- Nazwa przedmiotu:
- Budowa i eksploatacja portów lotniczych
- Koordynator przedmiotu:
- dr inż. Michał Kozłowski, ad. Wydział Transportu Politechniki Warszawskiej, Zakład Inżynierii Transportu Lotniczego
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Transport
- Grupa przedmiotów:
- Specjalnościowe
- Kod przedmiotu:
- TR.NIP602
- Semestr nominalny:
- 6 / rok ak. 2014/2015
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 120 godz., w tym: praca na wykładach 18 godz., praca na ćwiczeniach projektowych 9 godz., zapoznanie się ze wskazana literaturą 24 godz., przygotowanie się do egzaminu 12 godz., przygotowanie do wykonywania ćwiczeń projektowych 50 godz., konsultacje 3 godz. (w tym konsultacje w zakresie ćwiczeń projektowych 2 godz.), zaliczenie ćwiczeń projektowych 2 godz., udział w egzaminie 2 godz.
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1.5 pkt. ECTS (34 godz., w tym: praca na wykładach 18 godz., praca na ćwiczeniach projektowych 9 godz., konsultacje 3 godz., zaliczenie ćwiczeń projektowych 2 godz., udział w egzaminie 2 godz.)
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2.5 pkt. ECTS (63 godz., w tym: praca na ćwiczeniach projektowych 9 godz., konsultacje w zakresie ćwiczeń projektowych 2 godz., przygotowanie do wykonania ćwiczeń projektowych 50 godz., zaliczenie ćwiczeń projektowych 2 godz.)
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt15h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Zna podstawy projektowania, budowy i utrzymania infrastruktury transportu.
- Limit liczby studentów:
- brak
- Cel przedmiotu:
- Wprowadzenie w problematykę zakładania, budowy, eksploatacji i certyfikacji portów lotniczych z uwzględnieniem praktycznych aspektów formalno-prawnych i techniczno-operacyjnych.
- Treści kształcenia:
- Treść wykładu:
1. Podstawy formalno-prawne (z wyróżnieniem międzynarodowych – SARPs ICAO, wspólnotowych – EASA, EUROCONTROL i krajowych) zakładania i rejestrowania lotnisk oraz zarządzania eksploatacją portu lotniczego. Podstawy aerodynamicznej teorii lotu płatowca oraz przegląd typów, parametrów i klasyfikacja statków powietrznych powszechnie wykorzystywanych w przewozie lotniczym. Operacje statków powietrznych w ruchu lotniskowym.
2. Infrastruktura (elementy i parametry) pola ruchu naziemnego. ICAO kod referencyjny lotnisk / statków powietrznych. Oznakowanie (poziome) i znaki (pionowe) w polu ruchu naziemnego. Cel oraz zasady instalowania i interpretowania informacji.
3. Latarnie lotnicze i lotniskowe, naziemne światła lotnicze. Światła pola ruchu naziemnego, światła podejścia, światła ścieżki schodzenia. Cel i zasady instalowania i interpretowania sygnałów.
4. Lotnicze urządzenia naziemne. Klasyfikacja (wzrokowe pomoce nawigacyjne urządzenia radiokomunikacyjne, urządzenia radiolokacyjne, urządzenia radionawigacyjne, automatyczne systemy pomiarowe parametrów meteorologicznych) i kategoryzacja. Cel i zasady instalowania, eksploatacji i rejestrowania oraz interpretowania sygnałów.
5. Przeszkody lotnicze i powierzchnie ograniczające. Strefa wolna od przeszkód lotniczych (OFZ). Zgłaszanie i oznakowanie przeszkód lotniczych. Identyfikacja i ewidencjonowanie przeszkód lotniczych oraz publikowanie informacji i redagowanie map przeszkodowych. Standardy i procedury oraz procesy utrzymania elementów infrastruktury lotniska.
6. Zapewnienie bezpieczeństwa ruchu lotniskowego. Definicje pojęć (wypadek lotniczy, incydent lotniczy, poważny incydent lotniczy). Zagrożenia w ruchu lotniskowym. Lotniskowe procedury i służby ratowniczo-gaśnicze. Kategoryzacja lotnisk, określanie wielkości sił i środków. Sytuacje alarmowe na lotniskach. Dokumenty (PDSZ, w tym OPRL) i taktyki operacyjne. Zarządzanie bezpieczeństwem. Standardy i podstawy formalno-prawne, strategie zarządzania bezpieczeństwem, definicje pojęć, relacje z systemem zarządzania jakością. Modele przyczynowości wypadku lotniczego (J. Reasaon’a I i II) i czynnika relacji błędu ludzkiego (SHEL-L). System Zarządzania Bezpieczeństwem (ang. Safety Management System – SMS). Identyfikacja zagrożeń, analiza, ewaluacja i kontrola ryzyka (ALARP). „Europejski Program Zapobiegania Nieuprawnionym Wtargnięciom na Drogi Startowe”
7. Scentralizowana infrastruktura portów lotniczych (elementy, cel i zasady eksploatacji). Obsługa naziemna w portach naziemnych (zakres, standardy, procedury i procesy). System SITA, depesze MVT i LDM, systemy CUTE i CUSS. Ochrona lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji realizowana w portach lotniczych (zagadnienia wybrane). Zagadnienie jakości w procesach portu lotniczego.
8. Zjawisko kongestii, zagadnienia punktualności i przepustowości portu lotniczego – definicje i miary. Standardy IATA obsługi pasażerskiej. Przegląd standardowych metod i algorytmów analizy przepustowości portu lotniczego. Zarządzanie przepustowością i czasami operacji lotniczych w portach lotniczych. Poziomy IATA i klasyfikacja UE portów lotniczych. Podstawy formalno-prawne przydziału czasów operacji lotniczych przewoźnikom lotniczym oraz konsultacji i reprezentacji interesów stron ws. warunków użytkowania portu lotniczego. Komitety w portach lotniczych (przewoźników lotniczych, koordynacyjny, bezpieczeństwa). Projekty UE/EUROCONTROL zwiększające punktualność i przepustowość portów lotniczych (A-CDM, ACE, ATMAP).
9. Dane i informacje lotnicze. Służba AIS, publikacje lotnicze (AIP, NOTAM, AIRAC), procesy gromadzenia i przetwarzania, spójność i integralność danych i informacji lotniczych. Publikacja danych i informacji lotniczych. Certyfikacja lotnisk. Podstawy formalno-prawne. Procesy i klasyfikacja procesów certyfikacji lotnisk. Wymagania i kryteria oceny zgodności. „Lista Kontrolna Certyfikacji Lotniska”.
Treść ćwiczeń projektowych: 1. Identyfikacja i interpretacja wybranych SARPs ICAO. 2. Określanie tożsamości i obliczanie rozporządzalnych długości drogi startowej. 3. Interpretacja wskazań świateł podejścia i identyfikacja zagrożeń bezpieczeństwa i błędem informacyjnym. 4. Analiza operacyjnych i meteorologicznych warunków wykonywania lotów, w aspekcie odpowiedniości parametrów elementów infrastruktury lotniska. 5. Identyfikacja potencjalnej przeszkody lotniczej metodą obliczeniową. 6. Klasyfikacja zdarzeń lotniczych. Wyznaczenie KatRG lotniska i obliczanie obszarów AT i AP. 7. Interpretacja treści depesz MVT i LDM. 8. Analiza przepustowości (wybranego podsystemu) portu lotniczego i deklaracja parametrów koordynacyjnych. 9. Ocena zgodności faktów audytowych (przykładowych) z SARPs ICAO w procesie certyfikacji.
- Metody oceny:
- Wykład: ocena podsumowująca - egzamin pisemny zawierający ok. 20 pytań (test 1-krotnego wyboru i od 2 do 3 pytań otwartych).
Ćwiczenia projektowe:
ocena formująca - oceny cząstkowe za każde wykonane i zaliczone ćwiczenie projektowe;
ocena podsumowująca - średnia z ocen cząstkowych.
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. Aneks 14 ICAO oraz ICAO Doc: 9137, 9157, 9184, 9774, 9859;
2. Aneks 9 ICAO, Aneks 10 ICAO, Aneks 12 ICAO, Aneks 13 ICAO, Aneks 15 ICAO, Aneks 17 ICAO;
3. Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (z późn. zm.) oraz wybrane akty wykonawcze – Rozporządzenia ministra właściwego ds. transportu;
4. WE 95/93 (z późn. zm.);
5. ESSAR 1 – 6;
6. IATA ADRM, IATA AHM, IATA WSG;
7. ACI Airport Capacity Study, ACI Airport Service Quality, ACI Airport Forecasting Manual;
8. FAA AC:l50/5060-5;
9. Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością teoria i praktyka. PWN, Warszawa – Poznań 1998 oraz: PN-EN ISO 9000 i PN-EN ISO 9001;
10. Usługi portów lotniczych w Unii Europejskiej i w Polsce. Praca zbiorowa pod redakcją Filipa Czernickiego i Tadeusza Skocznego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2010;
11. Leśko M. Porty lotnicze, pola wzlotów i urządzenia nawigacyjne. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 1991;
12. Świątecki A., Nita P., Świątecki P. Lotniska. Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych, Warszawa 1999;
13. Żylicz M.: Prawo Lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe. Wydawnictwo Prawnicze Lexis Nexis, Warszawa 2002.
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- brak
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt W01
- 1. Posiada wiedzę teoretyczną z zakresu międzynarodowych przepisów prawnych dotyczących eksploatacji portów lotniczych i ruchu lotniczego 2. Zna podstawowe elementy dotyczące infrastruktury portów lotniczych 3. Zna elementy pola naziemnego ruchu lotniczego i rozumie ich przeznaczenie 4. Zapoznał się z klasyfikacją przeszkód lotniczych i rozumie pojęcie strefy wolnej 5. Zapoznal sie z podstawowymi zagadnieniami zwiazanymi z operacjami statków powietrznych
Weryfikacja: Egzamin pisemny zawierający w zakresie efektu W_1 ok. 8 pytań (test 1-krotnego wyboru) i od 2 do 3 pytań otwartych, wymagane jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na minimum 6 pytań (w tym 1 otwarte).
Powiązane efekty kierunkowe:
Tr1A_W10, Tr1A_W09, Tr1A_W08, Tr1A_W05
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W04, T1A_W07, T1A_W08, InzA_W02, InzA_W03, InzA_W05, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W08, InzA_W03, InzA_W05, T1A_W03, T1A_W05, InzA_W05, T1A_W02, T1A_W07, T1A_W08, T1A_W09, InzA_W02, InzA_W03, InzA_W04
- Efekt W02
- 6. Zapoznał się z konstrukcjami i parametrami charakteryzującymi statki powietrzne, 7. Rozumie i zna procedury ruchu lotniskowego, 8. Zna ogólną charakterystykę służb zeglugi powietrznej i służb lotniskowych oraz zasady działania lotniskowej słuzby ratowniczo - gaśniczej, 9. Zna podstawowe zasady posługiwania się dokumentacją lotniczą i lotniskową (AIP, INOP, DRL, mapy lotnicze), 10. Zna systemy zarządzania bezpieczeństwem, jakością oraz zna i rozumie zasady certyfikacji portów lotniczych
Weryfikacja: Egzamin pisemny zawierający w zakresie efektu W_2 ok. 8 pytań (test 1-krotnego wyboru), wymagane jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na minimum 5 pytań.
Powiązane efekty kierunkowe:
Tr1A_W10, Tr1A_W09, Tr1A_W08, Tr1A_W05
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W04, T1A_W07, T1A_W08, InzA_W02, InzA_W03, InzA_W05, T1A_W04, T1A_W05, T1A_W08, InzA_W03, InzA_W05, T1A_W03, T1A_W05, InzA_W05, T1A_W02, T1A_W07, T1A_W08, T1A_W09, InzA_W02, InzA_W03, InzA_W04
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt U01
- 1. Potrafi wyznaczyć podstawowe parametry lotniska oraz przygotować dokumentację związaną ze zmianami istotnych cech lotniska 2. Potrafi korzystać i posługiwać się dokumentacją lotniczą i lotniskową
Weryfikacja: Ćwiczenia projektowe, wymagane jest wykonanie zgodnie z obowiązującymi regulacjami formalno-prawnymi i przyjętymi do stosowania metodami i praktykami. Egzamin pisemny zawierający w zakresie efektu U ok. 2 pytań (test 1-krotnego wyboru), wymagane jest udzielenie poprawnej odpowiedzi na minimum 1 pyta
Powiązane efekty kierunkowe:
Tr1A_U25, Tr1A_U12, Tr1A_U03
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U01, T1A_U16, InzA_U08, T1A_U09, T1A_U10, InzA_U02, InzA_U03, T1A_U02, T1A_U03, T1A_U04