- Nazwa przedmiotu:
- Technika ultradźwiękowa w diagnostyce medycznej
- Koordynator przedmiotu:
- dr hab. inż. K.Kałużyński prof. PW
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Mechatronika
- Grupa przedmiotów:
- Obowiązkowe
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 6 / rok ak. 2012/2013
- Liczba punktów ECTS:
- 2
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- 60
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 2
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 1
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład15h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- znajomość przekształceń całkowych i rozwinięcia w szereg Fouriera, opisu systemów liniowych (elektrotechnika teoretyczna/podstawy automatyki/sygnały i systemy), przetwarzania sygnałów, układów elektronicznych analogowych i cyfrowych, zalecana znajomość środowiska MATLAB
- Limit liczby studentów:
- brak
- Cel przedmiotu:
- Znajomość aparatury ultradźwiękowej stosowanej w diagnostyce medycznej
- Treści kształcenia:
- Szereg i przekształcenie Fouriera – przypomnienie podstawowych właściwości. Podstawy obrazowania w ujęciu systemowym. Podstawowe pojęcia związane z ruchem falowym. Rodzaje fal. Przemieszczenie i prędkość cząstki. Impedancja akustyczna. Ciśnienie i natężenie fali. Rozwiązania równania falowego. Równanie Eulera.
Impedancja akustyczna tkanek. Odbicie, załamanie, ugięcie, tłumienie i rozpraszanie fali w tkankach. Krew jako ośrodek akustyczny. Implikacje właściwości propagacyjnych tkanek dla aparatury ultradźwiękowej i możliwości obrazowania.
Źródło elementarne fali kulistej. Całka Kirchhoffa. Wybrane przykłady źródeł akustycznych. Bliska i daleka strefa promieniowania. Kierunkowość źródła. Przekształcenie Fouriera jako narzędzie określania właściwości rozkładu ciśnienia w strefie dalekiej. Przetwornik płaski. Rozkład ciśnienia generowanego przez przetwornik płaski i jego przekrój. Przykłady rozkładów. Przetwornik liniowy. Układy źródeł elmentarnych i liniowych. Podstawowe wiadomości nt. budowy sond do obrazowania. Elektroniczne ogniskowanie i odchylanie wiązki przy nadawaniu w strefie dalekiej i w strefie bliskiej. Elektroniczny beamforming przy odbiorze.
Metody obrazowania tkanek – A, 2D, M i C. Schematy blokowe ultrasonografów. Układy zasięgowej regulacji wzmocnienia i beamformingu.
Zjawisko Dopplera. Pomiar prędkości przepływu metodą fali ciągłej. Podstawowe zależności i układy. Pomiar prędkości metodą impulsową. Podstawowe zależności i układy. Analiza widmowa sygnałów dopplerowskich prędkości przepływu krwi i podstawowe dopplerowskie parametry diagnostyczne. Metody obrazowania prędkości przepływu krwi.
Zjawisko piezoeleketryczne. Schemat zastępczy przetwornika w okolicy rezonansu. Dopasowanie mechaniczne. Współpraca przetwornika z układami elektronicznymi. Metody pomiaru parametrów przetworników ultradźwiękowych. Przykłady budowy przetworników.
Zjawiska termiczne i mechaniczne związane z ekspozycję na działanie ultradźwięków. Parametry stosowane w ocenie poziomu emisji i skutków ekspozycji. Indeksy cieplny i mechaniczny.
Wybrane zastosowania techniki ultradźwiękowej w medycynie.
- Metody oceny:
- Na ocenę końcową składają się:
ocena z kolokwium (waga 0.8),
ocena z laboratorium (waga 0.2)
- Egzamin:
- tak
- Literatura:
- 1. A. Sliwiński Ultradźwięki i ich zastosowania, WNT, 2001
2. A. Nowicki Podstawy ultrasonografii dopplerowskiej, PWN, 1995
3. A. Nowicki Ultradźwięki w medycynie, Wyd.IPPT, 2010
4. G. Łypacewicz Piezoelektryczne układy nadawczo-odbiorcze dla celów ultrasonografii, Prace IPPT, 1995
- Witryna www przedmiotu:
- brak
- Uwagi:
- wykład 1.2h/tygodniowo
laboratorium 0.8h/tygodniowo
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt TUD_W01
- Zna specyfikę tkanek biologicznych jako medium propagacji fal i wynikające zeń implikacje dla aparatury.
Weryfikacja: Kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W02, K_W10
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W01, T1A_W02, T1A_W04
- Efekt TUD_W02
- Ma elementarną wiedzę w zakresie architektury ultradźwiękowych urządzeń diagnostycznych
Weryfikacja: kolokwium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W10, K_W12
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_W02, T1A_W04, T1A_W02
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt TUD_U01
- Potrafi obsłużyć ultrasonograf i przeprowadzić badanie fantomów ultradźwiękowych.
Weryfikacja: Laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10, K_U11
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09, T1A_U02, T1A_U08, T1A_U09
- Efekt TUD_U02
- Potrafi przeprowadzić pomiar podstawowych parametrów przepływomierza dopplerowskiego
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U10
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_U07, T1A_U08, T1A_U09
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt TUD_K01
- Potrafi pracowac w zespole
Weryfikacja: laboratorium
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K04
Powiązane efekty obszarowe:
T1A_K03, T1A_K04, T1A_K05