- Nazwa przedmiotu:
- Systemy rozmyte
- Koordynator przedmiotu:
- prof. nzw. dr hab. inż. Bohdan Butkiewicz
- Status przedmiotu:
- Fakultatywny dowolnego wyboru
- Poziom kształcenia:
- Studia II stopnia
- Program:
- Informatyka
- Grupa przedmiotów:
- Przedmioty techniczne - zaawansowane
- Kod przedmiotu:
- SYROZ
- Semestr nominalny:
- 4 / rok ak. 2012/2013
- Liczba punktów ECTS:
- 4
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Wykład 30 h
Laborartorium/Projekt 15 h
Zapoznanie się z literaturą 15 h
Przygotowanie do laboratorium 15 h
Zadanie projektowe 20 h
Przygotowanie do zaliczenia przedmiotu 10 h
Razem 105 h
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- 1,5
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- 2,5
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład30h
- Ćwiczenia15h
- Laboratorium15h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Matematyka I i II
- Limit liczby studentów:
- 24
- Cel przedmiotu:
- Zapozannie studentów z podstawami wnioskowania przybliżonego, strukturą układu rozmytego. podstawowymi zastosowaniami układów rozmytych w różnorodnych dziedzinach technicznych, ekonomicznych, medycznych jak zagadnienia sterowania, modelowania, matematvcznej interpretacji języka potocznego, rozpoznawania obrazów, podejmowania decyzji w warunkach niepweności oraz podstawami teorii ewidencji.
- Treści kształcenia:
- WYKŁAD
Wprowadzenie. Rys historyczny. Idea systemu z logiką rozmytą. Porównanie opisu rozmytego z opisem klasycznym i siecią neuronową, systemem ewidencyjnym. Systemy hybrydowe.
Pojęcie zbioru rozmytego. Klasyczna teoria zbiorów. Definicja zbioru rozmytego, pojęcie nośnika, funkcji przynależności, singletonu rozmytego.
Operacje na zbiorach rozmytych. Podstawowe definicje. Podstawowe operacje: logiczne, algebraiczne, Hamachera, Yagera, Łukasiewicza, itp.
Zmienne lingwistyczne. Pojęcie liczb rozmytych i działania na nich. Określenie zmiennej lingwistycznej, przykłady.
Język i jego interpretacja a zbiory rozmyte. Typowa struktura języka, interpretacja rozmyta określeń nieprecyzyjnych.
Logika rozmyta i wnioskowanie przybliżone. Fuzzyfikacja, podstawy wnioskowania rozmytego, normy trójkątne, relacje rozmyte, typowe reguły wnioskowania rozmytego Mamdaniego, Larsena, Takagi-Sugeno.
Defuzzyfikacja. Strategie defuzzyfikacji: metoda wysokości, pól, mediany, środka ciężkości i inne. Porównanie metod.
Rozmyty system sterowania. Struktura rozmytego sterownika, regulator FLC typu PD i PI, tablica reguł sterowania MacVicar-Whelana. Przykłady praktycznych realizacji rozmytego układu sterowania w dziedzinie lotnictwa , transportu, robotyki, rozpoznawania obrazów itp.
Dedykowane układy scalone. Realizacje układowe systemu rozmytego na wybranych układach scalonych. Rozmyty komparator, korelator danych. Architektura procesora rozmytego, tendencje rozwojowe.
Oprogramowanie. Fuzzy Toolbox i Neural Networks do programu Matlab, Fuzzy Cliper, i inne.
Modelowanie rozmyte. Zagadnienie modelowania, modele typu Mamdaniego, Larsena, Takagi-Sugeno, Wanga.
Sieci neuronowo-rozmyte. Perceptron. Sieć Hopfielda. Sieci jednokierunkowe i rekurencyjne. Sieci z propagacją wsteczną, sieci Kohonena, sieci radialne RBF. Zastosowania metod rozmytych do sieci neuronowych.
Wstęp do teorii ewidencji. Idea Dempstera-Shafera. miara przekonania, miara domniemania, konieczności. Prawdopodobieństwo a możliwość. Zagadnienia niepewności, niepełności, sprzeczności w posiadanej bazie wiedzy.
Wybrane zagadnienia praktyczne. Przykłady konkretnych realizacji zagadnień sterowania, diagnostyki technicznej i medycznej, modelowania obiektów przemysłowych i zagadnień ekonomicznych, predykcji, rozpoznawania i analizy obrazów, klasteryzacji, analizy wiedzy, wieloczujnikowej identyfikacji celów metodami teorii ewidencji.
LABORATORIUM/PROJEKT
1. Operacje rozmyte i ich realizacja na komputerze
2. Lizcby rozmyte i podstawowe operacje na tych liczbach.
3. Ssytem rozmyty z wniskowaniem Mamdaniegi i Larsena.
4. Dmonstracja realizacji harwerowej systemu rozmytego PID.
5. Projekt -symulacja prostego systemu rozmytego
- Metody oceny:
- Ocena pracy studenta w laboratorium, podczas 4 ćwiczeń laboratoryjnych. Piąte ćwiczenie laboratoryjne jest wykonywane w domu w formie indywidulanego projektu dotyczącego prostej realizacji konkretnego systemu rozmytego metodą symulacyjną.
Zaliczenie przedmiotu dotyczące materiału wykladowego.
- Egzamin:
- nie
- Literatura:
- 1. Bolc L., Borodziewicz W., Wójcik M., Podstawy przetwarzania informacji niepewnej i niepełnej, PWN, Warszawa 1991.
2. Butkiewicz B.S., Metody wnioskowania przybliżonego. Właściwości i zastosowania. Ofic. Wyd. PW, 2001.
3. Driankov D., Hollendoorn H., Reinfrank M.: Wprowadzenie do sterowania rozmytego, WNT, 1996.
4. Kacprzyk J., Zbiory rozmyte w analizie systemowej, PWN
Łęski J. Systemy neuronowo-rozmyte, WNT.
5. Mulawka J.J., Systemy ekspertowe, WNT, Warszawa 1996.
6. Muraszkiewicz M., Rybiński H., Bazy danych, Wydawnictwo Akademickie, 1993
7. Rutkowski L. Metody i techniki sztucznej inteligencji, PWN.
8. Yager R.R., Filev D.P.: Podstawy modelowania i sterowania rozmytego, WNT, 1996
9. Żurada J., Barski M., Jędruch W.: Sztuczne sieci neuronowe. Warszawa, PWN, 1996.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
- Oprócz wykładu studenci uczestniczą w laboratorium, zawierającym zarówno ćwiczenia typowo komuterowe jak i demonstrację rozwiązania hardwerowego systemu sterowania typu PID oraz prosty indywidualny projekt systemu rozmytego w wybranej przez stidenta dziedzinie techniki, ekonomii, lub medycyny.
Efekty uczenia się
Profil ogólnoakademicki - wiedza
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_W01, K_W04, K_W06
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_W01, T2A_W02, T2A_W04
Profil ogólnoakademicki - umiejętności
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_U02, K_U06, K_U07
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_U02, T2A_U08, T2A_U09, T2A_U10
Profil ogólnoakademicki - kompetencje społeczne
- Efekt Wpisz opis
- Wpisz opis
Weryfikacja: Wpisz opis
Powiązane efekty kierunkowe:
K_K01
Powiązane efekty obszarowe:
T2A_K06