- Nazwa przedmiotu:
- Ochrona powierzchni ziemi
- Koordynator przedmiotu:
- prof. dr hab. inż. Andrzej Kulig
- Status przedmiotu:
- Obowiązkowy
- Poziom kształcenia:
- Studia I stopnia
- Program:
- Inżynieria Środowiska
- Grupa przedmiotów:
- specjalizacyjna
- Kod przedmiotu:
- Semestr nominalny:
- 4 / rok ak. 2011/2012
- Liczba punktów ECTS:
- 3
- Liczba godzin pracy studenta związanych z osiągnięciem efektów uczenia się:
- Liczba punktów ECTS na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich:
- Język prowadzenia zajęć:
- polski
- Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze praktycznym:
- Formy zajęć i ich wymiar w semestrze:
-
- Wykład15h
- Ćwiczenia0h
- Laboratorium0h
- Projekt0h
- Lekcje komputerowe0h
- Wymagania wstępne:
- Chemia, Ochrona środowiska
- Limit liczby studentów:
- Cel przedmiotu:
- Celem przedmiotu jest przekazanie podstawowej wiedzy na temat powstawania i charakterystyki gleb oraz przyczyn degradacji powierzchni ziemi. Ćwiczenia laboratoryjne uzupełniają praktyczne informacje na temat metod badania gleb i gruntów oraz uczą umiejętności wykonywania badań terenowych i laboratoryjnych
- Treści kształcenia:
- Powstawanie gleb i czynniki glebotwórcze. Morfologia gleb – podstawowe pojęcia, poziomy genetyczne i ich oznaczenie. Budowa profilu, miąższość, struktura i tekstura.
Właściwości fizyczne gleb. Gleba jako układ trójfazowy. Faza stała gleby - skład granulometryczny, stany konsystencji, lepkość, zwięzłość, pęcznienie. Faza ciekła - postacie wody glebowej i ich znaczenie dla roślin, chemizm wody glebowej. Faza gazowa - skład powietrza glebowego.
Właściwości fizykochemiczne i chemiczne gleb. Odczyn i kwasowość gleb. Właściwości sorpcyjne i buforowe. Skład chemiczny gleb. Substancje nawozowe gleb (NPK).
Materia organiczna w glebach. Pojęcie materii i substancji organicznej. Skład i jej właściwości. Rozkład, mineralizacja i humifikacja związków organicznych. Formy i typy próchnicy.
Właściwości biologiczne gleb. Zasobność, żyzność i urodzajność gleby. Klasa użytkowa, bonitacyjna i siedliskowa gleb w Polsce.
Gleba jako element środowiska. Formy degradacji gleb i gruntów. Erozja gleb.
Zanieczyszczenie i monitoring gleb.
Ochrona i rekultywacja powierzchni ziemi – regulacje prawne.
Wprowadzenie. Zakres ćwiczeń. Pobór próbek glebowych w terenie. Przygotowanie próbek do badań laboratoryjnych. Oznaczenie wilgotności aktualnej. Oznaczanie barwy gleb wg atlasu Munsella.
Oznaczenie wilgotności aktualnej. Zasady badania gleb i gruntów. Sposoby poboru próbek glebowych. Omówienie właściwości fizycznych i chemicznych gleb.
Oznaczenie wody higroskopowej. Metody oznaczania składu granulometrycznego gleb. Oznaczenie składu granulometrycznego metodą organoleptyczną oraz sitową mokrą.
Oznaczenie składu granulometrycznego gleb metodą Casagrande'a w modyfikacji Prószyńskiego.
Oznaczenie odczynu, przewodnictwa elektrolitycznego, zawartości chlorków, siarczanów oraz węglanów i kwasowości hydrolitycznej. Obliczenie potrzeb wapnowania gleb.
Właściwości sorpcyjne gleb. Oznaczenie sumy zasad wymiennych metodą Kappena oraz obliczenie pojemności sorpcyjnej i stopnia wysycenia kompleksu sorpcyjnego. Przygotowanie próbek do oznaczania przyswajalnego potasu w glebach.
Substancje nawozowe gleb (NPK). Oznaczenie potasu w glebach. Przygotowanie próbek do oznaczenia fosforu i azotu w glebach.
Oznaczenie przyswajalnych form azotu i fosforu w glebach.
Zanieczyszczenia wód gruntowych. Ocena agresywności wody pod względem konstrukcji żelbetowych na podstawie badań wód gruntowych i norm budowlanych. Omówienie i wykonanie badań.
Podsumowanie wyników badań. Przedstawienie zmian właściwości fizycznych i chemicznych w profilu glebowym. Omówienie wyników badań. Kolokwium.
- Metody oceny:
- Ocena z egzaminu ∙ 0,5 + ocena z ćwiczeń laboratoryjnych ∙ 0,5
- Egzamin:
- Literatura:
- 1. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z. (2004): Badania ekologiczno-gleboznawcze. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
2. Bednarek R., Prusinkiewicz Z. (2002): Geografia gleb. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
3. Białousz S., Skłodowski P. (1999): Ćwiczenia z gleboznawstwa i ochrony gruntów. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
4. Gleboznawstwo (1999): Podręcznik dla studentów. Wyd. IV popr. Pod red. Zawadzki S. PWRiL, Warszawa.
5. Jones A., Duck R., Reed R., Weyers J. (2002): Nauki o środowisku. Ćwiczenia praktyczne. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
6. Zawadzki S. (2002): Podstawy gleboznawstwa. PWRiL, Warszawa.
7. Instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych.
- Witryna www przedmiotu:
- Uwagi:
Efekty uczenia się