- Nazwa przedmiotu:
- Ewolucja Wszechświata
- Koordynator przedmiotu:
- dr Krystyna Wosińska
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Fizyka Techniczna
- Grupa przedmiotów:
- Obieralne
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 2 / rok ak. 2013/2014
- Liczba punktów ECTS:
- 2
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Podstawy fizyki
- Limit liczby studentów:
- Cel przedmiotu:
- Studenci zapoznają się z najnowszymi poglądami na budowę i ewolucję Wszechświata. Wykład daje ogólny pogląd na naturę Wszechświata, stwarzając okazję do refleksji na pograniczu fizyki i filozofii.
- Treści kształcenia:
- 1. Dane obserwacyjne, ekspansja Wszechświata - prawo Hubble'a, hierarchia struktur Wszechświata, ciemna materia.
2. Modele Wszechświata, równanie Friedmana, geometria Wszechświata. Era Plancka, próby skwantowania grawitacji.
3. Początek Wszechświata a fizyka cząstek elementarnych, unifikacja oddziaływań, eksperymentalne poszukiwanie plazmy kwarkowo-gluonowej.
4. Wszechświat inflacyjny, problem horyzontu, problem płaskości Wszechświata.
5. Era hadronowa, era leptonowa, ery dominacji promieniowania i dominacji materii.
6. Nukleosynteza pierwotna.
7. Promieniowanie reliktowe, eksperyment WMAP, fluktuacje promieniowania.
8. Galaktyki - typy galaktyk i ich powstawanie, najstarsze obserwowane galaktyki.
9. Powstawanie gwiazd, produkcja energii w gwieździe - cykle proton-proton i CNO, model gwiazdy, diagram Hertzsprunga - Russella.</li>
10. Ewolucja gwiazd typu Słońca, białe karły.
11. Ewolucja gwiazd masywnych.
12. Wybuchy supernowych, powstawanie ciężkich pierwiastków, supernowe typu Ia.
13. Gwiazdy neutronowe - budowa i własności, pulsary, magnetary, hipotetyczne gwiazdy kwarkowe.
14. Czarne dziury - własności i powstawanie, siły pływowe, grawitacyjny redshift, parowanie Hawkinga, wirowanie czarnej dziury, obserwacje czarnych dziur, fale grawitacyjne - próby rejestracji.
15. Kwazary, dyski akrecyjne, czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej, ewolucja Drogi Mlecznej, rola masywnych czarnych dziur w ewolucji galaktyk.</li>
16. Ewolucja Układu Słonecznego, typy planet, pochodzenie planet i innych ciał w Układzie Słonecznym, pas Kuipera, komety, obłok Oorta, poszukiwania planet pozasłonecznych.</li>
- Metody oceny:
- Test na zakończenie semestru + ewentualna poprawa w formie zaliczenia ustnego
- Egzamin:
- Literatura:
- A. Liddle, Wprowadzenie do kosmologii współczesnej,
D. H. Perkins, Wstęp do fizyki wysokich energii, rozdz. 9 i 10,
F. Adams, G. Laughlin, Ewolucja Wszechświata,
J. Barrow, Początek Wszechświata,
D. Goldsmith, Największa pomyłka Einsteina,
K. Thorne, Czarne dziury i krzywizny czasu.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
Efekty uczenia się