji.
b) Tryb uchwalania ustaw o zmianie Konstytucji RP.
c) Władza ustrojodawcza.
3. Podstawowe zasady ustrojowe Rzeczypospolitej Polskiej.
a) Zasada państwa republikańskiego.
b) Zasada państwa demokratycznego.
c) Zasada państwa prawnego.
d) Zasada podziału władz.
e) Zasada decentralizacji władzy publicznej i samorządu terytorialnego.
f) Zasada samorządu zawodowego.
g) Zasada pomocniczości (subsydiarności).
4. Pojęcie suwerenności
a) Pojęcie suwerenności w prawie konstytucyjnym.
b) Podmiot suwerenności.
c) Zasada suwerenności w Konstytucji RP.
5. Prawa jednostki (prawa człowieka)
a) Pojęcie prawa jednostki.
b) Pojęcie wolności jednostki.
5.2. Zasada równości
a) Zasada równości wobec prawa i równości praw.
b) Zasada równości a zasada sprawiedliwości społecznej.
c) Granice możliwości różnicowania obywateli w orzecznictwie TK.
5.3. Regulacja wybranych praw jednostki w Polsce.
a) Wolności i prawa polityczne w Konstytucji RP.
b) Wolności osobiste jednostki w Konstytucji RP.
c) Wolności i prawa gospodarcze społeczne i kulturalne w Konstytucji RP.
d) Podstawowe obowiązki obywateli RP
6. Formy realizacji władzy w państwie demokratycznym
6.1. Demokracja bezpośrednia i jej formy.
6.2 Demokracja pośrednia i jej rodzaje.
6.3.Prawo wyborcze.
7. Zasady organizacji aparatu państwowego
a) Zasada podziału władzy.
b) Zasada podziału władzy w Konstytucji RP.
c) Zasada jedności władzy.
8. Prezydent
a) Charakterystyka konstytucyjnej roli prezydenta RP.
b) Wybór i odpowiedzialność prezydenta RP.
9. Pozycja i struktura parlamentu
a) Przejawy dwuizbowości w państwie współczesnym.
b) Ogólna rola Sejmu RP.
c) Organy Sejmu i Senatu.
d) Marszałek Sejmu i Senatu.
e) Prezydium Sejmu i Prezydium Senatu - porównanie ich pozycji i uprawnień.
f) Konwent Seniorów w Sejmie i w Senacie- porównanie ich pozycji i uprawnień.
10. Funkcje parlamentu
a) Funkcje parlamentu.
b) Uprawnienia Sejmu w zakresie ustrojodawstwa.
c) Funkcja ustawodawcza Sejmu.
d) Inicjatywa ustawodawcza.
e) Kompetencje Senatu w zakresie ustawodawstwa.
f) Funkcja kontrolna Sejmu.
g) Interpelacje i zapytania poselskie.
h) Absolutorium i tryb jego uchwalania.
i) Kompetencje Zgromadzenia Narodowego.
11. Rząd
a) Pozycja ustrojowa Rady Ministrów.
b) Zadania i kompetencje Rady Ministrów.
c) Akty normatywne wydawane przez Radę Ministrów w Polsce.
d) Struktura naczelnych organów administracji państwowej w Polsce.
e) Skład i struktura Rady Ministrów.
f) Tryb działania RM.
g) Pozycja ministra w prawie polskim..
12. Gwarancje praworządności
12.1. Trybunał Konstytucyjny.
12.2. Trybunał Stanu.
12.3. Rzecznik Praw Obywatelskich.
12.4. Najwyższa Izba Kontroli.
13. Władza sądownicza
a) Pojęcie wymiaru sprawiedliwości.
b) Konstytucyjne zasady wymiaru sprawiedliwości.
c) Zasada niezawisłości sędziowskiej i jej gwarancje.
d) Struktura sądownictwa w Polsce.
Ćwiczenia
1. Przedmiot prawa konstytucyjnego.
1.1 Prawo konstytucyjne jako gałąź nauk prawnych.
1.2. Źródła prawa konstytucyjnego:
a) Konstytucja i jej cechy charakterystyczne, sądownictwo konstytucyjne
b) ustawy i akty wykonawcze wobec ustaw
c) regulaminy organów konstytucyjnych
1.3. Zasada państwa prawnego, konstytucyjny system źródeł prawa, zasada legalizmu, konstytucjonalizmu oraz bezpośredniego stosowania prawa międzynarodowego, aspekty strukturalne sprawowania władzy w państwie prawnym (podział kompetencji), zasada trójpodziału władzy i równowagi władz.
2. Zagadnienia parlamentaryzmu:
a) Zasada parlamentarnego systemu rządów (art. 154 ust. 2 i 3, art. 155)
b) Prawo parlamentarne
c) Struktura parlamentu
d) Organizacja i funkcjonowanie (system sesyjny, system permanencji)
e) Funkcje:
i. ustawodawstwo (zakres, tryb ustawodawczy)
ii. kontrola (zakres, kompetencje)
f) Stanowisko posła (senatora);
3. Prezydent RP. Zasada aktywnej prezydentury
4. Rządy państwem:
a) Ciała zarządzające (Rada Ministrów, NBP, KRRiT)
b) Powoływanie Rady Ministrów
c) Skład Rady Ministrów
d) Funkcje Rady Ministrów
e) Zasada przywództwa premiera
f) Komitety Rady Ministrów
g) Odpowiedzialność Rady Ministrów
h) NBP
i) KRRiT
j) Komisje wyborcze
5. Władza sądownicza:
a) Pojęcie wymiaru sprawiedliwości
b) Organizacja sądownictwa w Polsce, uspołecznienie wymiaru sprawiedliwości
c) Niezależność sądów i niezawisłość sędziowska
d) Krajowa Rada Sądownictwa
e) Trybunał Konstytucyjny
f) Trybunał Stanu
6. Władza kontrolująca:
a) Najwyższa Izba Kontroli
b) Rzecznik Praw Obywatelskich
c) Prokuratura
7. Prawno-konstytucyjne aspekty integracji europejskiej oraz jej wpływ na zasady ustroju państw członkowskich (suwerenność, demokracja, podział władzy, ochrona praw jednostki).
- Metody oceny:
- Podstawą zaliczenia przedmiotu jest uzyskanie pozytywnej oceny z egzaminu oraz aktywność na wykładach. Wykłady kończą się pisemnym egzaminem, który obejmuje wiedzę z wykładów oraz zalecanej literatury. Każde pytanie egzaminacyjne (razem 50) oceniane jest punktowo od 0 do 1 punktu. Ocena końcowa będzie określona na podstawie wyników egzaminu oraz kolokwium egzaminacyjnego na ćwiczeniach.
Warunki: aktywne uczestnictwo studenta w zajęciach i pozytywna ocena z ćwiczeń Przygotowywanie się do zajęć na podstawie podanej literatury i materiałów źródłowych.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- L. Garlicki, Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Liber, Warszawa 2012.
P. Sarnecki (red.), Prawo konstytucyjne RP, C. H. Beck, Warszawa 2011.
B. Banaszak, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, C. H. Beck, Warszawa 2012.
A. Gołębiowska, Gwarancje wolności sumienia i religii w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., PK 54 (2011), s. 76 – 91.
A. Gołębiowska, Istota samorządu terytorialnego w świetle postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., [w:] Administracja publiczna – uwarunkowania prawne, organizacyjne i społeczne, (red.) A. Gołębiowska, Powszechne Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2015, s. 15 – 32.
A. Gołębiowska, Refleksje nad konstytucyjną zasadą dobra wspólnego w kontekście myślenia religijnego i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, [w:] Świat i Słowo nr 1 (24), Bielsko – Biała 2015, s. 189 – 200.
A. Gołębiowska, Geneza oraz konstytucyjno – prawne aspekty samorządu powiatowego i jego koncepcje prawno – organizacyjne, [w:] Rzeczpospolita w koncepcjach transformacji ustrojowej 1989 r. (red.) A. Gołębiowska, Powszechne Wydawnictwo Prawnicze, Warszawa 2015, s. 59 – 80.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt W_01
- Ma podstawową wiedzę na temat pojęcia i instytucji prawa konstytucyjnego.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach.
Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_W01, S1A_W05, S1A_W07
- Efekt W_02
- Ma wiedzę na temat zakresu przedmiotowego regulacji konstytucyjnej i zagadnień ochrony wolności praw człowieka i obywatela.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach.
Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01 , K_W02
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_W01, S1A_W05, S1A_W07, S1A_W01, S1A_W02, S1A_W04, S1A_W05, S1A_W06, S1A_W07, S1A_W08
- Efekt W_03
- Wymienia i rozróżnia mechanizmy funkcjonowania podstawowych systemów rządów, w tym RP.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach.
Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W03, K_W04
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_W01, S1A_W02, S1A_W03, S1A_W04, S1A_W05, S1A_W07, S1A_W08, S1A_W09, S1A_W03, S1A_W07, S1A_W09, S1A_W11
- Efekt W_04
- Zna podstawowe teorie , koncepcje oraz system i wzajemne relacje organów konstytucyjnych w Polsce.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach.
Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01 , K_W04
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_W01, S1A_W05, S1A_W07, S1A_W03, S1A_W07, S1A_W09, S1A_W11
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt U_01
- Umie praktycznie posługiwać się aktami prawnymi i definiować podstawowe problemy ustrojowo – prawne i polityczne
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach.
Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01
Powiązane efekty obszarowe:
P1A_U01, P1A_U02, P1A_U03, P1A_U05, P1A_U06, P1A_U07, P1A_U08, P1A_U09, P1A_U10
- Efekt U_02
- Potrafi wykorzystać i definiować poznane przepisy z zakresu prawa konstytucyjnego do analizy podstawowych problemów
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02, K_U03, K_U06
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_U01, S1A_U02, S1A_U04, S1A_U06, S1A_U07, S1A_U02, S1A_U03, S1A_U06, S1A_U08, S1A_U06, S1A_U08, S1A_U09, S1A_U10
- Efekt U_03
- Posiada podstawowe umiejętności dotyczące interpretowania i oceniania regulacji konstytucyjnych z regulacjami aktów podkonstytucyjnych poprzez zdolności w zakresie stosowania i współstosowania Konstytucji RP.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_U01, S1A_U02, S1A_U04, S1A_U06, S1A_U07
- Efekt U_04
- Potrafi dokonać charakterystyki aktów prawnych z zakresu prawa konstytucyjnego i wskazać ewentualne obszary wymagające modyfikacji w przyszłym działaniu.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U01, K_U05
Powiązane efekty obszarowe:
P1A_U01, P1A_U02, P1A_U03, P1A_U05, P1A_U06, P1A_U07, P1A_U08, P1A_U09, P1A_U10, S1A_U03, S1A_U05, S1A_U06, S1A_U07, S1A_U08
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt K_K01
- Ma świadomość odpowiedzialności zawodowej w działalności społecznej, politycznej, administracyjnej i naukowej.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_K01, S1A_K02, S1A_K03, S1A_K04, S1A_K05, S1A_K07
- Efekt K_K02
- Odpowiedzialnie przygotowuje się do pełnienia istotnej roli w społeczeństwie, projektuje i wykonuje zadania w zakresie pracy zawodowej.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_K02, S1A_K03, S1A_K05
- Efekt K_K03
- Ma świadomość aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym i politycznym.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_K02, S1A_K03, S1A_K05
- Efekt U_04
- Ma świadomość użyteczności zachowywania reguł w myśleniu i postępowaniu.
Weryfikacja: Dyskusja na zajęciach. Egzamin pisemny z pytaniami testowymi.
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
S1A_K02, S1A_K03, S1A_K05